Đức Phanxicô đã gặp Giáo hội lý tưởng của ngài ở Mông Cổ
Trong chuyến tông du 4 ngày, từ ngày 1 đến ngày 4 tháng 9, Đức Phanxicô không ngừng khuyến khích cộng đồng công giáo nhỏ bé của đất nước có không đến 1.400 giáo dân trên 3,3 triệu dân này.
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Oulan-Bator, 2023-09-04
Đức Phanxicô cử hành thánh lễ ngày chúa nhật 3 tháng 9 tại Oulan-Bator. NGHAN GUAN/AP
Tất cả chụp với nhau bức ảnh gia đình, trông như một cảnh trong phim. Khi rời nhà thờ Thánh Phêrô Phaolô ở Oulan-Bator ngày thứ bảy 2 tháng 9, cùng với hồng y Giorgio Marengo, giám mục duy nhất của đất nước, giáo dân của cộng đồng nhỏ nhất thế giới xếp thành hàng danh dự xung quanh giáo hoàng. Trong ngôi nhà thờ xây theo hình dáng chiếc lều truyền thống, Đức Phanxicô nói với họ nhưng bây giờ thì chính họ hét lên như không muốn dừng lại: “Viva Papa!”
Một số người có mặt dường như vẫn chưa tin vào sự kiện này, họ rưng rưng nước mắt. Có vẻ như toàn bộ Giáo hội Mông Cổ đều ở đó. Hầu như tất cả 25 linh mục có mặt ở đất nước mà vào mùa đông có khi nhiệt độ xuống âm 40 độ, và vài chục nữ tu, tất cả đều đang truyền giáo ở quốc gia Trung Á chỉ có một số ít người công giáo này: chưa đến 1.400 tín hữu trong tổng số 3,3 người dân.
Cả một Giáo hội trong một bức ảnh
“Sự nhỏ bé không phải là vấn đề mà là tài sản”
Trong chuyến tông du lịch sử này, Đức Phanxicô gặp một Giáo hội mà nhiều lần ngài mô tả như một Giáo hội lý tưởng. Một Giáo hội ở vùng ngoại vi thế giới, ở một đất nước mà người công giáo rất thiểu số, như ngài thường đánh giá cao. Ngài nói với họ, con số không thành vấn đề: “ Sự nhỏ bé không phải là vấn đề, nhưng là một tài sản”. Ngài tin chắc, từ ngoại vi chúng ta nhìn về trung tâm đúng hơn, ngài nói: “Đúng vậy, Thiên Chúa yêu thích sự nhỏ bé và thích hoàn thành những điều lớn lao thông qua sự nhỏ bé.”
Cái nhìn ngạc nhiên của người Mông Cổ trước Đức Phanxicô
Trong Giáo hội được thành lập dựa trên lòng bác ái, nơi các nhà truyền giáo đầu tiên chăm sóc trẻ mồ côi, người bệnh và mở nhà lo cho người khuyết tật, công giáo đã phát triển bằng cách áp dụng “phong cách phục vụ Chúa Giêsu đã dạy chúng ta”, Đức Phanxicô nói vài giờ trước khi rời Mông Cổ sáng thứ hai.
Khi khánh thành “nhà thương xót”, một trung tâm từ thiện do Giáo hội công giáo điều hành ở Oulan-Bator, ngài ca ngợi những người đã phục vụ đất nước một cách nhưng không, vô vị lợi, mà mọi người đã tự nguyện giúp đỡ những ai đang cần giúp đỡ: không phải trên cơ sở đền bù tài chính hay bất kỳ hình thức đền bù cá nhân nào, nhưng xuất phát từ tình thương thuần khiết dành cho người anh em.
Không chiêu mộ cũng không chinh phục
Giáo hội này được Đức Phanxicô so sánh với “cộng đồng kitô nguyên thủy” đã nhận ra lời Chúa Giêsu không thể phát triển nhờ chủ trương chiêu dụ, một hệ tư tưởng mà ngài luôn chống đối kịch liệt. Không có chuyện làm các công việc xã hội trong tinh thần chinh phục.
Vì thế sáng thứ hai, ngài nhấn mạnh đến việc “phá vỡ một huyền thoại (…) theo đó Giáo hội công giáo, vốn nổi bật trên thế giới vì sự cam kết to lớn với các công việc thăng tiến xã hội, thực hiện các công việc này bằng chính sách chiêu mộ, như thể quan tâm đến người khác là một hình thức xác tín để lôi kéo họ ‘về phía mình’. Ngài nói tiếp: “Không, người tín hữu kitô hiểu hoàn cảnh những người đang thiếu thốn và làm tất cả những gì họ có thể làm để xoa dịu nỗi đau, thấy nơi họ là Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, và nơi họ, phẩm giá xứng đáng của mỗi người.”
Éric Vinson: “Giáo hoàng gởi tín hiệu tìm kiếm hòa bình”
Ở đây, không cần phải cảnh báo chống lại chủ nghĩa giáo sĩ trị, thường bị Đức Phanxicô lên án khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là trước các cộng đồng công giáo phương Tây, mà ngài thường cho rằng họ quay lưng lại với chính mình, bị ám ảnh bởi việc mất ảnh hưởng và bị soi mòn do các cuộc tranh giành quyền lực. Cũng không cần phải sửa lưng các giám mục ở đất nước chỉ có một giám mục này. Trong chuyến đi, lời của ngài như lời của người nâng đỡ một cộng đồng nhỏ, ở xa nhưng trung thành.
Ngài nói ở nhà thờ chính tòa: “Tôi khuyến khích anh chị em tiếp tục con đường hiệu quả và có lợi này cho người dân Mông Cổ yêu quý. Luôn gần gũi với mọi người và quan tâm đến mọi người, học ngôn ngữ của họ, tôn trọng và yêu mến văn hóa của họ, không bị cám dỗ bởi những điều mà thế gian tin chắc.”
Xa Rôma
Ngài khuyên họ cẩn thận để không bị kiệt sức và nguy cơ xem sự hiện diện của mình là một chuỗi các hành động đúng đắn, nhưng cuối cùng lại không mang lại điều gì hơn ngoài sự mệt mỏi và thất vọng. Ngài xin họ, khi tiếp xúc với khuôn mặt của Chúa Kitô, tìm kiếm Ngài trong Kinh thánh và chiêm ngưỡng Ngài trong thinh lặng trước Nhà tạm, họ sẽ nhận ra Chúa trên khuôn mặt của những người họ phục vụ.
Mọi thứ ở Mông Cổ đều nhắc ngài đang ở xa Rôma. Kể cả khi nhiều lần, ngài thấy mình giới thiệu một Giáo hội công giáo một cách đơn giản với các chính trị gia, những người rõ ràng rất ít biết về Giáo hội công giáo. Ngày thứ bảy, trong bài phát biểu đầu tiên trước các nhà lãnh đạo đất nước ở dinh tổng thống, ngài nhấn mạnh: “Giáo hội Công giáo, một tổ chức lâu đời và phổ biến ở hầu hết các quốc gia, làm chứng cho một truyền thống tâm linh cao quý và hiệu quả, đã góp phần vào sự phát triển của cả dân tộc trên nhiều lĩnh vực của đời sống con người từ khoa
Tại Mông Cổ, Đức Phanxicô cố gắng xoa dịu sự ngờ vực của Trung quốc với người công giáo
Tình cảm của Đức Phanxicô với Giáo hội Mông Cổ nhỏ bé được cụ thể hóa trong chuyến đi 4 ngày này, qua sự hiện diện thường xuyên của hồng y Marengo bên cạnh ngài. Tông tòa Oulan-Bator với giám mục duy nhất ở đất nước không có một giáo phận nào, ngài được phong hồng y năm ngoái, là hồng y trẻ nhất Hồng y đoàn, là một trong những người xây dựng chính cho việc thành lập Giáo hội trong vùng.
“Nhà truyền giáo thực sự là người đến và chết trên mảnh đất của mình”, hồng y rất trẻ 49 tuổi, tháng 5 vừa qua đã nhận giáo phận Thánh Jude tông đồ ở Rôma, giáo phận tượng trưng của ngài . Trước mặt giáo dân người Ý của giáo xứ nằm ở một quận ngoại ô thủ đô nước Ý, hồng y Marengo đã nói về số phận của các cộng đồng ở xa Vatican nhất: “Họ là hương vị của Giáo hội công giáo,” một hương vị Đức Phanxicô đã được thưởng thức và ngài mang theo về Rôma ngày thứ hai 4 tháng 9. Có lẽ chưa bao giờ Vatican dường như xa cách với ngài như trong bốn ngày vừa qua ngài ở đất nước của Thành Cát Tư Hãn.
Marta An Nguyễn dịch