Tôi chỉ là một người cháu của cha Hoàng Diệp. Để hiểu được ngài thì tôi không dám, nhưng tôi mong muốn chia sẻ đôi điều về cha hầu mọi người có thể biết rõ thêm về tâm hồn mến Chúa đơn sơ và dịu ngọt này.
Đối với tôi, cha Hoàng Diệp không phải một con người sang trọng. Cha xuất thân từ làng Vinh Hòa ven biển xa xôi, nơi mà sự nghèo còn đeo đuổi mãi cho đến tận hôm nay (Có lần cha kể với tôi, tết đến là vui lắm bởi trẻ con đến tết là được ăn thịt, được có mía để ăn chơi. Nghĩ lại cái sự sắm tết cho con em chúng ta với cái tết ấu thơ của ngài sao mà khác biệt đến thế). Rời ngôi làng với tuổi thơ thiếu thốn cả về việc học hành và đời sống, cha bước chân vào đệ tử viện, rồi học viện Dòng Chúa Cứu Thế. Thụ phong linh mục năm ba mươi tuổi, thêm một vài năm rèn luyện trong học viện, cha liền lăn xả vào vùng đất Quảng Ngãi, mà cụ thể là huyện đảo Lý Sơn, một nơi nghèo nổi tiếng. Bao nhiêu năm ở vùng đất gian khó ấy đã làm hằn thêm trên cha cái nét mà người ta gọi là nhà quê. Tôi còn nhớ cha già Lành của chúng ta, ngài có khuyên chúng tôi “Anh em, phải hết sức nhẹ nhàng, trong cách nói hay bước đi. Nhưng đừng có trách cha Diệp về việc này. Bởi ngài sống ở biển lâu rồi, nói giữa biển đã thành lệ, bước chân trên cát đã quen, nên ngài nói to bước mạnh lắm.”
Nhưng biết bao nhiêu cái vẻ mà chúng ta gọi là thiếu sang trọng đó vẫn không ngăn được sự nảy nở trong ngài một tâm hồn rất cao sang. Nếu bạn đã từng nghe qua bài hát nào của Ngài, bạn sẽ thấy một tâm hồn quá ư dạt dào và đa cảm. Với những cung nhạc đầy du dương và lời hát tràn ngập tính thơ, ngài đã mang đến cho chúng ta những âm điệu gợi lên biết bao cảm xúc. Hiệp hội Thánh nhạc đã xếp cha vào danh sách 20 nhạc sĩ thánh nhạc Việt Nam, nhưng đối với nền thánh nhạc Việt, công lao của Ngài có lẽ còn đáng kể hơn nhiều nữa. Tôi nhận thấy, trong thánh ca của cha Hoàng Diệp vừa mang tính Bình ca La Tinh, vừa thấm đẫm hơi hưởng Dân ca Việt nam, đặc biệt là dân ca miền Trung, xứ Huế. Ngài đã đưa thánh nhạc ở tầm mức khoa học vào cuộc sống, đưa sự thánh thiện rất đỗi cao sang vào trong những ngôn từ dung dị. Hơn thế nữa, cha còn là “Ông tổ Dao ca” như cách mà nhiều cha xứ và giáo dân hay gọi. Nói thật, tôi ở bên cha, nghe nhạc cha nhiều năm lắm rồi mà vẫn không thể kể hết được kho tàng quá ư phong phú của cha về thánh nhạc.
Nếu như nói cuộc đời của cha là âm nhạc thì cũng không sai nhưng nó thiếu, thiếu nhiều lắm. Lứa cha anh chúng tôi ở kề cận ngài và hễ ngài ra tác phẩm nào là các anh viết lại và cho in ngay để tập hát liền, đến nỗi cha già Lành tức quá phải la “Tại các anh đó, tại các anh hết, tại các anh mà cha Diệp mê nhạc quá sức.” Nhưng điều đó có phải tại các anh của chúng tôi đâu. Cha mê nhạc bởi cha mê Đấng đã cho thế gian âm nhạc, cha mê nhạc bởi lòng cha đầy tràn cảm xúc yêu mến thiết tha với Đấng mà cha mong muốn kết hiệp. Đó mới chính là cuộc đời của cha. Tôi đã ở bên ngài nhiều năm và cũng được nhiều lần chứng kiến sự sốt mến nồng nhiệt của Ngài, dẫu sức khỏe suy giảm trầm trọng khiến ngài gặp nhiều khó khăn. Dù đôi mắt đã hầu như mờ hoàn toàn và đôi chân theo như ngài nói “không còn phải là chân của mình nữa rồi”, ngài vẫn đều đặn leo bậc thang lên nhà nguyện dâng lễ hằng sáng. Và tôi quả thật nhận thấy rằng nếu Chúa không ban cho ngài một ơn rất lớn thì ngài không thể làm được như vậy.
Giờ đây, khi muốn nói lên một suy nghĩ về cha, thật sự tôi không muốn nói nhiều, hay tán dương ngài. Bởi tôi biết tính cha đâu thích vậy. Tôi chỉ lấy một hình ảnh đơn giản và bình dị để nói về cha. Cha giống như một điều có tính mộc (tính mộc bình dị gần gũi chứ không phải tính kim lạnh lùng, cao xa), cùng phát ra âm điệu du dương, dịu ngọt, rúng động tâm hồn; và cuối cùng cũng là trên hết: điều đó thuộc về Thiên Chúa. Ba đặc điểm trên chính là những nét riêng và gắn bó với cha suốt những tháng ngày đời sống. Và bởi vậy giữa mắt tôi, hình ảnh cha trong cuộc đời ví như một cây sáo, mà là CÂY SÁO TRÚC TRONG TAY ĐỨC CHÚA TRỜI.
Kính nhớ cha
23-12-2008 _ 23-12-2015
https://www.youtube.com/watch?v=eedEVqE-xrI
Bài hát ‘Tôi Kết Hiệp’ của cha Phêrô Hoàng Diệp, trình bày bởi ca đoàn Gx Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp Huế
J.B. Thái Hòa
