Nobel, trường học của thành công
Giáo sư Alain Aspect, giải Nobel Vật lý năm 2022 đã bày tỏ lòng biết ơn với giáo sư trung học Hirsch của ông.
la-croix.com, Isabelle De Gaulmyn, tổng biên tập báo La Croix, 2022-10-05
Khi giải Nobel khoa học được tuyên bố, các nhà báo đổ xô nhìn vào quốc tịch, phòng thí nghiệm của người được giải. Họ làm so sánh theo các quốc gia, hiệu năng của các hệ thống. Giáo sư Alain Aspect muốn lui về kỷ niệm xa hơn: ngày thứ ba, phản ứng đầu tiên của ông là cám ơn giáo sư vật lý Hirsch của ông ở trường trung học Palissy ở Agen. Ông nói: “Chính giáo sư đã truyền cho tôi tình yêu khoa học, và tôi vẫn dùng các phương pháp của giáo sư, những năm trung học là những năm từ… 1964.
Giải Nobel Vật lý 2022 của Áo: “Nhà khoa học mở ra với siêu việt”
Chúng ta hình dung giáo sư Hirsch mặc áo choàng trắng, giải thích về điện hay động cơ nổ. Khởi từ đó, việc khám phá về “rối lượng tử” là một bước tiến lớn. Tuy nhiên, với giáo sư Alain Aspect, đó là bước thiết yếu được đặt lên. Lời “cám ơn” này nhắc lại lời cám ơn của một giải Nobel văn chương khác, đó là nhà văn Albert Camus gởi thầy Germain của ông: “Nếu không có bàn tay yêu thương này (…), nếu không có sự dạy dỗ và tấm gương của thầy thì sẽ không có gì xảy ra.”
Nhiều người trong chúng ta luôn có hình ảnh một người thầy trong tâm trí – nhưng không phải lúc nào cũng là hình ảnh của thầy vật lý! – đã để lại ấn tượng lâu dài cho chúng ta. Giáo sư Hirsch là bằng chứng cho thấy, trường học ở Pháp không chỉ là nơi có xung đột và căng thẳng mà nhiều người nhanh chóng hạ thấp giá trị của nó. Trường học vẫn là nơi học tập, theo nghĩa đầy đủ của chữ này. Và nó mang ơn các giáo sư tận tâm, nhiệt huyết, những người gánh vác trách nhiệm to lớn trong việc chuẩn bị cho những nhân vật của ngày mai, cho dù họ là người đoạt giải Nobel hay công dân bình thường. Vì vậy, nó thực sự là cơ sở mà sự sống có thể được xây dựng. Bởi vì tất cả chúng ta vẫn còn giữ sâu trong lòng, như nhà văn Camus đã viết cho thầy Germain: “Dù đã lớn tuổi, cậu học sinh nhỏ bé này vẫn là người học trò biết ơn thầy.”
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Tư pháp Nga ra lệnh tịch thu các văn phòng của Memorial, tổ chức phi chính phủ vừa được Giải Nobel Hòa bình
