Cải cách Giáo triều: một cuộc họp giữa các hồng y với bầu khí một tiền mật nghị
la-croix.com, Céline Hoyeau và Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-08-27
Ngày thứ hai 29 và thứ ba 30 tháng 8, các hồng y từ khắp nơi trên thế giới sẽ họp xung quanh giáo hoàng để suy ngẫm về tông hiến cải tổ Giáo triều. Nói rộng hơn là suy ngẫm về tương lai của Giáo hội.
Ngày 5 tháng 6 năm 2022, Đức Phanxicô tham dự thánh lễ Hiện Xuống do hồng y Giovanni Battista Re cử hành tại Đền thờ Thánh Phêrô, Rôma. GRZEGORZ GALAZKA / SIPA
Kể từ năm 2014, việc các hồng y về Rôma họp đã không xảy ra: Các hồng y từ khắp nơi trên thế giới đang chuẩn bị cùng nhau họp tại Rôma để cùng làm việc với giáo hoàng theo một trình tự ba bước. Chiều thứ bảy ngày 27 tháng 8, Đức Phanxicô phong 20 tân hồng y trong công nghị thứ tám của ngài, trước khi ngài gặp lại họ ngày thứ hai 29 và thứ ba 30 tháng 8 trong hai ngày để suy nghĩ về tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng, Praedicate evangelium, công bố ngày 19 tháng 3.
21 tân hồng y được Đức Phanxicô bổ nhiệm là ai?
Giữa thời gian này, ngày chúa nhật 28 tháng 8, ngài sẽ đến Aquila ở Abruzzo, theo lời mời của tổng giám mục địa phương mà ngài gần gũi để dự buổi lễ tha thứ hàng năm và mở Cửa Thánh. Trước tiên, việc đến Aquila không liên hệ trực tiếp đến công nghị. Tuy nhiên, nơi này mang tính biểu tượng cao vì ở đây có vương cung thánh đường Aquila, nơi có mộ Thánh giáo hoàng Celestin V (1209-1296), giáo hoàng đầu tiên của kỷ nguyên hiện đại đã từ nhiệm theo ý muốn riêng của ngài, trên mộ của ngài, năm 2009 Đức Bênêđíctô XVI đã đến đặt dây pallium, bốn năm trước khi ngài theo gương từ nhiệm của Thánh giáo hoàng Celestin. Việc này gây tò mò và kinh ngạc cho Giáo triều và đông đảo nhà báo ủy thác theo dõi sự kiện.
Cơ hội để khám phá tất cả hồng y cử tri
Từ đó có thể nói về một tiền mật nghị được không? Nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ bầu chọn tân giáo hoàng trong ngắn hạn. Đức Phanxicô không bị bệnh nặng và, nếu ngài có nói với các nhà báo có mặt trên chuyến bay đưa ngài từ Canada về Rôma, khả năng từ nhiệm là cánh cửa mở, nhưng ngài nói rõ không phải bây giờ. Một hồng y đảm bảo: “Ngài thật sự không muốn từ nhiệm trước khi kết thúc Thượng Hội đồng Hiệp hành vào năm tới.”
Giáo hoàng từ nhiệm? “Chúng tôi cố thử nhìn mô hình hình học trong đĩa spaghetti Ý…”
Điều đó muốn nói, khi triệu tập các hồng y trong hai ngày để làm việc, ngài tạo dịp cho các hồng y cử tri sẽ bầu người kế nhiệm có cơ hội tìm hiểu nhau, biết được nhân cách nổi bật của người này, người kia. Trên thực tế, hầu hết họ không biết nhau. Trong số 132 hồng y cử tri, chỉ có 26 hồng y đang tại chức ở Rôma hoặc đã từng làm việc ở đây. Những người khác ở khắp nơi trên thế giới và lần cuối cùng các hồng y cùng làm việc với nhau là trong cuộc họp ngoại thường về gia đình năm 2014. Một quan sát viên ở Giáo triều nói: “Xét vì tuổi tác của giáo hoàng, họ biết họ sẽ dự một mật nghị trong thời gian ngắn sắp tới và buộc họ phải nghĩ trong đầu: ‘trong số chúng ta sẽ có một…’”.
Hơn nữa, khi đặt việc truyền giáo như một ưu tiên cho việc cải tổ Giáo triều, Đức Phanxicô mời gọi họ suy tư về những vấn đề rộng lớn hơn so với các sinh hoạt nội bộ, rõ ràng ngài muốn làm mọi người nghĩ về tương lai của Giáo hội và tiến trình tiếp theo.
“Một thời gian để thích ứng”
Một người am tường vấn đề cho biết: “Công việc của họ nên tập trung vào các yếu tố sáng tạo mà ngài đã đưa vào và vào các vấn đề cơ bản chính, kể cả có thể về hoạt động của người đứng đầu, về Hồng y đoàn…”, người này thấy có tiếng vang giống trong trường hợp Đức Gioan XXIII kêu gọi toàn Giáo hội trong lần họp Công đồng Vatiac II.
Sáng tạo lại guồng máy quản trị của giáo hoàng
Liệu cuộc họp này có phải là “thời điểm thích hợp của một văn bản đã được ban hành mà không đòi hỏi phải sửa đổi” như một hồng y đã nghĩ không? Hay đây là không gian của một cuộc tranh luận về việc cải tổ Giáo triều, trong khi các hồng y, cho rằng một số người trong số họ đã không đủ phối hợp với việc xây dựng bản văn không? Tuy nhiên, các phiên họp có sự hiện diện của Đức Phanxicô sẽ khá ngắn (một giờ rưỡi vào cuối buổi sáng đầu tiên, một giờ vào buổi chiều và chưa đầy hai giờ vào ngày hôm sau).
Chương trình chung ưu tiên cho các nhóm theo ngôn ngữ. Một nguồn tin của Giáo triều tóm tắt: “Điều kết nối tất cả các tân hồng y này là tất cả họ đều đến từ xa, nhưng chúng tôi không biết nhiều về họ.” Và ngay cả về mặt ý thức hệ, không ai biết họ là người bảo thủ hay tiến bộ? Về cơ bản, không ai thực sự biết các hồng y có thể cùng nhau sản xuất được gì, họ nghĩ gì và cuộc gặp gỡ của họ có thể mang lại điều gì.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Từ nhiệm: các chuyên gia soạn thảo các dự luật về quy chế cho giáo hoàng nghỉ hưu
