Bài học cho Thượng Hội đồng từ “đàn chiên nhỏ” Mông Cổ
vaticannews.va, Andrea Tornielli, Giám đốc Biên tập, 2023-09-04
Giám đốc biên tập Andrea Tornielli suy nghĩ về những lời của cô Ruffina Chamingerel, nhân viên mục vụ người Mông Cổ và những điểm được Đức Phanxicô nhấn mạnh đưa ra một dấu hiệu quý giá cho các công việc về tính đồng nghị
Tên cô là Rufina Chamingerel. Cô là nhân viên mục vụ đã có vài lời nói với Đức Phanxicô trong cuộc gặp với các tu sĩ và nhân viên mục vụ tại nhà thờ chính tòa Oulan-Bator ngày thứ bảy 2 tháng 9.
Cô nói: “Con vẫn chưa biết cách nào để dịch từ ‘cộng đồng’ sang tiếng chúng con… Giáo hội của chúng con ở trong giai đoạn của những đứa trẻ liên tục đặt câu hỏi với cha mẹ… Theo con, chúng con rất may mắn, trong nghĩa chúng con không có nhiều sách giáo lý trong ngôn ngữ chúng con, nhưng chúng con có nhiều nhà truyền giáo, họ là những quyển sách sống động. Con muốn nhấn mạnh đến hiệu quả của thượng hội đồng về tính đồng nghị. Trong thượng hội đồng, giáo dân chúng con, đặc biệt là các nhân viên mục vụ, đã có thể hiểu rõ hơn về bản chất thực sự của Giáo hội và một cái nhìn đầy đủ hơn về giáo dân chúng con.”
Đây là dấu hiệu quý giá cho thượng hội đồng về tính đồng nghị đến từ “đàn chiên công giáo nhỏ” của thảo nguyên Mông Cổ. Công việc đồng nghị được sống ở đây đã làm cho “bản chất thực sự của Giáo hội được hiểu rõ hơn”.
Phát biểu sau cô Rufina, Đức Phanxicô muốn nhấn mạnh từ ‘hiệp thông’. Ngài giải thích: “Giáo hội không thể được hiểu theo nghĩa chức năng đơn thuần. Không, Giáo hội không phải là một công ty (…). Giáo hội là một cái gì khác. Từ ‘hiệp thông’ giải thích rõ ràng Giáo hội là gì. Trong thực thể Giáo hội, giám mục không phải là người quản lý các yếu tố đa dạng, kể cả dựa trên nguyên tắc đa số, nhưng lãnh đạo trên cơ sở nguyên tắc thiêng liêng, qua đó chính Chúa Giêsu hiện diện nơi con người của giám mục để bảo đảm sự hiệp thông với Nhiệm thể của Ngài.”
“Giáo hội là hiệp thông” (L’Eglise est une Communion) tựa đề quyển sách được linh mục dòng Đa Minh Jérôme Hamer viết vào đầu những năm 1960, sau này linh mục là thư ký bộ Giáo lý Đức tin và là hồng y. Giáo hội học về hiệp thông, được Thượng Hội đồng Giám mục năm 1985 khẳng định, là “ý tưởng trọng tâm và nền tảng trong các văn kiện của Công đồng Vatican II”.
Đã nhiều lần Đức Phanxicô giải thích, nguyên tắc đa số của các hệ thống dân chủ không thể áp dụng vào đời sống của Giáo hội và không tôn trọng bản chất của nó.
Tại thủ đô Mông Cổ, ngài nói: “Sự hiệp nhất trong Giáo hội không phải là về thứ trật và tôn trọng, cũng không chỉ đơn giản là một chiến lược tốt để ‘hợp tác làm việc theo nhóm’; nhưng đó là đức tin và tình yêu dành cho Chúa, là lòng trung thành với Ngài. Do đó, điều quan trọng là tất cả các thành phần trong giáo hội phải duy trì sự hiệp nhất vững chắc xung quanh giám mục, người đại diện cho Chúa Kitô sống động giữa Dân của Ngài, xây dựng sự hiệp thông đồng nghị mà chúng ta rao giảng, điều này hỗ trợ rất nhiều cho việc hội nhập văn hóa đức tin.”
Thượng Hội đồng sắp tới là cơ hội để phát triển kinh nghiệm và nhận thức về ý nghĩa của việc sống hiệp thông trong Giáo hội, không phải theo những “chương trình làm việc” giả hiệu “được đóng gói sẵn” của cá nhân hay đảng phái, nhưng bằng cách tái khám phá sự hiệp thông trong cầu nguyện và trong việc lắng nghe lẫn nhau, để mọi người được được Chúa Thánh Thần hướng dẫn và từ đó thực hành chiều kích cấu thành Giáo hội. Một chiều kích đã hiện diện trong Giáo hội kể từ khi Giáo hội được thành lập.
Khi tiếp phái đoàn báo chí nhân trao giải “Đó là báo chí” ngày 26 tháng 8, Đức Phanxicô đã nói: “Chính trong thời điểm này, thời điểm nói nhiều và ít lắng nghe, trong đó ý thức về lợi ích chung có nguy cơ suy yếu, toàn thể Giáo hội bắt tay vào hành trình khám phá lại từ ‘cùng nhau’. Chúng ta khám phá lại từ ‘cùng nhau’. Cùng nhau bước đi. Cùng nhau đặt câu hỏi. Thực hiện việc phân định cộng đồng, mà với chúng ta là cầu nguyện, như các Tông đồ đầu tiên đã làm: đây là tính đồng nghị, với mục đích này, trong một tháng nữa, các giám mục và giáo dân từ khắp nơi trên thế giới sẽ về Rôma dự Thượng hội đồng hiệp hành: cùng nhau lắng nghe, cùng nhau phân định, cùng nhau cầu nguyện”.
Vì thế, từ trung tâm Châu Á, từ Mông Cổ, từ một Giáo hội non trẻ rất xa Rôma về điạ lý, nhưng rất gần với trái tim của Đức Phanxicô, sẽ có một bài học dành cho các nghị phụ thượng hội đồng, những người chỉ trong vài ngày nữa sẽ quy tụ bên cạnh người kế vị Thánh Phêrô để cùng cầu nguyện, cùng lắng nghe, cùng phân định cách thức loan báo Tin Mừng cho giáo dân trong thời đại chúng ta.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
