Nhân dịp phát hành bộ phim Magnificat, thần học gia và nhà chú giải Anne-Marie Pelletier trả lời các câu hỏi của chúng tôi về việc mở ra chức linh mục cho phụ nữ.
lepelerin.com, Catherine Escrive, 2023-06-21
Bà Anne-Marie Pelletier thần học gia và là nhà chú giải © Corinne Simon / Hans Lucas
Xin bà cho biết, vì những lý do nào mà phụ nữ không thể đến được với chức linh mục?
Anne-Marie Pelletier. Lập luận đầu tiên được đưa ra ngay lập tức là vì Chúa Giêsu là đàn ông, theo nghĩa nam tính. Tuy nhiên, biện hộ cho lý do này hơi khập khiễng với thần học một chút! Vì những gì chúng ta gọi là Nhập thể, đó là Thiên Chúa đi vào trong nhân loại chúng ta. Nơi Chúa Giêsu, Thiên Chúa mang nhân tính chúng ta với tất cả giới hạn và yếu đuối của nó. Đây là thực tại mà đức tin tuyên xưng và người tín hữu đã suy niệm đã từ rất lâu, cho đến bây giờ các thế hệ không bao giờ nghĩ đến nam tính của Chúa Giêsu. Điều ngạc nhiên lớn là Chúa Giêsu đã mặc lấy thân phận con người, đó là căn tính chung của chúng ta, dù chúng ta là nam hay nữ.
Tại sao theo bà chủ đề phụ nữ đến với chức linh mục như một cái bẫy?
Chủ ý cho rằng chức tư tế thừa tác vụ là điểm tối thượng của người tín hữu. Là linh mục là ở một đẳng cấp siêu cao của phép rửa tội, điều này làm cho linh mục là người tiêu biểu để nắm giữ uy quyền và quyền lực. Nhưng quan điểm đáng được tranh cãi. Giáo hội đầu tiên, vốn không biết linh mục theo nghĩa hiện tại của từ này, nghĩ rằng đây cũng giống như tình huynh đệ của những người đã được rửa tội. Giáo hội ngày xưa sống hiệp nhất, tất cả được mời gọi để nên thánh, trong đó các nhiệm vụ được chia sẻ để phục vụ một đời sống hài hòa trong cộng đồng. Yêu cầu phụ nữ gia nhập vào chức tư tế có nghĩa là củng cố một quan niệm có vấn đề về chức tư tế của hội đồng linh mục, thay vì làm việc để đưa chức linh mục về với chân lý phúc âm hơn.
Phụ nữ có thể đến với chức phó tế không?
Một giáo dân được phong phó tế nhận ba sứ mệnh, phục vụ lời, phụng vụ, bác ái. Trên thực tế, phụ nữ đã đảm bảo những gì tạo nên thực chất của chức phó tế. Ngày nay, tình trạng này cần được nhìn nhận và nhận được sự khẳng định của thể chế, sự hỗ trợ của một ân sủng bí tích, vốn là sự biện minh mà Công đồng Vatican II đã trao khi truyền chức phó tế cho nam giáo dân. Đương nhiệm là chức phó tế nữ sẽ cân bằng tốt hơn một chút cho đời sống người tín hữu kitô giữa nam và nữ, sẽ mang lại một khuôn mặt cân bằng hơn, bình đẳng hơn, công bằng hơn cho cộng đồng kitô hữu. Nhưng thực tế, bao nhiêu năm qua chúng ta vẫn dậm chân tại chỗ trên chủ đề này.
Vì những lý do nào?
Đằng sau những lập luận thần học, trên hết tôi thấy đó là nỗi sợ liên quan đến chức tư tế của hội đồng linh mục mà độc quyền nam giới sẽ bị đe dọa. Trong khi tiêu chuẩn quan trọng trong nguyên tắc quyết định phải là sự quan tâm đến các cộng đồng, về thực tế nhu cầu của họ và các nguồn lực của họ để phục vụ việc thông truyền đức tin và thi hành sứ mệnh. Theo tôi, tấv cả những chuyện khác chỉ là sự căng thẳng về quyền lực, khác xa với sự tự do táo bạo đặc trưng của Chúa Kitô thực hành trong các sách Phúc âm.
Có những phương tiện nào khác có thể giúp phụ nữ tiếp cận nhiều hơn với công việc quản trị trong Giáo hội không? Có thể có nữ hồng y chẳng hạn?
Trước tiên, chức hồng y không giả định phải là linh mục hay giám mục. Các giáo dân như ông Jacques Maritain thế kỷ vừa qua đã được mời làm hồng y. Nhà thần học vĩ đại dòng Đa Minh Yves Congar đã được Đức Gioan Phaolô II phong hồng y năm 1994 mà chưa phong giám mục trước. Nhưng có những con đường khác cho sự dấn thân của phụ nữ trong việc quản trị Giáo hội. Họ có thể tham gia các hội đồng khác nhau, ở các cấp bậc khác nhau, từ giáo xứ đến hội đồng giáo hoàng, đặt quy chế cho đời sống thể chế. Chúng tôi mơ phụ nữ sẽ làm lợi cho những nơi này nhờ chuyên ngành của họ, họ tham gia vào việc ra quyết định mà không thấy mình bị giới hạn trong danh bạ nghị quyết.
Đối với tất cả những câu hỏi này, Đức Phanxicô đã mở ra những khả năng nào?
Ngay từ đầu triều của ngài, Đức Phanxicô đã cho thấy ngài rất quan tâm đền “vấn đề phụ nữ”, ngài mong muốn có một thần học sâu sắc hơn về nữ giới. Mối quan tâm này dẫn đến việc bổ nhiệm phụ nữ với số lượng chưa từng có vào các vị trí cho đến nay chỉ dành cho giáo sĩ. Chẳng hạn một phụ nữ là nhân vật thứ ba trong Phủ Quốc vụ khanh. Một phụ nữ khác đã giữ chức vụ tổng thư ký Giáo hoàng Học viện Lateran từ năm 2021. Nữ tu người Pháp Nathalie Becquart là phó thư ký của thượng hội đồng giám mục. Những tiến bộ này nên được đánh giá cao và hoan nghênh.
Marta An Nguyễn dịch
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội? “Có điều gì đó đang diễn ra”
