Radio Vatican, 2016-11-26
Cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro đã qua đời tối thứ sáu 25 tháng 11-2016, thọ 90 tuổi. Cha già cách mạng Cuba là một trong các nhân vật lớn của Chiến tranh Lạnh còn sống. Năm 2006, sau 47 năm nắm quyền ở Cuba, ông bị bệnh nặng và đã phải trao quyền lực lại cho em mình, ông Raul Castro.
Sau hai năm chiến tranh du kích, ông lên nắm chính quyền năm 1959. Trước hết ông cải cách hệ thống y tế và giáo dục với một sự thành công tương phản. Ông trở thành «lãnh tụ tối cao», tập trung toàn bộ quyền lực chính trị, quân sự, kiểm soát báo chí và trừng phạt những cuộc nổi loạn dù rất hiếm hoi ở Cuba.
Sau vụ xâm lược của cái gọi là «Vịnh Con Heo» do những người Cuba lưu vong được Mỹ đào tạo, Fidel Castro nghiêng về Liên Xô và tuyên bố «tính chất xã hội chủ nghĩa» của cách mạng Cuba. Năm sau đó, ông đặt thế giới trên bờ vực của bom nguyên tử khi chấp nhận để cho hỏa tiển Xô viết ở trên đất mình. Năm 1991, ông vẫn còn nắm quyền lực dù chế độ Xô viết bị sụp đổ, ông chấp nhận cải cách như cho phép đồng ngoại tệ Mỹ vào trong hệ thống kinh tế Cuba.
Gặp ba giáo hoàng
Nhưng Fidel Castro vẫn là con người đã gặp ba giáo hoàng. Năm 1996, ông được Đức Gioan-Phaolô II tiếp ở Vatican. Năm 1998 và 2012, ông đã gặp Đức Gioan-Phaolô II và Đức Bênêđictô XVI trong lần hai ngài đến viếng thăm Cuba. Và ngày 20 tháng 9 năm 2015, ông có buổi trò chuyện tại tư gia với Đức Phanxicô khi ngài đến thăm Cuba. Một cuộc gặp không chính thức, ông đã đề cập đến vấn đề môi sinh mà Thông điệp Chúc tụng Chúa nói đến.
Trong những năm cuối cùng, ông Fidel Castro yếu nhiều do cuộc giải phẫu năm 2006 sau khi bị xuất huyết đường ruột. Các buổi ra mắt công chúng càng ngày càng hiếm. Theo Linh mục Federico Lombardi, thái độ của ông đã thay đổi. Cựu giám đốc văn phòng báo chí Tòa Thánh ngạc nhiên về sự biến đổi về mặt trí thức, về sự xóa mình của ông trong các cuộc gặp gỡ với các Giáo hoàng, ông không còn nói nhiều về ông như trước. Trong các buổi nói chuyện với Đức Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô, ông lắng nghe «các Giáo hoàng nói với ông về các vấn đề của thế giới ngày nay, ý nghĩa của lịch sử, về số phận con người và đào sâu các vấn đề triết lý hay lịch sử, những vấn đề mà ông mong muốn nghe kinh nghiệm của các Giáo hoàng như những bậc thầy minh triết.»
Quà thì ông không xin các món quà tượng trưng nhưng xin sách thần học, các thông điệp của các Giáo hoàng, các tác phẩm thiêng liêng. Thông minh của đức tin có thể thay đổi con người!