Linh mục Gerard Timoner: “Tính đồng nghị là bản chất của tu sĩ Dòng Đa Minh
cath.ch, Raphael Zbinden, 2022-01-16
Linh mục Gerard Timoner được bầu làm Bề trên Tổng quyền Dòng Đa Minh năm 2019 | © Raphael Zbinden
Trong chuyến đi Thụy Sĩ, Linh mục Gerard Timoner khuyến khích các tu sĩ Tỉnh Dòng địa phương. Ngài nhắc những đóng góp quý báu của Dòng cho Giáo hội và cho xã hội ngày nay.
Linh mục Gerard Francisco Timoner sinh ngày 26 tháng 1 năm 1968 tại Daet, Phi Luật Tân. Ngày 13 tháng 7 năm 2019, ngài đưọc chỉ định làm Bề trên Tổng quyền Dòng Đa Minh, kế nhiệm linh mục Bruno Cadoré. Báo Công giáo Thụy sĩ gặp ngài tại tu viện Saint-Hyacinthe, Fribourg ngày 15 tháng 1 – 2022.
Đây có phải là lần đầu tiên cha đến Thụy Sĩ?
Linh mục Gerard Timoner: Không, tôi đã đến ngay sau khi được bầu làm Bề trên Tổng quyền. Tôi đến Geneva, thăm phái bộ tại Liên hiệp quốc và đến Fribourg.
Lý do chính chuyến đi của cha là gì?
Đây là chuyến đi giáo luật truyền thống với các cộng đồng Đa Minh trên thế giới. Tôi dự định đến thăm các cộng đồng ít nhất hai lần trong nhiệm kỳ chín năm của mình. Tôi đã không thể thực hiện được trong hai năm qua vì đại dịch.
Bề trên Tỉnh dòng cũng cần gặp anh em mình để có thể nhìn hoa trái đẹp đẽ mà Chúa ban cho cộng đồng. Trong tinh thần này, những cuộc viếng thăm là những cuộc hành hương. Đó cũng là tư vấn và phân định về tương lai cho một số cộng động, vai trò của tôi là giúp họ phát triển.
Cha có ấn tượng gì về Dòng Đa Minh ở Thụy Sĩ?
Tôi mới đến Thụy Sĩ vài ngày và tôi gặp các Anh Chị Em của Tỉnh Dòng. Tôi không biết đầy đủ về tình hình của Giáo hội ở đây để có ý kiến, dù tôi đã có một cuộc gặp rất tốt với Giám mục Charles Morerod, giáo phận Lausanne, Geneva và Fribourg, cha cũng thuộc Dòng Đa Minh.
“Điều quan trọng không phải là con số,
mà là sức mạnh của ơn sủng.”
Theo tôi, tình hình ở Thụy Sĩ cũng giống như tình hình của nhiều nước châu Âu và phương Tây. Có sự già đi của các thành viên, sự suy giảm trong ơn gọi. Tuy nhiên, ấn tượng của tôi không tiêu cực. Bởi vì sẽ sai lầm khi chỉ chú trọng vào con số. Điều tôi có thể thấy ở đây, cũng như những nơi khác ở Châu Âu, là những người trẻ cả nam và nữ đều tiếp tục dấn thân và Dòng Đa Minh tiếp tục nhiệt thành rao giảng Tin Mừng. Không phải là số lượng là quan trọng nhưng chất lượng là chính yếu. Và tôi thấy có chất lượng. Vì vậy, tôi thấy nhiều dấu hiệu hy vọng ở phương Tây.
Dòng Đa Minh đang hoạt động như thế nào trên khắp thế giới?
Dòng hiện có hơn 5.000 thành viên trên toàn thế giới. Đây là con số khiêm tốn, nhưng dù sao cũng rất đẹp. Chúng tôi có ơn gọi, nhưng cũng như các nơi khác, nói chung chúng tôi già đi. Trong hai năm qua Dòng có nhiều tu sĩ đã qua đời vì Covid. Tôi có thể nói Dòng đang ở trong tình trạng cân bằng.
Dòng cũng khác nhau tùy vùng, tùy nước. Như tôi đã nói, dù nhiều nơi như ở Âu châu, con số này đã giảm, nhưng ở một số nước như ở Ba Lan, con số này vẫn khá cao.
Nhiều ơn gọi được ghi nhận ở Châu Á, đặc biệt ở đất nước tôi, Việt Nam và Indonesia. Dòng cũng gia tăng ở châu Phi, đặc biệt là ở Algeria. Cũng có một tỷ lệ ơn gọi đáng khích lệ ở Châu Mỹ La-tinh. Điều này thực sự tương ứng với các khuynh hướng nói chung của Giáo hội.
Tuy nhiên, tôi xin nhắc lại, quan trọng không phải là con số, nhưng là sức mạnh của ơn sủng.
Bề trên Tổng quyền tuyên xưng đức tin trong lần nhậm chức ở Việt Nam tháng 7 năm 2019 | © Order of the Dominicans
Nhưng điều gì làm cho các ơn gọi ngày càng nhiều hơn ở các quốc gia cha vừa nói?
Tất nhiên, chúng ta có thể nói quá trình thế tục hóa ở các quốc gia này, dù tồn tại, nhưng vẫn không mạnh như ở các nước phương Tây.
Một yếu tố khác cũng có thể tính đến là tình trạng gia đình thường đông hơn ở các nước phía Nam và ở Phi Luật Tân. Ở các nước này vẫn còn truyền thống, một trong các con trong gia đình đi tu.
Và cũng đúng, ở các nước phương Tây việc trao truyền đức tin đã bị mất đi rất nhiều. Cha mẹ không còn đưa con đến nhà thờ và các người trẻ thường tự đi tìm đức tin. Cha mẹ muốn con cái tự quyết định. Nhưng ông bà cha mẹ là những người đầu tiên “rao giảng” đức tin cho con mình. Làm sao trẻ em có thể biết về Giáo hội nếu không được trao truyền?
Tuy nhiên, tôi nghĩ có những thuận lợi khi Giáo hội địa phương trở thành thiểu số, chẳng hạn trường hợp của Tây Âu bây giờ. Cũng gần giống như Giáo hội trong thời sơ khai. Và điều này chắc chắn mang lại cho họ thêm nhiều sức mạnh.
Cha là người Phi Luật Tân đầu tiên, người châu Á đầu tiên, người đại diện đầu tiên của một quốc gia miền Nam, lãnh đạo Dòng Đa Minh. Cha nghĩ điều này có mang lại một điều gì đặc biệt cho Dòng không?
Trước hết, đó là dấu hiệu cho thấy Dòng đa dạng về mặt dân tộc và văn hóa, mở rộng ra với thế giới và đại diện đầy đủ cho Giáo hội hoàn vũ.
“Cảm nhận hiệp thông này có thể là nguồn cảm hứng cho một thế giới, một xã hội, nơi mà chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa bè phái ngày càng chiếm vị trí nhiều hơn”
Tôi cũng đến từ một xã hội mà ý thức cộng đồng và gia đình vẫn còn rất mạnh. Đó là chiều kích không gian cộng hưởng với tôi.
Và nó cũng rất cần thiết cho tu sĩ Dòng Đa Minh.
Tuyệt đối. Theo Hiến chương Dòng, với tư cách như một xã hội tôn giáo, có sứ mệnh chính là rao giảng Tin Mừng và hiệp thông trong tình huynh đệ. Đối với tôi, tình huynh đệ là một phần DNA của tu sĩ Dòng Đa Minh. Đó là để phục vụ cho sứ mệnh rao giảng. Vì vậy, hai “trụ cột” của Dòng liên kết với nhau. Cảm nhận hiệp thông này có thể là nguồn cảm hứng cho một thế giới, một xã hội, nơi mà chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa bè phái ngày càng chiếm vị trí nhiều hơn.
Chúng tôi đến từ những nền tảng và nền văn hóa rất khác nhau, chúng tôi không phải lúc nào cũng đồng ý với nhau về mọi thứ. Nhưng chúng tôi luôn là anh em. Thông điệp Tất cả anh em Fratelli Tutti của Đức Phanxicô (2020) là một trong những thông điệp của giáo hoàng phù hợp nhất với tu sĩ Dòng chúng tôi.
Sự thật, cũng là trọng tâm giá trị của Dòng, có thể mang một đóng góp cho một thế giới mà Tin Giả xâm nhập mạnh vào các cuộc tranh luận của công chúng.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
