Đức Bênêđíctô XVI xem lại các tiền đề của Công đồng Vatican II
cath.ch, I.Media, 2022-10-21
Theo Đức Bênêđíctô XVI, “sức mạnh tích cực của Công đồng đang dần xuất hiện” với nhận thức về sự “cần thiết phải trình bày lại vấn đề bản chất và sứ mệnh của Giáo hội”. Theo ngài, Công đồng Vatican II đã sửa một quan niệm đã bị bỏ qua “một bên của chủ nghĩa hiện thực của đức tin và các định chế của nó” làm cho vị trí mà Giáo hội chiếm giữ trên thế giới trở thành “vấn đề trọng tâm”.
Ngày thứ sáu 7 tháng 10, ngài gởi một thư có ký tên cho linh mục Dave Pivonka, viện trưởng Viện Đại học Dòng Phanxicô Steubenville (Hoa Kỳ), nơi tổ chức một hội nghị chuyên đề về giáo hội học của giáo hoàng danh dự từ ngày 20 đến 21 tháng 10. Linh mục Federico Lombardi, chủ tịch Hiệp hội Ratzinger đọc bài diễn văn khai mạc hội nghị. Bây giờ rất hiếm khi ngài lên tiếng.
Trong bức thư ngài tóm tắt đường lối suy tư ngài đã làm khi bảo vệ luận án thần học – hơn mười năm trước Công đồng Vatican II – tập trung vào bản chất kép của Giáo hội, vừa là thể chế vừa là sự thật thiêng liêng.
Bắt đầu từ việc tách biệt giữa hai Giêrusalem – trần thế và trên trời – Đô thị của Chúa của Thánh Augutinô, ngài giải thích giáo hội học – thần học nghiên cứu đời sống Giáo hội – “về cơ bản được xử lý theo các điều kiện thể chế” cho đến Thế chiến thứ nhất, một quan điểm mà ngài cho là “một sai lầm chết người”.
Một công đồng không chỉ hữu ích mà còn cần thiết
Tuy nhiên, ngài nhấn mạnh, sau đó ở Đức xuất hiện một đường lối đặt “chiều kích thiêng liêng” lên trước. Sự tiến triển này đã được Tòa Thánh tính đến, Đức Piô XII đã thiết lập nguyên tắc Giáo hội là “nhiệm thể Chúa Kitô” trong thông điệp Mystici Corporis của ngài năm 1943. Ngài giải thích, chính trong chiều hướng này mà luận án của ngài, bắt đầu vào những năm 1950, được xác định, tìm thấy một áp dụng bất ngờ – “tháng 1 năm 1946, không ai nghĩ đến một công đồng đại kết ” – trong Công đồng Vatican II, trong đó ngài tham dự với tư cách là chuyên gia. Ngài nhấn mạnh sự kiện này, dù công đồng tạo nhiều nghi ngờ, nhưng công đồng chứng tỏ không những hữu ích mà còn cần thiết.
Ngài nhận ra, qua việc giải quyết triệt để những câu hỏi mới về thần học của các tôn giáo hoặc mối liên hệ giữa đức tin và lý trí, Công đồng Vatican II “trước hết đe dọa sự ổn định và rung chuyển Giáo hội hơn là mang lại cho Giáo hội một sự rõ ràng mới cho sứ mệnh của mình”.
Tuy nhiên ngài tin rằng, hiện nay “sức mạnh tích cực của Công đồng đang dần xuất hiện” với nhận thức “cần phải trình bày lại vấn đề bản chất và sứ mệnh của Giáo hội”. Theo ngài, Công đồng Vatican II đã sửa một quan niệm đã bị bỏ qua “một bên của chủ nghĩa hiện thực của đức tin và các định chế của nó” làm cho vị trí mà Giáo hội chiếm giữ trên thế giới trở thành “vấn đề trọng tâm”.
Một giáo hoàng đã rất yếu
Dù đã 95 tuổi và rất yếu nhưng Đức Bênêđíctô XVI vẫn còn tiếp khách. Ngài nói rất yếu nhưng vẫn giữ được trí tuệ minh mẫn. Ngài về hưu hơn 9 năm rưỡi, thời gian dài hơn thời gian ngài làm giáo hoàng.
Ngày 27 tháng 8, ngài đã tiếp các tân hồng y Đức Phanxicô phong trước đó. Tuy nhiên, tình trạng sức khỏe của ngài không cho phép ngài nói chuyện với họ.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
