“Chức linh mục”: Cuốn phim thành công đáng kinh ngạc về cuộc đời các linh mục
parismatch.com, Romain Clergeat, 2023-10-27
Phỏng vấn linh mục truyền giáo Matthieu Dauchez ở Phi Luật Tân
Ngày 18 tháng 10 – 2023, bộ phim tài liệu Chức linh mục của đạo diễn Damien Boyer nói về cuộc sống hàng ngày của năm linh mục đã có khán giả ngoài cộng đồng kitô giáo. Một trong năm nhân vật của cuốn phim, linh mục Matthieu Dauchez, sống và làm việc tại Manila với trẻ em đường phố, kể cho chúng tôi nghe về tình trạng “xa xứ” của cha và tình trạng các bạn đồng hương Pháp, nạn nhân của cuộc khủng hoảng mà Giáo hội Pháp trải qua.
Ơn gọi linh mục đã đến với cha như thế nào?
Linh mục Matthieu Dauchez. Tôi lớn lên trong bầu khí đức tin nhờ cha mẹ tôi, nhưng cũng nhờ bà ngoại phi thường của tôi, bà có đức tin đi với hành động. Nhưng ý tưởng đi tu đến với tôi khá trễ vì tôi muốn học y khoa. Tôi có ước muốn sâu xa là chữa lành “cơ thể”. Nhưng tôi nhận ra, tôi muốn giải tỏa tâm hồn và trái tim nhiều hơn.
Bài đọc thêm: Linh mục Matthieu Dauchez:Tôi là người kinh ngạc chứng kiến sự sống lại của các trẻ em đường phố
Như thế không có một “thời điểm” cụ thể?
Nếu tôi phải chọn một, thì đó là kỷ niệm về một thánh lễ, khi đó tôi cảm nhận có một bầu khí cầu nguyện rất rõ. Tôi không bị đức tin đánh động vì tôi đã có đức tin, nhưng một ý nghĩ rất mạnh đến với tôi: “Vậy thì có ‘ai đó’. Và vì Chúa tồn tại nên Ngài chỉ có thể là tình yêu. Vì vậy, phải có những hành động cho tình yêu. Từ đó khát vọng dứt khoát của tôi được sinh ra. Nếu tôi muốn nhất quán với chính tôi, tôi phải cống hiến hết mình.
Nhưng ở tuổi 18-19, chúng ta có thực sự hiểu được lựa chọn này đòi hỏi chuyện gì không?
Nhìn lại, tôi tự hỏi làm thế nào tôi có thể vào chủng viện một cách “vô tư” như vậy. Nhưng 10 năm sau, tôi có cả chục triệu lý do để giải thích chuyện này. Tôi chưa bao giờ cảm thấy choáng váng vì lo sợ trước cuộc sống trong tư cách linh mục. Nhưng trước nhiệm vụ phải hoàn thành ở Manila, thì đôi khi lại có. Tôi ra đi vì thách thức, vì kiêu ngạo, vì một người bạn ở chủng viện không tin tôi có khả năng làm được việc này. Sau đó tôi quyết định cắt đứt quan hệ với Pháp, để việc quay trở về là không thể. Tôi chịu chức ở Manila. Tôi 23 tuổi và ở đó, tôi cảm thấy chóng mặt. Khi tôi nghĩ đến việc lạm dụng tình dục, mại dâm, bạo lực, tội ác, việc gia đình ruồng bỏ những đứa con còn nhỏ của họ. Và khổ cho tôi… 25 năm sau, tôi vẫn còn khóc và vẫn còn la hét nhưng tôi hiểu vì sao tôi đến đây.
Linh mục Matthieu Dauchez năm 2006, với các trẻ em đường phố bị bỏ rơi trong một nghĩa trang ở Manila © Alvaro Canovas/Paris Match
Trong phim “Chức linh mục”, các linh mục khác trong phim đều ở Pháp, họ không đối diện với sức nặng của những đau khổ hàng ngày cha phải gặp. Có lúc nào cha ganh với họ không?
Tôi sẽ không thể làm được những gì họ làm, có nghĩa đối diện với điều mà tôi chưa bao giờ gặp phải: sự thờ ơ. Mỗi buổi sáng khi đến trung tâm, tôi đều được các em chào đón như đã lâu ngày không gặp. Với cùng một niềm vui, một nhiệt tình… Còn họ kiên trì một cách bướng bỉnh và can đảm, đôi khi trong thờ ơ. Một số linh mục giáo xứ nông thôn dâng thánh lễ chỉ có 3 bà tham dự. Tôi có dịp được nhìn thấy thành quả công việc của tôi ngay. Khi, cùng với mọi người chúng tôi cứu được một em bé đường phố, kết quả thật cụ thể. Ở Pháp, một linh mục có thể trải qua 40 năm cuộc đời vật lộn trong khoảng không. Chưa kể đến những nghi ngờ mà hàng tu sĩ bị đau khổ một cách có hệ thống…
Từ Manila, cha có cảm nhận điều này không?
Tôi cảm nhận được điều này khi trở lại Pháp. Một linh mục có thể bị xúc phạm trên đường phố, dù họ chẳng làm gì cả. Ở Phi Luật Tân, lòng kính trọng hàng giáo sĩ vẫn còn nguyên vẹn. Chuyện này sẽ không bao giờ xảy ra. Tôi sẽ không giấu ông, khi làm việc với trẻ em, tôi tự hỏi câu hỏi tiếp tục, trước những nghi ngờ có hệ thống này. Nhưng như tôi đã nói trong phim: “Khi có một con cừu đen trong quân đội, không phải tất cả binh lính đều buông vũ khí.” Nếu có những kẻ khốn nạn, đó càng là lý do để chúng tôi phục vụ một cách chính trực và minh bạch. Không có chuyện tôi sẽ bỏ cuộc.
Matthieu Dauchez, trẻ em đường phố là thầy của chúng ta
Cha giải thích thế nào về những hành vi vi phạm này?
Tôi cũng không hiểu. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều, dù tôi đã viết một quyển sách về chủ đề này (“Vì sao Chúa lại cho phép điều này xảy ra? Pourquoi Dieu permet-il cela?). Chúng ta muốn giải thích cái Ác cho bằng được, nhưng không thể. Ngược lại, có một câu trả lời. Đó là lòng nhân ái, lòng bác ái, đó là giúp đỡ người nghèo nhất, mở rộng tầm mắt với người khác và hiểu hạnh phúc đích thực là điều chúng ta trao tặng người khác.
Cha nghĩ thế nào về Giáo hội Pháp không còn được yêu mến?
Vào những năm 1960 có 40.000 linh mục. Vào những năm 2000, có 20.000. Ngày nay, có 10.000… Áp lực đặt lên các linh mục là rất lớn. Một cách nào đó, họ bị tê liệt. Vì những tai tiếng bỉ ổi, bây giờ mọi thứ đều trở nên phi lý. Nếu mọi thứ và bất cứ điều gì gây ra vụ bê bối mà không có lý do, thì con quỷ mà tôi tin tưởng đã thắng cược. Và đó là thảm kịch. Nơi tôi sống, các nhà thờ chật kín người ngày chúa nhật. Mới đây tôi đã rửa tội cho 500 trẻ em ở khu ổ chuột. Cần phải có 14 linh mục phụ. Một lần tôi rửa tội nhiều khi hơn số trẻ em một linh mục ở Pháp rửa tội trong suốt cả đời họ. Tôi rất may mắn, trong khi Giáo hội Pháp cố ngoi đầu lên mặt nước trước sự thờ ơ hoàn toàn của mọi người.
Đánh giá của chúng tôi về phim “Chức linh mục” của đạo diễn Damien Boyer
Một trong những điểm mạnh lớn nhất của bộ phim tài liệu này trước hết là nó “đẹp”. Với những hình ảnh đậm chất điện ảnh, đôi khi rất ngoạn mục đồng điệu với chủ đề. Trong phim, đạo diễn đưa khán giả vào sự thân mật của năm linh mục ở Pháp và một linh mục ở Manila. Bộ phim kể về cuộc sống hàng ngày của họ, những niềm vui và những nghi ngờ của họ, không giả tạo hay tự mãn. Người xem khám phá động cơ, cam kết và hy sinh trong ơn gọi của họ. Bất chấp những tranh cãi và khó khăn, họ quyết định làm linh mục. Bộ phim mang đến cái nhìn công bằng và nhân văn về sứ mệnh của họ. Phim không bỏ qua những vụ bê bối đã làm Giáo hội tổn hại rất nhiều. Với gần 40.000 người xem trong tuần đầu, khán giả khen ngợi tính xác thực của phim, không thuyết giảng và khổ hạnh. Một thành công xứng đáng, không phải là phép lạ.
Marta An Nguyễn dịch
