Linh mục Hans Zollner: “Một bước tiến lớn, dù đã đến rất trễ”

la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-11-08

Linh mục Hans Zollner, giám đốc Viện Nhân chủng học tại Giáo hoàng Học viện Gregorian, Rôma cho rằng Hội đồng Giám mục Pháp nên công bố tên các giám mục liên quan, để không gây ra nghi ngờ chung cho mọi người.

La Croix: Cha phản ứng như thế nào trước các tiết lộ của Hội đồng Giám mục Pháp ngày thứ hai 7 tháng 11?

Linh mục Hans Zollner: Trước hết tôi rất sốc và ngạc nhiên. Điều này cho tôi thấy đây là một thất bại của thể chế trong hàng chục năm qua. Nó rất rõ ràng. Nhưng nghịch lý thay, tôi cũng thấy trong cách tiếp cận này, một bước tiến lớn của các giám mục Pháp, dù đã rất trễ.

Ở Rôma, rụng rời sau khi công lý cáo giác vụ mười một giám mục Pháp lạm dụng

Tuy nhiên việc này thiếu một chiều kích thiết yếu: nếu pháp lý cho phép, Hội đồng Giám mục Pháp nên công bố tên các người vi phạm. Nếu không sẽ có nguy cơ nghi ngờ lan cho tất cả mọi người. Chúng ta phải luôn công nhận và nói sự thật, với sự rõ ràng cần thiết.

Có nên hướng tới sự minh bạch của các biện pháp trừng phạt giáo luật không?

Đây là một tranh luận đã có nhiều năm. Với tôi đương nhiên là phải công bố các quyết định theo quy tắc về tính minh bạch được nêu ra trong hội nghị thượng đỉnh về lạm dụng tình dục Đức Phanxicô triệu tập tại Vatican năm 2019. Như chúng ta có thể thấy, trong thời kỹ thuật số, thật ảo tưởng nếu muốn che giấu những chuyện mà sớm muộn gì cũng bị lộ, cùng với tai tiếng đi kèm. Đây là quy tắc giao tiếp mà chúng ta chưa được học.

Như thế phải có những thay đổi?

Đúng, phải có. Trong Giáo hội chúng ta vẫn chưa hiểu cách thức hoạt động của truyền thông trong thế giới ngày nay. Cần phải nhớ, các vụ việc sớm muộn gì cũng ra ánh sáng. Vì thế chúng ta phải minh bạch và chân thành, đồng thời phải tôn trọng luật dân sự.

Liên quan đến tính minh bạch của các biện pháp trừng phạt giáo luật, nạn nhân cũng phải có quyền xem hồ sơ. Và đó là điều chúng ta chưa làm được bây giờ.

Cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi

Các quy trình bổ nhiệm giám mục có nên xem xét lại không?

Phải phân biệt các vấn đề. Một mặt, chúng ta không bao giờ có thể ép ai nói sự thật nếu họ không muốn tiết lộ, có nghĩa là, khi một ứng viên đã có những hành vi có hại mà họ không nói ra và họ không tự tiết lộ thì sẽ không có quy trình bổ nhiệm giám mục nào có thể có.

Vụ giám mục Santier làm nổi bật sự rối loạn chức năng rõ rệt của các sứ thần

Ngược lại, chúng ta có thể dự kiến những thay đổi trong nhóm những người phỏng vấn, chẳng hạn chuyển sang những người không ở trong Giáo hội nhưng đã biết và hợp tác với ứng viên, kể cả trong các bối cảnh khác.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Bài đọc thêm: Hồng y Ricard Giáo hội Pháp một lần nữa rơi vào tình trạng hỗn loạn

 Sơ Véronique Margron: “Cảm giác bị phản bội thật mãnh liệt”

Chúng ta đã nghe thấy sự tức giận, kinh ngạc và buồn bã của dân Chúa

vaticannews.va, Jean-Charles Putzolu, Vatican, 2022-11-08

Trong phòng họp bán nguyệt tại Lộ Đức ngày 8 tháng 11 năm 2022. AFP

Trong thông điệp kết thúc cuộc họp khoáng đại mùa thu, sau lời thú nhận của hồng y Jean Pierre Ricard, các giám mục Pháp chia sẻ cảm xúc của họ với dân Chúa bị tổn thương vì các vụ lạm dụng và che đậy. Giám mục Olivier Leborgne, giáo phận Arras và là phó chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp cho Vatican News chúng tôi biết cảm nghĩ của ngài và nêu ra các biện pháp được hội nghị thông qua.

Ngày thứ ba 8 tháng 11, sau khi cuộc họp kết thúc, giám mục Olivier Leborgn đã nói lên cảm xúc của ngài: “Tôi bị suy sụp. Các giám mục rất xúc động. Xúc động trước hết cho các nạn nhân, cho dân Chúa mà họ đồng hành, những người mà các giám mục hiểu rất rõ, họ bị lung lay và đôi khi họ cho biết họ không còn tin tưởng nữa. Và cũng xúc động sâu xa với các linh mục chúng ta, những người đang bị bất ổn trong chức vụ của mình.”

Một cuộc họp được đánh dấu bằng những tiết lộ điếng lòng. Ngày thứ hai 7 tháng 11, tổng giám mục chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp Éric de Moulins-Beaufort tuyên bố với báo chí có 11 giám mục hoặc cựu giám mục đã bị liên lụy với pháp lý dân sự hoặc với giáo luật về các vụ bạo lực tình dục của họ.

Tổng giám mục chủ tịch cho biết, hồng y Jean-Pierre Ricard, nguyên tổng giám mục giáo phận Bordeaux đã thừa nhận có “hành vi đáng trách” với một trẻ vị thành niên 14 tuổi cách đây 35 năm.

Ngoài ra còn vụ giám mục danh dự Michel Santier, giáo phận Créteil bị Vatican trừng phạt năm 2021 vì “lạm dụng thiêng liêng với hai thanh niên trưởng thành” trong những năm 1990, và sự im lặng xung quanh lệnh trừng phạt ông đã tạo sự tức giận nơi giáo dân và các nhóm nạn nhân ở Pháp.

Không đi sâu vào chi tiết, tổng giám mục De Moulins-Beaufort nhấn mạnh “về tính đa dạng của các vụ, các tội đã phạm hoặc bị cáo buộc”.

Bốn biện pháp để có hiệu quả cao hơn

Giám mục Leborgne giải thích trên Vatican News: “Thực sự đây là một vụ tai tiếng, các giám mục Pháp đã đưa ra một số quyết định để tiếp tục đi tới đàng trước, rõ ràng hơn, hiệu quả hơn  trong việc xử lý những hành vi lạm dụng của một giám mục.”

Tòa giám mục dự định làm việc để thay đổi các cách thực hành, gồm 4 biện pháp để khắc phục tình trạng thiếu giao tiếp trong các vụ đã xảy ra, cụ thể là vụ giám mục Santier, được báo chí tiết lộ một năm sau khi đã có lệnh trừng phạt.

Vì thế giám mục Leborgne nói về quyết định thành lập một hội đồng Vox estis lux mundi, đồng hành với giám mục nhận xử lý một giám mục khác, để ngài không đơn độc, cùng đồng hành với thông tin được thu thập, để ngài có thể làm những gì ngài phải làm và gởi báo cáo về Rôma. Chúng tôi quyết định học hỏi để hiểu hơn, phân biệt các thủ tục khác nhau, để thấy những gì là nguồn cội nhằm phản ứng theo cách tốt hơn. (…) Chúng tôi tin tưởng vào sự trưởng thành của dân Chúa mà qua năm tháng, chúng tôi thấy họ không thể chịu được sự im lặng lừa dối họ, và vì thế chúng tôi phải suy nghĩ lại cách giao tiếp. Giao tiếp là một hành động công lý, cần có nhiều quy trình rõ ràng hơn để cập nhật về các vấn đề truyền thông, công khai các biện pháp trừng phạt. Và cuối cùng sẽ có một phái đoàn giám mục đến Rôma. Một vài giám mục và một số người đủ tiêu chuẩn để thấy được làm sao quan hệ giữa Rôma và các giám mục trong các vụ này được suông chảy hơn.”

Hồng y Ricard Giáo hội Pháp một lần nữa rơi vào tình trạng hỗn loạn

Nói hay không nói?

Giám mục Leborgne cho biết, “về mặt truyền thông chúng tôi đã làm việc với một luật sư trong lãnh vực dân sự, ông cho chúng tôi biết luật pháp không cấm nói, nhưng không yêu cầu nói, và trong luật dân sự, chính thẩm phán là người quyết định có công bố hay không, vì họ nghĩ  điều quan trọng là việc chữa lành cho thủ phạm, vì thứ trật công cộng. Nhưng hoàn toàn không tự động”.

Giám mục Leborgne nói thêm: “Những gì chúng tôi thấy trước hết, đó là mất thông tin, sau đó là dân Chúa – và chúng tôi muốn mạnh mẽ lặp lại điều này với Rôma – là dân Chúa ở Pháp cảm thấy bị lừa dối gấp đôi khi có điều gì đó che giấu họ. Và vì thế, dù việc công bố không bao giờ là tự động trong luật dân sự cũng như trong giáo luật, vi vậy chúng tôi muốn làm việc trên những quy tắc này, dựa trên sự trưởng thành của dân Chúa và lòng tin tưởng của dân Chúa. Vì thế chúng tôi yêu cầu xem lại hoàn toàn  các thủ tục của chúng tôi trong việc công bố các quyết định.”

Linh mục Hans Zollner: “Một bước tiến lớn, dù đã đến rất trễ”

Đánh giá từng trường hợp một

Nhưng các giám mục và Rôma phải “suy nghĩ chính xác từng trường hợp một. Mô hình công bố nào – một khi hình phạt đã được công bố, chúng tôi không bao giờ công bố khi phán xét chưa xong – và xem công bố với ai, nhưng xem nó một cách hệ thống và không phải bằng cách phân mảnh thông tin, mà bằng cách tập hợp chúng lại với nhau, phân định những gì liên quan đến những trường hợp này, tin tưởng và tôn trọng dân Chúa.

Trong trường hợp vụ giám mục Santier, “chúng tôi chỉ tiếc một việc, đó là khi đơn từ chức đã được Rôma chấp thuận và Rôma đã tuyên bố chấp thuận thì giám mục đó không còn là giám mục nữa. Giám mục Santier đã chủ động nói: “Tôi ở lại cho đến khi có người kế nhiệm”, đó không phải là quyết định của Rôma, và Rôma không dám phản ứng. Tôi không biết chính xác chuyện gì xảy ra, nhưng khách quan mà nói, lúc đó giám mục Santier bị covid rất nặng, nên có thể tin được. Vì vậy, chúng tôi ở trong tình trạng bối rối. Rõ ràng trong trường hợp này, chúng tôi phải suy nghĩ hơn. Nhưng khi có người từ chức, chúng ta phải rõ ràng: họ từ chức vì mệt mỏi, vì bệnh, vì đến tuổi  hay vì những lý do nghiêm trọng hơn? Chúng tôi phải có khả năng thông tin”, giám mục đồng ý với lời của Đức Phanxicô khi ngài trả lời phỏng vấn trên máy bay từ Bahrain về Rôma chúa nhật 6 tháng 11, chúng ta phải loại thói quen che giấu xấu xa này.

Cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi

Cùng nhau trên con đường hoán cải

Một thách thức khác với các giám mục và với các tu sĩ là xây dựng lại lòng tin tưởng của giáo dân Pháp, họ bị sốc vô cùng trước những tiết lộ mới này.

Giám mục Leborgne đảm bảo: “Chúng tôi kiên quyết tiếp tục công việc, một trăm giáo dân đã giúp chúng tôi suy nghĩ, đôi khi họ thúc đẩy, họ lay chuyển chúng tôi (…) Chúng tôi vẫn chưa hoàn thành những gì được yêu cầu. Chúng tôi luôn phải tiến về phía trước. Tôi hy vọng – và tôi hết lòng mong – chúng tôi sẽ cố gắng trở thành những người phục vụ đơn sơ.” Giám mục Leborgne mong muốn toàn Giáo hội cùng tham gia, ngài kết luận: “Vì tôi tin, tất cả chúng ta, kể cả các giám mục, tất cả chúng ta cùng nhau thoát ra văn hóa che giấu này. Chúng ta đang đi trên một con đường và chỉ có tương lai mới biết liệu chúng ta có dự vào một cuộc hoán cải sâu đậm và thực sự hay không. Nhưng tôi nghe nói lòng tin tưởng đã bị tổn thương nặng. Tôi không có giải pháp kỳ diệu nào để khôi phục ngoại trừ tôi tự hoán cải và giúp Giáo hội ở Pháp hoán cải. Nhưng bắt đầu với sự hoán cải của tôi.”

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Bài đọc thêm: Sơ Véronique Margron: “Cảm giác bị phản bội thật mãnh liệt”

Cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi

Tổng giám mục Éric de Moulins-Beaufort, chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp | © I.Media

Tổng giám mục De Moulins Beaufort muốn khôi phục lòng tin của giáo dân: “Cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi.”

la-croix.com, Christopher Henning, 2022-11-08

Tổng giám mục Éric de Moulins-Beaufort công nhận: “Chúng tôi biết lòng tin tưởng của giáo dân đặt vào các mục tử của họ đã bị lung lay nặng và có lẽ đã bị phá vỡ. Tổng giám mục Éric de Moulins-Beaufort đau lòng nói với 120 giám mục về Lộ Đức ngày thứ năm 3 tháng 11 để dự Hội nghị khoáng đại hàng năm. Ngài nói về các trường hợp lạm dụng tình dục đã làm rúng động nước Pháp nhưng cũng xin các giám mục hy vọng: “Thứ năm tuần trước lòng chúng ta nặng trĩu những cảm xúc lẫn lộn; chúng tôi đau lòng khi biết anh em đã bị bầm dập, tức giận, khó chịu, nghi ngờ, mong ước của chúng tôi là thoát ra khỏi văn hóa cho phép lạm dụng và che đậy chúng. Giờ đây, niềm vui của Tin Mừng là điều chúng ta muốn phục vụ và đó là điều chúng ta muốn chia sẻ với mọi người, để thực hiện điều chúng ta đã dấn thân cả cuộc đời.”

Vụ tai tiếng là do mức độ nghiêm trọng của các cáo buộc nhưng cũng do không có truyền thông rõ ràng. Để được rõ ràng hơn, tổng giám mục đã trình bày chi tiết tình trạng của mười một giám mục danh dự liên hệ: “Tám giám mục bị liên lụy vì những hành vi họ đã phạm. Trong số đó, có 5 vụ đã được báo chí nhắc đến và pháp lý đang làm các thủ tục tố tụng, đôi khi bị ngừng, đôi khi vẫn đang tiến hành. Một trong số vụ kết thúc bằng miễn tố. Cuối cùng có ba trường hợp đang được điều tra.”

Một ủy ban giám sát

Nói về các cáo giác giám mục Michel Santier và hồng y Jean-Pierre Ricard, tổng giám mục De Moulins-Beaufort nhấn mạnh đến những trở ngại trong vụ xử lý các vụ án ở Pháp và ở Vatican, bí mật đã đè nặng trong những trường hợp này.

Để tránh những rối loạn chức năng đặc trưng qua hai trường hợp này, các giám mục đã quyết định thành lập một ủy ban theo dõi mọi tổng giám mục hay giám mục nào phải giải quyết trường hợp lạm dụng hoặc tấn công tình dục của một giám mục khác, sẽ được theo dõi trong mọi giai đoạn của tiến trình để được đồng hành. Ngài nêu rõ: “Chúng tôi cũng sẽ hành động với các cơ quan liên hệ ở Rôma để chính xác biết các thủ tục, thiết lập các tiêu chuẩn chính xác hơn về việc công bố các sự kiện và các biện pháp trừng phạt.”

“Cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi”

Không thể bênh vực những kẻ lạm dụng, tổng giám mục Éric de Moulins-Beaufort đặt các giám mục của ngài xuống bệ thờ: “Chúng ta phải thừa nhận, cả sắc phong và các danh dự cũng không bảo vệ được một khi đã phạm lỗi, một số đã phạm lỗi lầm nghiêm trọng ngay cả dưới mắt công lý Quốc gia và mỗi con người đều có thể bị những thế lực phức tạp chi phối mà không phải lúc nào con người cũng có thể làm chủ được.”

Lạm dụng tình dục trong Giáo hội: một thách thức cho sự thật

Mong muốn rút ra bài học từ cuộc khủng hoảng này, một lần nữa ngài nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tổ chức nhưng cũng là thách thức của giáo hội về các sự việc: “Thách thức với chúng tôi không chỉ là tìm ra các quy trình an toàn hơn nhưng làm sao để các tổ chức giáo hội, cách phản ứng và hành động của chúng ta khi đối diện với những trường hợp đau thương, cách sống và sự tương trợ của chúng ta, giàu chân lý của tính đồng nghị và tập thể, được sống trong sự thánh thiện của Giáo hội.”

Bạo lực tình dục trong Giáo hội: một tức giận vô bờ

Trong bài can thiệp này, tổng giám mục Éric de Moulins-Beaufort nhắc lại một số vấn đề được tranh luận trong cuộc họp, việc cải tổ tổ chức của Hội đồng Giám mục, việc áp dụng tự sắc Cử hành thánh lễ theo phụng vụ tiền Công đồng Traditionis custodes, lời của Giáo hội trong cuộc tranh luận về giai đoạn cuối  đời. Một bài phát biểu xúc động được loan báo với báo chí, thể hiện một cố gắng đi tìm minh bạch đang là điều rất cần thiết cho Giáo hội bây giờ. Với hàng tràng vỗ tay dài, các giám mục đã chân thành cám ơn chủ tịch của họ.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Bài đọc thêm: Sơ Véronique Margron: “Cảm giác bị phản bội thật mãnh liệt”