Đức Giám mục Ornellas: “Chúng ta phải đối diện với bí ẩn Jean Vanier”
famillechretienne.fr, Samuel Pruvot, 2020-02-23
Đức Giám mục Pierre d’Ornellas người cùng đồng hành với cộng đoàn Arche Quốc tế cho biết mình đã bị mất tinh thần và phải nhìn lại đời sống thiêng liêng của ngài sau các tiết lộ lạm dụng tình dục của ông Jean Vanier. Ngài bày tỏ lòng kính trọng với các nạn nhân và công việc đi tìm sự thật.
Xin cha cho biết phản ứng đầu tiên của cha như thế nào khi nghe tin ông Jean Vanier lạm dụng nghiêm trọng về mặt thiêng liêng trong nhiều năm?
Một nỗi đau lớn lao. Tôi biết ông Jean Vanier từ năm 1974! Trước hết tôi tự hỏi: “Có thật không?” Rồi cuối cùng tôi phải chấp nhận sự việc. Tôi hiểu vấn đề như thế nào vì tôi đã từng biết chính xác các hành động của linh mục Thomas Philippe, người cha thiêng liêng của ông Jean Vanier.
Cha có hiểu người công giáo đã chết điếng như thế nào vì họ đã đánh giá ông Jean Vanier rất cao không?
Có, tôi hiểu, tôi hiểu phản ứng chưng hửng, buồn bã và có khi tức giận, có thể họ có cảm nhận mình bị phản bội. Với tôi, việc tiết lộ này đưa tôi về điều chủ yếu. Đâu thực sự là Nước Trời? Nước Trời không nắm bắt được. Nước Trời có thể cho chúng ta thấy trong một số tia sáng lén lút lóe lên đây đó. Các cộng đoàn Arche cho chúng ta thấy các tia sáng này. Và đó là hy vọng của tôi.
Nhưng chúng ta có thể tách ông Jean Vanier với công việc của ông được không?
Một bên là ông Jean Vanier. Một bên là cộng đoàn Arche. Phải học cách để nhìn sâu vào cộng đoàn Arche, cả phong trào Đức tin và Ánh sáng. Khi thấy công việc hàng ngày của các cộng đoàn này, chúng ta có lý do để tin tưởng. Không phải cái gì chiếu lấp lánh mới đáng kể, cũng không phải lý tưởng mà chúng ta mới có thể hình dung được. Điều quan trọng thật sự là Chúa ở cộng đoàn Arche với các quan hệ đích thực được dệt giữa con người với nhau dù khuyết tật hay không. Các quan hệ này buộc mỗi người phải từ bỏ sự tin chắc của họ, để chấp nhận thấp bé, mong manh.
Sự thật này diễn ra suốt trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã nói: “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã mặc khải cho những người bé mọn”. Phải nghiêm túc xem trọng lời Phúc âm! Và “nếu anh em không trở lại nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời.” Những “người thấp bé” này có thật và chúng ta phải đi gặp họ và để họ chạm vào. Các vỏ bọc chúng ta phải làm vỡ ra để đến với những người mong manh nhất.
Nếu chúng ta đã đặt ông Jean Vanier trên bệ thì chúng ta đã bị lừa. Chúng ta luôn bị lừa khi làm điều này!
Nhưng không phải là khủng khiếp khi nhìn hình ảnh người mình ngưỡng mộ bị vỡ tan tành ra từng mảnh đó sao?
Nếu chúng ta đã đặt ông Jean Vanier trên bệ thì chúng ta đã bị lừa. Chúng ta luôn bị lừa khi làm điều này! Vì không phải nơi bệ thờ mà chúng ta tìm thấy Tin Mừng nhưng với những người thấp hèn. Chắc chắn ông Jean Vanier sẽ nói rất hay về quan hệ với người khuyết tật. Thông điệp này vẫn luôn có giá trị vì chúng ta thấy điều này ở công việc của cộng đoàn Arche. Nhưng chúng ta cũng phải hiểu các nghệ nhân đích thực của cộng đoàn Arche, đó là những người khuyết tật sống và khao khát có được một tình bạn chân thật.
Nhưng làm sao có thể hiểu các lệch lạc nghiêm trọng như vậy?
Chúng ta đứng trước một chuyện khó hiểu! Điều không chối cãi là ông Jean Vanier đã làm một công việc phi thường, một công việc đích thực tốt chứ không phải chỉ tốt bên ngoài. Nhưng cũng không chối cãi là ông thực hành một loại lý thuyết thần nghiệm sai lầm, kèm theo các lạm dụng tình dục hoàn toàn đáng lên án. Chắc chắn việc tìm hiểu lịch sử của cộng đoàn Arche sẽ tiếp tục. Nó sẽ cho phép hiểu điều bí ẩn của việc trệch đường và đau đớn này.
Có phải ông Jean Vanier đã chuyển hướng “đặc sủng” của Chúa ban cho ông không?
Tôi là ai để có thể nói tôi nhận hay không nhận “đặc sủng?” Nhưng đức tin của Giáo hội cho phép tôi nói lý thuyết thần nghiệm mà linh mục Thomas Philippe phát triển – và ông Jean Vanier là người thừa kế – là sai lầm trầm trọng. Tôi có thể khẳng định chắc chắn điều này trong ánh sáng đức tin, nhưng cũng trong sự suy luận theo lẽ thường. Sâu xa hơn các “đặc sủng” đôi khi chỉ là ảo ảnh. Chúa đã lập giao ước với chúng ta bằng cách hành động với tự do của chúng ta mà Ngài tôn trọng. Chỉ có một mình Ngài là thánh! Dịu dàng, Ngài không ngừng kêu gọi chúng ta nên thánh và tiến bước dù bất cứ chuyện gì làm chúng ta nản chí.
Cha giữ lại gì trong cuộc điều tra lịch sử đã được cộng đoàn Arche thực hiện rất cẩn thận này?
Các người có trách nhiệm ở cộng đoàn Arche đã có sáng kiến mở một cuộc điều tra lịch sử. Hôm nay chúng ta đã đến một giai đoạn quan trọng, nhưng tiến trình làm sáng tỏ sự thật vẫn còn tiếp tục. Làm thế nào linh mục Thomas Philippe lại có thể tiếp tục làm mục vụ sau khi đã bị kết án năm 1956? Tôi tin chắc lịch sử có thể làm sáng tỏ nếu chúng ta không sợ sự thật. Nó sẽ dạy cho chúng ta thấy, chúng ta là những người mong manh, tất cả chúng ta lúc này lúc kia đều có thể bị đi trệch.
Trệch theo hướng nào?
Trong câu chuyện này, trệch là không vâng lời. Phải giữ trong đầu, vâng lời Giáo hội là nguồn của tự do, ngược với vâng lời các trực giác thần nghiệm cá nhân. Vâng lời Giáo hội không phải là nô lệ! Nơi nào có Giáo hội, nơi đó có Chúa Thánh Thần. Va đây là một nguồn hy vọng khác.
Tiến trình do các người trách nhiệm cộng đoàn Arche bắt đầu đã đi đến đâu?
Tiến trình này vừa đơn giản vừa có tính cách tin mừng. Họ có lý khi không sợ sự thật. Tôi ca ngợi lòng can đảm của họ: họ tìm cách thiết lập sự thật với các sự việc và không sợ rủi ro khi nói lên. Với lý do chính đáng, họ tin chắc cộng đoàn Arche sẽ tiến trên con đường của sự thật chứ không trên con đường của nói dối và che giấu. Sự thật và sáng suốt là thuộc về Tin Mừng. Điều này làm cho chúng ta khiêm tốn hơn. Và điều này giúp cho cộng đoàn Arche trưởng thành hơn. Tôi cũng ca ngợi lòng can đảm của các nạn nhân, họ đã tìm được sức mạnh để nói lên. Họ đã đau khổ rất nhiều! Họ phá vỡ im lặng. Lời của họ buộc chúng ta phải thay đổi cái nhìn của chúng ta, để chúng ta tuyệt đối không chấp nhận bất cứ một hình thức lạm dụng thiêng liêng nào.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc thêm: Các tiết lộ về ông Jean Vanier: Dòng Đa Minh “tìm hiểu sự thật” về linh mục Thomas Philippe
Các tiết lộ về ông Jean Vanier: Cộng đoàn Arche đã xử lý khủng hoảng như thế nào
