Fiducia supplicans: các giám mục Bắc Phi tách khỏi phần còn lại của Châu Phi
Trong một thông cáo báo chí vào cuối phiên họp toàn thể từ ngày 11 đến ngày 15 tháng 1, các giám mục Bắc Phi tuyên bố sẵn sàng chúc phúc cho “các cặp vợ chồng bất hợp pháp và những người đồng giới”. Họ tự tách khỏi sự từ chối của tổ chức quy tụ các nhà lãnh đạo công giáo châu Phi.
la-croix.com, Guy Aimé Eblotié và Alix Champlon, 2024-01-16
Tổng giám mục Jean-Paul Vesco, giáo phận Alger, tại Oran ngày 27 tháng 8 năm 2022. LUDIVIC MARIN / AFP
“Khi những người trong hoàn cảnh bất hợp lệ đến với nhau để xin chúc phúc, chúng tôi có thể chúc phúc với điều kiện là không gây nhầm lẫn cho chính những người liên quan hoặc cho người khác.”
Thông cáo báo chí của Hội đồng Giám mục Bắc Phi (Cerna) là rõ ràng. Vào cuối cuộc họp được tổ chức từ ngày 11 đến ngày 15 tháng 1, các giám mục Rabat, Tripoli và Alger đã bày tỏ sự cởi mở với tuyên bố Fiducia supplicans của Đức Phanxicô, trong đó đặc biệt chúc phúc cho các cặp đồng tính.
Tuy nhiên, việc tiếp nhận văn bản của bộ Giáo lý Đức tin không phải là điều hiển nhiên ở lục địa này. Ngày 11 tháng 1, Hội nghị chuyên đề các Hội đồng Giám mục châu Phi và Madagascar (Sceam), trong đó Hội đồng Giám mục Bắc Phi là thành viên, đã bày tỏ sự từ chối rõ ràng về khả năng chúc phúc cho các cuộc kết hợp đồng tính vì cho rằng “các phép lành ngoài phụng vụ được đề xuất trong tuyên bố Fiducia supplicans không thể thực hiện ở châu Phi mà không vướng vào những tai tiếng trực tiếp mâu thuẫn với đặc tính văn hóa của các cộng đồng châu Phi”.
Một tiếp nhận khác
Tổng giám mục Jean-Paul Vesco, giáo phận Alger trả lời: “Đây không phải là điều chúng tôi muốn nói với các giáo phận của chúng tôi.” Từ đây đến cuối tháng 1, các Hội đồng Giám mục châu Phi làm việc và đưa ra quan điểm của mình trước tuyên bố của Đức Phanxicô. Rõ ràng, Hội đồng Giám mục châu Phi đã không chờ để nhận phản ứng của Giáo hội Bắc Phi. Tổng giám mục Vesco giải thích: “Chúng tôi không muốn dừng lại ở đó”.
Trong cuộc họp từ ngày 11 đến ngày 15 tháng 1 tại Rabat, thủ đô Ma-rốc, các giám mục và tổng đại diện của mười giáo khu ở Bắc Phi cho rằng Fiducia supplicans tạo “sự hiểu biết thấu đáo về ý nghĩa của các phép lành mà vai trò của họ không phải là phê chuẩn hay đảm bảo” để tha thứ cho những hoàn cảnh thực tế của các cặp, nhưng để xin Chúa giúp đỡ họ. Khác xa với một cuộc cách mạng về tín lý, dưới mắt các giám mục Bắc Phi, tuyên bố này là lời mời đọc lại và đánh giá việc phân định và “đào sâu những con đường cụ thể của thừa tác mục vụ hòa giải và hiệp thông”.
Đồng tính ít bị tác động hơn
Tuy nhiên, sự tiếp nhận tích cực của văn bản không dựa trên bối cảnh thuận lợi hơn cho các cuộc kết hợp đồng tính ở các quốc gia Maghreb. Cha Michel Guillaud, tổng thư ký của Cerna cho biết: “Trong các xã hội Bắc Phi, việc kết hợp đồng giới là điều không thể tưởng tượng được, vì thế sự tiếp nhận tích cực của Fiducia supplicans mang tính lý thuyết hơn là thực tế.”
Trong thông cáo báo chí, Hội đồng Giám mục Bắc Phi cho biết: “Nhờ Phúc âm, mọi người đều xứng đáng được tôn trọng vô điều kiện. Và thái độ đúng đắn đối với từng tình huống cụ thể phải là thái độ phân định bao gồm việc đón nhận, lắng nghe, cầu nguyện, đào tạo và đồng hành trên con đường tăng trưởng và hoán cải.”
Các giám mục Bắc Phi đề nghị: “Đối diện với nguy cơ về các quan điểm rõ ràng và việc công cụ hóa có khả năng gây nguy hiểm cho sự hiệp nhất Giáo hội, theo chúng tôi, chủ đề này xứng đáng được xem xét lại một cách hòa bình trong khuôn khổ các động lực đồng nghị đang diễn ra trong Giáo hội hoàn vũ.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
