Vatican, Marko Rupnik và Thánh Irênê
la-croix.com, Senneville, Đặc phái viên thường trực của báo La Croix tại Rôma, 2023-07-01
Số phận dành cho các tác phẩm của Marko Rupnik, một nghệ nhân làm tranh khảm bị Dòng Tên trục xuất vì bạo lực tình dục trên nhiều phụ nữ, đã tạo những tranh luận gay gắt ở Vatican. Mỗi thứ bảy hàng tuần, phóng viên thường trực của báo La Croix ở Rôma, Loup Besmond de Senneville đưa quý độc giả vào hậu trường của đất nước Vatican nhỏ nhất thế giới này.
Hàng ngày trang web Vatican News đăng một chân dung nhỏ của vị thánh được Giáo hội công giáo kính ngày hôm đó với vài dòng nhắc độc giả một tấm gương để noi theo trong đời sống thiêng liêng của mình.
Vị thánh của tuần này là tiểu sử ngắn của Thánh Cyril thành Alexandria, giám mục và tiến sĩ của Giáo hội, Thánh Josemaria Escriva de Balaguer, người sáng lập hội dòng Opus Dei và Thánh Irênê vừa được Đức Phanxicô phong tiến sĩ Giáo hội không lâu.
Ngoại trừ ngày thứ tư 28 tháng 6 tuần này, chân dung của Thánh Irênê, giám mục thứ hai của giáo phận Lyon từ thế kỷ thứ 2, được xem là cầu nối giữa Đông và Tây, được minh họa bằng bức tranh khảm của Marko Rupnik. Một lựa chọn có vấn đề. Trong những năm gần đây, tu sĩ Dòng Tên người Slovenia vừa bị trục xuất khỏi Dòng Tên sau khi bị kết tội lạm dụng thiêng liêng và bạo lực tình dục trên nhiều phụ nữ từ mấy chục năm qua.
Trước sự phản đối của một số cư dân Internet, câu tweet có hình minh họa này lần đầu tiên bị truyền thông Vatican News xóa… trước khi đăng lại vài phút sau đó. Những do dự này cho thấy thực sự đã có các tranh luận nội bộ gay go trong chính bộ truyền thông.
Một trong những nhà điều hành bộ, bà Natasa Govekar, người chỉ đạo “đường hướng thần học-mục vụ” và là người có chân trong cộng đoàn của cha Rupnik, sống ở Trung tâm Aletti, do Đức Gioan Phaolô II thành lập năm 1993 để cổ động cho các mối liên kết giữa Đông phương và Tây phương, nhưng trên hết đây là nơi có xưởng khảm của linh mục Rupnik người Slovenia. Tuy nhiên, các thành viên của cộng đoàn này, mà Dòng Tên đã ra lệnh đóng cửa vào giữa tháng 6, vài ngày trước đó đã viết một thư phản đối việc kết tội Marko Rupnik, cáo buộc Dòng Tên “ủng hộ một chiến dịch truyền thông dựa trên những lời buộc tội phỉ báng và chưa được chứng minh”.
Trong nội bộ, một số nguồn tin được nhật báo La Croix tham khảo, tố cáo đây là “xung đột lợi ích”, buộc các phương tiện truyền thông của Vatican phải nói ít nhất có thể về vấn đề tế nhị này. Dù sao, trong những ngày gần đây, một cuộc họp, tập hợp một số quan chức của bộ đã kết luận, không có gì ngăn cản việc tiếp tục dùng các bức tranh ghép của linh mục Rupnik, và nói chung, cần phải tách biệt tác phẩm và nghệ sĩ.
Các tu sĩ Dòng Tên nghĩ rằng họ đã làm mọi thứ trong khả năng của mình khi trục xuất người làm khảm nổi tiếng ra khỏi hàng ngũ của họ. Một trong số các tu sĩ than thở: “Ở Vatican, họ không nhận ra. Chuyện này phải ngừng lại.”
Marta An Nguyễn dịch
