Thông điệp trực tiếp của Đức Phanxicô: “Xin quý vị rút tay ra khỏi Phi châu”
radiofrance.fr, 2023-02-03
Đức Phanxicô gặp những người trẻ và các nạn nhân của bạo lực ở miền đông Cộng hòa Dân chủ Congo ngày 1 tháng 2-2023 ©AFP – VATICAN MEDIA / AFP
Tại Cộng hòa Dân chủ Congo, quốc gia tử đạo sau khi bị thuộc địa, Đức Phanxicô muốn là người phát ngôn cho người châu Phi trước những tham vọng và ham muốn của những kẻ quyền thế. Giáo hội Vatican góp một phần tương lai của mình cho châu Phi.
Quý vị đã biết câu nói nổi tiếng của Stalin, “giáo hoàng có bao nhiêu quân đoàn?”…. Nếu Đức Phanxicô không có quân đoàn nào thì ngài có lời và đôi khi ngài dùng một cách khôn ngoan, khi không có ai khác nói.
Đức Phanxicô đã chọn cách nói mạnh ở Congo, trước đây nước Congo thuộc Bỉ, một vùng bị cướp bóc và tử đạo sau khi giành độc lập năm 1960; đất nước có 110 triệu dân, vô cùng giàu khoáng sản, nhưng dân nghèo và là nạn nhân của các cuộc chiến tranh man rợ; một vùng đất thiết yếu cho hệ sinh thái hành tinh và là nơi mà thế giới đã nhắm mắt quá lâu.
Chúng ta phải lắng nghe lời của giáo hoàng 86 tuổi này, người di chuyển trên xe lăn, và chắc chắn là người đã nói điều mà hàng tỷ người châu Phi nghĩ: “Xin quý vị hãy rút tay ra khỏi Congo! Rút tay ra khỏi châu Phi! Xin quý vị đừng để châu Phi ngạt thở nữa, đây không phải là mỏ để khai thác hay vùng đất để cướp bóc!”
Những lời mạnh mẽ này ngài nói ngay khi đến Kinshasa, tiếc là chỉ những lời vì ngài không có quyền thay đổi mọi thứ trong tay mình. Nhưng chắc chắn là những lời này sẽ còn gây tiếng vang lâu dài trên châu lục.
Trong những lời này có một thông điệp cho bối cảnh và tham vọng lâu dài. Bối cảnh là hiện tình Congo đang trải qua bạo lực, điều mà ngài chứng kiến hôm qua: ngài tiếp các nạn nhân bạo lực đang làm rung chuyển miền đông đất nước, nơi có những khoáng sản được thèm muốn nhất. Ngài lắng nghe những lời khai cay đắng về những vụ giết người, cắt xẻo, hãm hiếp.
Ngài nói, ngài chỉ biết sốc, ngài không có từ ngữ nào để nói, chỉ biết khóc và giữ im lặng.
Nhưng làm sao để chấm dứt vòng xoáy bạo lực ở miền đông đất nước đã kéo dài hàng chục năm và đã làm cho hàng triệu người thiệt mạng? Ngay cả sự hiện diện của lực lượng mũ xanh lớn nhất của Liên Hiệp Quốc cũng không chận được những vụ tàn sát man rợ này.
Các dụng cụ giết người các nạn nhân đem đến đặt dưới chân thập giá Chúa Giêsu Kitô.
Vai trò phức tạp của Rwanda cũng được nhắc đến, Rwanda bị Kinshasa lên án, nhưng càng ngày chính Kinshaha càng bị cộng đồng quốc tế lên án là đã thúc đẩy bạo lực; nhưng Kinshaha không phải là người duy nhất tham gia. Một nỗ lực quốc tế phối hợp là điều cần thiết.
Tham vọng cắm rễ và duy trì sự hiện diện của Giáo hội Vatican trên lục địa châu Phi là dĩ nhiên, vì đây cũng là tương lai của Vatican. Cộng hòa Dân chủ Congo là ví dụ điển hình cho quan điểm này: quốc gia này có khoảng 40 triệu người công giáo và giáo hoàng có thể quy tụ hơn một triệu người tại mỗi sự kiện.
Bằng cách biến mình thành tiếng nói của người châu Phi trước tham vọng của các cường quốc, người châu Phi hay người ngoài châu Phi, giáo hoàng muốn đặt Giáo hội đứng về phía các dân tộc. Tuy nhiên, ngài táo bạo hơn các nhà lãnh đạo các Giáo hội trên lục địa, những người thường bảo thủ hơn ngài nhiều.
Ít nhất, trong chuyến đi này, Đức Phanxicô đã nêu bật với thế giới một trong những mâu thuẫn của thời đại chúng ta: các khoáng chất mà quá trình chuyển đổi sinh thái cần, lại phần lớn đến từ Cộng hòa Dân chủ Congo; và việc khai thác chúng là nguồn gốc của xung đột, bóc lột và tham lam. Có lẽ thế giới có thể lắng nghe, trước khi sự mâu thuẫn này trở nên quá sức chịu đựng!
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Giám mục Ngumbi: Đức Phanxicô đã làm cho thế giới thấy được sự đau khổ của người dân Congo
Toàn văn lời chứng của các nạn nhân bị bạo hành
Các nạn nhân bạo lực ở miền đông Congo mang nỗi đau của họ đến với Đức Phanxicô
Hình ảnh buổi gặp cảm động của Đức Phanxicô với các nạn nhân bạo lực ở Cộng hòa Dân chủ Congo chiều thứ tư 1 tháng 2 tại tòa sứ thần Kinshaha.
