Ở Rôma, hướng tới một Thượng hội đồng kín?
Một vài ngày trước Phiên họp toàn thể của Thượng hội đồng về tương lai Giáo hội sẽ khai mạc vào ngày thứ tư 4 tháng 10, một số người phản đối phiên họp kín của các cuộc tranh luận. Một bí mật được Đức Phanxicô yêu cầu, ngài muốn giải thoát cho những thảo luận này khỏi mọi áp lực từ bên ngoài.
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2023-10-02
Ảnh minh họa: kỷ niệm 50 năm thành lập Thượng Hội đồng Giám mục năm 2015. ALESSANDRA TARANTINO/AP
Chính xác thì chúng ta sẽ biết gì về các cuộc thảo luận được tổ chức ở Thượng hội đồng về tương lai của Giáo hội với Phiên họp toàn thể đầu tiên sẽ khai mạc vào ngày thứ tư 4 tháng 10 tại Rôma? Trong khi 364 nghị phụ, nghị mẫu đi tĩnh tâm từ ngày thứ bảy 30 tháng 9 ở trung tâm Fraterna Domus cách Rôma 15 cây số, câu hỏi vẫn chưa được trả lời khi cuộc gặp sắp đến gần, cuộc gặp kéo dài một tháng hứa hẹn mang tính quyết định cho Giáo hội công giáo.
Một tu sĩ Đa Minh và một nữ tu Ý giảng tĩnh tâm cho những người tham dự Thượng hội đồng
Trong những tuần gần đây, tại Rôma, ý tưởng tranh luận đằng sau cánh cửa đóng kín đã xuất hiện, đi ngược lại với ý tưởng, được một số nhân vật chủ chốt của Thượng hội đồng bảo vệ, về việc mở một phần, hoặc thậm chí toàn bộ cho các cuộc trao đổi giữa những người tham dự, trong bốn tuần, họ sẽ luân phiên làm việc giữa các nhóm và phát biểu trước toàn thể Hội đồng.
“Đây không phải là Truman Show”
Chính Đức Phanxicô là người nghĩ ra ý tưởng đặt Thượng hội đồng vào “bí mật”, dù chữ này bị ông Paolo Ruffini bộ trưởng bộ Truyền thông bác bỏ, ông thích nói về “không gian im lặng” hơn. Ngày thứ sáu 29 tháng 9, ông nói: “Đây không phải là Truman Show”, ông muốn ám chỉ bộ phim của Peter Weir trong đó một người đàn ông là ngôi sao của một chương trình truyền hình thực tế, dù người này không muốn. Trong suốt tháng 10, chính ông Ruffini hàng ngày có trách nhiệm báo cáo nội dung các cuộc tranh luận cho các nhà báo. Dù ông xác nhận không chắc sẽ có “đủ tài liệu” hàng ngày để cung cấp.
Bà Helena Jeppesen hiểu việc áp đặt “bí mật trong thượng hội đồng”
Để biện minh cho việc đóng cửa với báo chí, thậm chí còn đặt người tham dự phải giữ bí mật như giữ bí mật giáo hoàng, thực sự mong muốn của Đức Phanxicô là đảm bảo một hình thức tự do phát biểu cho những người tham gia. Một trong những người thường xuyên đến thăm viếng ngài nói: “Ngài không muốn lặp lại những gì đã xảy ra trong lần Thượng hội đồng về Amazon”. Đó là năm 2019, cuộc họp của các giám mục ở khu vực này trên thế giới đã dẫn đến những phản đối rất mạnh ở Rôma, một số nhóm bảo thủ cáo buộc người công giáo trong khu vực có chủ nghĩa hỗn hợp, khi nhầm lẫn hình ảnh của Đức Trinh Nữ với hình ảnh của nữ thần Pachamama của Colombia, đại diện cho Đất-Mẹ.
Thượng hội đồng về tương lai Giáo hội: bí mật của giáo hoàng có thể che đậy các cuộc tranh luận
“Sự im lặng là điều cần thiết trong đời sống Giáo hội”
“Sự im lặng là điều cần thiết trong đời sống của Giáo hội”, ngày thứ bảy 30 tháng 9, trong buổi cầu nguyện đại kết được tổ chức tại Quảng trường Thánh Phêrô, trong một thông điệp rõ ràng ngài muốn gởi đến các người tham dự Thượng hội đồng: “Sự im lặng, trong cộng đồng giáo hội là để việc truyền thông trong tình huynh đệ trở nên khả thi, trong đó Chúa Thánh Thần hòa hợp các quan điểm”.
Những người thân cận ngài cho biết, nỗi sợ trên hết của ngài là nếu bày tỏ quan điểm một cách công khai, những người tham gia Thượng hội đồng sẽ “cố giữ” quan điểm của mình và sau đó không có khả năng thay đổi trong các cuộc thảo luận. Đây cũng là điều đã được nói trong những tuần gần đây với các tham dự viên Thượng hội đồng trong các cuộc họp chuẩn bị do Vatican tổ chức. Trong đó, họ được khuyên không nên nói bất cứ điều gì với các nhà báo về “những mong chờ” của họ. Khi được hỏi về chuyện này, một người tham dự mỉm cười nói: “Bạn biết tôi không được phép nói chuyện với bạn không?”
“Vì sao lại muốn che giấu những căng thẳng mà mọi người đều biết rất rõ là nó có?”
Nhưng chọn lựa này đã tạo bối rối rất lớn ở Vatican. Kể cả những người cổ động mạnh nhất cho Thượng hội đồng. Một người có trách nhiệm ở Giáo triều nói: “Việc truyền thông sẽ trở nên phức tạp. Điều này không thể tiếp tục như hiện tại.” Một người khác cho biết thêm: “Bí mật có nguy cơ củng cố cho sự phản đối giữa những người bảo thủ Mỹ và những người cấp tiến ở Đức. Cả hai phe đều có tiền, các nhà báo biết chuyện, họ sẽ kể câu chuyện họ thích, gây bất lợi cho những người ôn hòa hơn.” Một nhà ngoại giao nói tiếp: “Tại sao lại muốn che giấu những căng thẳng mà ai cũng biết rõ là có tồn tại?”
“Chúng ta phải thuyết phục giáo hoàng”
Ở Rôma, một số người ủng hộ tinh thần cởi mở đang trông cậy vào những giờ đầu tiên của Thượng hội đồng để thay đổi mọi thứ. Một số người trong họ nói: “Chúng ta phải thuyết phục giáo hoàng.” Nhưng làm thế nào để thuyết phục? Cùng một nguồn tin giải thích: “Việc này có thể được thông qua ủy ban phụ trách truyền thông của Thượng hội đồng, các thành viên của họ sẽ được bầu khi Đại hội bắt đầu”.
“Cùng nhau cầu nguyện tại Vatican là nhớ rằng chúng ta là một Giáo hội duy nhất”
Những người khác cũng hy vọng vào việc huy động các hồng y giàu kinh nghiệm, như hồng y Christoph Schưnborn, tổng giáo phận Vienne, người thường xuyên tham gia các hội nghị thượng hội đồng ở Rôma, để thay đổi quan điểm của giáo hoàng. Trừ khi chính ngài công khai đòi hỏi trong bài phát biểu khai mạc ngày thứ tư 4 tháng 10. Trong trường hợp đó, sẽ khó khăn cho những người bảo vệ minh bạch hơn khi họ bảo vệ lựa chọn của mình.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Vatican trả lời “dubia” của năm hồng y chỉ trích Thượng hội đồng
