Chuyên gia pháp lý của Vatican ủng hộ việc Đức Phanxicô kỷ luật giám mục Strickland và hồng y Burke
americamagazine.org, Claire Giangraveé, 2023-11-29
Giám mục Juan Ignacio Arrieta, thư ký Hội đồng Giáo hoàng về các Văn bản Lập pháp, tham dự cuộc họp báo tại Vatican ngày 1 tháng 6 năm 2021. (CNS photo/Paul Haring)
Gần đây Đức Phanxicô đã phải đấu tranh với các giám mục thách thức ngài ở Đức và Hoa Kỳ, ngày thứ ba 28 tháng 11 giám mục Arrieta, người có trách nhiệm giám sát luật giáo hội đã làm sáng tỏ các nghi thức kỷ luật một giám mục, ngài xác nhận hành động không hiệp thông với Giáo hội và giáo hoàng có thể là nguyên nhân dẫn đến việc cách chức.
Trong một cuộc gặp với báo chí được Đại học Giáo hoàng Thánh giá tổ chức, giám mục Juan Ignacio Arrieta, thư ký Bộ Văn bản Lập pháp của Vatican, cho biết: “Không có cơ chế chính thức nào cho việc cách chức các giám mục, cơ chế này có thể được Giám mục đoàn và giáo hoàng đánh giá.”
Giám mục Arrieta giải thích, việc xét xử chỉ cần thiết khi giám mục phạm tội ác. Ngài nói: “Đôi khi đó là vấn đề của một hành động đơn lẻ, trong những trường hợp khác thì đó là vấn đề hạnh kiểm, có những trường hợp, hành vi của giám mục có thể đòi hỏi một đánh giá phối hợp với các giám mục và giáo hoàng.”
Giám mục Juan Ignacio Arrieta, người có trách nhiệm giám sát luật giáo hội đã làm sáng tỏ các nghi thức kỷ luật một giám mục, ngài xác nhận mỗi hành động không hiệp thông với Giáo hội và giáo hoàng có thể là nguyên nhân dẫn đến việc cách chức.
Các giáo hoàng hiếm khi cách chức các giám mục bất đồng quan điểm, họ thường yêu cầu có thư xin từ chức và được giáo hoàng chấp nhận. Nhưng ngày 12 tháng 11, Đức Phanxicô đã cách chức giám mục Joseph Strickland giáo phận Tyler, Texas, người chỉ trích ngài gay gắt và là tiếng nói hàng đầu của phe bảo thủ đối lập với Đức Phanxicô tại Hoa Kỳ. Đầu năm nay, giáo phận Tyler đã bị Vatican điều tra sau khi giám mục có thói quen lan truyền những lời chỉ trích giáo hoàng trên mạng xã hội.
Gần đây Đức Phanxicô cũng đã ngưng các đặc quyền của hồng y người Mỹ Raymond Burke tại Vatican, không trả lương và không còn được hưởng căn hộ miễn phí. Theo hãng tin AP, trong một cuộc họp ngày 20 tháng 11 với các vị đứng đầu các bộ trong Giáo triều, Đức Phanxicô đã nói hồng y Burke là nguồn gốc của “sự mất đoàn kết” trong Giáo hội.
Ở Đức, Vatican đã kiềm chế phong trào được gọi là Con đường Thượng hội đồng, trong đó các giám mục nắm giữ các quan điểm tiến bộ trong quá trình tham vấn kéo dài hai năm với giáo dân về các vấn đề dung nạp LGBTQ, phong chức cho phụ nữ và quyền kiểm soát của giáo dân. Sau khi một ủy ban được giao nhiệm vụ thực hiện các đề xuất của phong trào, Vatican đã ra phán quyết một cơ quan như vậy sẽ làm suy yếu vai trò của hội đồng giám mục.
Trong một thư tuần trước gởi những người chỉ trích Con đường Thượng hội đồng ở Đức, ngài nói thêm “mối lo ngại” của ngài, Giáo hội Đức có nguy cơ phá vỡ sự hiệp thông với phần còn lại của Giáo hội.
Giám mục Arrieta nói rõ giáo hoàng không phản đối việc thành lập Con đường Thượng hội đồng nhưng nói rằng, trên con đường học thuyết, Giáo hội phải cùng nhau tiến đến. Giám mục Arrieta nói: “Sự tương phản xảy ra khi thiếu sự cân xứng về mặt học thuyết. Khi các giám mục ở một nơi cụ thể muốn đi vượt quá vào lãnh vực liên quan đến sự hiệp nhất Giáo hội, thì rõ ràng là họ sẽ tạo ra nhiều vấn đề”.
Giám mục Arrieta: “Khi các giám mục ở một nơi cụ thể muốn đi vượt quá vào lãnh vực liên quan đến sự hiệp nhất Giáo hội, thì rõ ràng là họ sẽ tạo nhiều vấn đề”.
Ngài cũng nhấn mạnh giáo luật đã dành nhiều không gian cho sự dấn thân và tham gia của giáo dân.
Ngài nói: “Công đồng Vatican II đã làm rất tốt công việc về hàng giám mục, đã có những cuộc cải cách do các giám mục công giáo trên thế giới thực hiện vào những năm 1960. Công đồng đã trao cho các giám mục quyền lực rộng rãi trong khu vực pháp lý của họ, điều này dẫn đến sự giải tập trung lớn trong Giáo hội.”
Nhưng giám mục Arrieta thừa nhận có một số thay đổi về vai trò của các giám mục. Tháng 10 vừa qua, hàng trăm giám mục công giáo đã họp Thượng hội đồng về tính đồng nghị, với sự tham gia của các nữ tu, tu sĩ và giáo dân, để xem xét các mối quan tâm và yêu cầu của người công giáo trên toàn thế giới. Trong báo cáo về các cuộc thảo luận, Thượng Hội đồng đã đề xuất những cách thức sửa đổi bộ giáo luật để thúc đẩy sự tham gia của giáo dân nhiều hơn và giảm tầm mức của hàng giáo phẩm.
Ngài nói: “Có một số câu hỏi về việc tham gia, rất nhỏ, có thể dễ dàng được đưa ra mà không thay đổi điều gì. Nhiều giám mục tại Thượng Hội đồng đã rất ngạc nhiên khi biết giáo luật đã đáp ứng theo các đề xuất của báo cáo.”
Tuy nhiên, ngài cảnh báo rằng bộ luật không thể thay đổi nếu luật của nó dựa trên học thuyết. Giám mục nói: “Tôi có thể nghĩ ra rất nhiều điều cần cải cách, nhưng có những giới hạn về mức độ cơ cấu thứ bậc của Giáo hội có thể được cải tổ.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Sau vụ giám mục Strickland bị cách chức, các giám mục Mỹ vẫn còn chia rẽ
