Vatican phản đối phán quyết của tòa án Pháp Lorient với hồng y Ouellet
lefigaro.fr, Jean-Marie Guénois, 2024-04-13
Đức Phanxicô và hồng y Marc Ouellet ngày 2 tháng 2 năm 2022 tại Vatican. TIZIANA FABI / AFP
Điều cực kỳ hiếm hoi: ngày thứ bảy 13 tháng 4, Tòa Thánh công bố một thư gởi đến Pháp. Vatican phản đối bản án dân sự của hồng y Ouellet, người được giáo hoàng ủy nhiệm để giải quyết một tranh chấp liên quan đến việc trục xuất một nữ tu ra khỏi Dòng.
Thủ tục này cực kỳ hiếm: Vatican đang chính thức phản đối phán quyết của tòa án Pháp chống lại hồng y Marc Ouellet của Giáo hội công giáo sau khi hồng y quuyết định trục xuất một nữ tu ra khỏi dòng của sơ. Một “công hàm” của Phủ Quốc vụ khanh gởi sứ quán Pháp tại Tòa thánh đã được Vatican công bố ngày thứ bảy 13 tháng 4 năm 2024.
Đề cập đến tòa án Lorient, Pháp, nơi vụ án được xử ngày 3 tháng 4, Tòa Thánh – vốn không có thông lệ công bố loại tài liệu này – cảnh báo, trên nguyên tắc quyền miễn trừ của người đứng đầu bộ, một bộ trưởng của Giáo hội Rôma về việc tôn trọng sự tách biệt giữa Giáo hội và Nhà nước: “Một quyết định khả thi của Tòa án Lorient không chỉ có thể đặt ra những vấn đề quan trọng liên quan đến quyền miễn trừ, và trong trường hợp này liên quan đến kỷ luật nội bộ và về sự thuộc về một Thể chế tôn giáo, có thể dẫn đến sự vi phạm nghiêm trọng các quyền cơ bản về tự do tôn giáo và tự do hiệp hội của tín hữu công giáo.”
Hơn nữa, ghi chú cho biết thêm, “Tòa Thánh chỉ biết được qua báo chí về quyết định được cho là của Tòa án Lorient, ở Pháp, về một tranh chấp dân sự liên quan đến việc trục xuất bà Sabine of the Valette (cựu nữ tu Marie Ferréol) và “hồng y Marc Ouellet chưa bao giờ nhận được bất kỳ lệnh triệu tập nào của Tòa án Lorient” nên ngài không được đại diện.
Điểm cuối cùng của ghi chú, Vatican xác định rõ hồng y Ouellet đã không hành động mà không có sự ủy nhiệm của giáo hoàng: “Được Giáo hoàng ủy nhiệm, hồng y Marc Ouellet đã thực hiện chuyến đi tông tòa ở Cộng đồng Dòng Đa Minh Chúa Thánh Thần; vào cuối chuyến đi, một loạt biện pháp giáo luật đã được áp dụng với bà Sabine de la Valette, gồm việc trục xuất bàra khỏi Dòng.”
Quyết định loại một nữ tu người Pháp ra khỏi dòng
Ngày 3 tháng 4, tòa án Lorient đã kết án sơ thẩm hồng y Marc Ouellet, 79 tuổi, người Canada, nguyên bộ trưởng bộ Giám mục, phải trả cho nữ tu Marie Ferréol số tiền 182.400 âu kim thiệt hại vật chất, 10.000 âu kim thiệt hại về mặt tinh thần và 10.000 âu kim chi phí pháp lý vì “lạm dụng quyền lợi” và “thiếu khách quan” trong quyết định loại nữ tu Marie Ferréol ra khỏi dòng Đa Minh Chúa Thánh Thần (DSE) của Pontcallec (Morbihan) ngày 21 tháng 10 năm 2020.
Về căn cứ, tòa án Pháp cho rằng nhiệm vụ này không thuộc thẩm quyền của hồng y, lúc đó hồng y chịu trách nhiệm bổ nhiệm giám mục cho toàn thể Giáo hội công giáo, nhưng không chịu trách nhiệm trực tiếp với các dòng. Tuy nhiên, hồng y Ouellet đã được Đức Phanxicô ủy nhiệm đặc biệt để giải quyết vấn đề này.
Quyết định trục xuất đã thúc đẩy nữ tu Marie Ferréol, tên khai sinh là Sabine Baudin de la Valette nạp đơn khiếu nại hồng y Ouellet và Dòng của nữ tu, tố cáo việc sa thải “không có lý do, không có khả năng bào chữa, trong những điều kiện khắc nghiệt và xúc phạm” sau 34 năm sống đời thánh hiến.
Vì thế Dòng Đa Minh Chúa Thánh Thần cũng nhận lệnh phải trả cho cựu nữ tu 33.622 âu kim vì “không tuân thủ luật sa thải” của Dòng và “không tuân thủ” trách vụ hỗ trợ.
Dòng Đa Minh Chúa Thánh Thần ngay lập tức kháng cáo, lập luận cho rằng hồng y Ouellet đã được Đức Phanxicô ủy nhiệm “đặc biệt và quyết định trục xuất được Giáo hoàng đưa ra sau chuyến đi tông tòa” của linh mục Jean-Charles Nault dòng Biển Đức và nữ tu Dòng Xitô Maylis Desjobert phải trả một phần thiệt hại ước tính.
Các khác biệt trong quản trị
Nguồn gốc của việc này rất phức tạp nhưng có vẻ như những khác biệt liên quan đến việc điều hành dòng tu này, nữ tu Marie Ferréol cho biết, khác biệt tăng cao do tính tình, dẫn đến việc các người có trách nhiệm với Dòng phản đối nhau, và quyết định triệt để nhất là loại trừ.
Ngày thứ bảy 13 tháng 4, Vatican nhận thấy cách mà nữ tu Marie Ferreol bị loại khỏi Dòng là đáng nghi ngờ, nhưng kết quả của phiên tòa là không thể chấp nhận cả về hình thức lẫn nội dung, đặc biệt vì bị cáo là hồng y Ouellet không được công lý Pháp thông báo hay triệu tập để xét xử.
Dòng Đa Minh Chúa Thánh Thần Pontcallec là học viện truyền thống được thành lập tại thị trấn Morbihan năm 1943. Ngày nay, trường có khoảng một trăm nữ tu làm việc ở năm cơ sở giáo dục không có hợp đồng ở Pháp.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Hồng y Ouellet bị kết án ở Pháp vì “sa thải bất công” một nữ tu
