Đức Phanxicô có tránh được một vụ ly giáo không?

246

Đức Phanxicô có tránh được một vụ ly giáo không?

Ngài nên nói không với các yêu cầu của các giám mục Đức muốn phù với các lề lối hiện đại hơn.

store.wsj.com, Tim Busch, 2021-04-15

Ông Tim Busch là người sáng lập Viện Napa, một tổ chức giáo dân công giáo.

Đức Phanxicô cử hành thánh lễ Phục sinh tại Đền thờ Thánh Phêrô ngày chúa nhật 4 tháng 4.

Cách đây 500 năm, cuộc Cải cách tin lành đã bắt đầu ở Đức trước khi lan rộng khắp thế giới phương Tây. Ngày nay, các giám mục công giáo của Đức đang thực hiện các bước có thể làm rung chuyển nền tảng của Giáo hội lớn nhất thế giới. Họ muốn loại bỏ giáo huấn của Giáo hội công giáo về tình dục, về đời sống độc thân linh mục và về các vấn đề đạo đức và chính trị khác. Nếu không có sự can thiệp trực tiếp và ngay lập tức của Đức Phanxicô, Giáo hội có thể dẫn đến một vụ ly giáo khác.

Từ năm 2019, các giám mục Đức đã tiến hành một “thượng hội đồng” hay công nghị về các vấn đề có tầm quan trọng lớn về mặt thần học. Đây là một đáp ứng với nhiều thách thức của Giáo hội Đức, sự giảm sút giáo dân đáng kể và vụ bê bối lạm dụng tình dục.

Nhiều quốc gia khác đang phải đối diện với một cuộc khủng hoảng tương tự, và sống sót được không phải là một công việc nhỏ. Tuy nhiên, các giám mục Đức đã quyết định không tập trung vào việc dọn dẹp sạch sẻ nhà cửa của mình và truyền bá thông điệp cứu độ của Chúa Giêsu-Kitô. Thay vào đó, họ cố gắng xây dựng lòng tin tưởng với giáo dân mình bằng cách cắt đứt với đức tin để phù với các chuẩn mực văn hóa hiện đại.

Kể từ tiến trình công nghị năm 2019, các giám mục đã nói rõ ý định của họ với lời hứa “đánh giá lại” giáo huấn của Giáo hội về đồng tính và luân lý tình dục một cách rộng rãi hơn. Vì đại dịch Covid, công nghị đã bị trì hoãn, mới đầu “văn bản nền tảng” của công nghị ẩn ý cho thấy muốn đi ra khỏi  nền tảng triệt để của giáo huấn công giáo. Được phê duyệt vào tháng 12, tài liệu nói về sự không hài lòng với “cơ cấu quyền lực” và “lập trường” của Giáo hội về “khuynh hướng tình dục” và “công bằng giới”. Tài liệu cũng kêu gọi một cuộc thảo luận về đời sống độc thân của linh mục. Khi công nghị bước vào những giai đoạn cuối, các giám mục sẽ thảo luận các chủ đề này và đưa ra các quyết định, mà hệ thống cấp bậc địa phương đã nói là sẽ “bắt buộc”.

Vatican nhận thức được những gì đang đe dọa. Năm 2019, bộ trưởng Bộ Giám mục đã gởi một thư đến Hội đồng Giám mục Đức, cho biết những gì công nghị đề xuất “không có giá trị về mặt giáo hội học”, làm cho công nghị trở nên bất hợp pháp và không đạo đức dưới mắt Giáo hội công giáo. Bức thư đặc biệt ghi nhận sự tham gia của các cá nhân và nhóm phản đối giáo huấn công giáo, cũng như ý định ban hành các thay đổi thần học mang tính ràng buộc của các giám mục. Dù sao các giám mục Đức cũng đã bỏ phiếu để tiến tới công nghị. Mọi con mắt bây giờ hướng về Đức Phanxicô. Năm 2019, ngài đã gởi cho các giám mục Đức một bức thư, trong đó ngài kêu gọi họ tránh “điều chỉnh” giáo hội “theo lô-gic hiện tại”. Ngài đã bị phớt lờ. Trong riêng tư, ngài đã phàn nàn với ít nhất một giám mục người Đức, chỉ trích công nghị chỉ nhắm đến các “vấn đề chính trị” trước khi hoán cải tâm hồn.

Tuy nhiên, một số người ủng hộ công nghị đã gặp ngài và khi về cảm thấy được nâng đỡ. Năm ngoái, giám mục đứng đầu Hội đồng Giám mục Đức cho biết ngài cảm thấy được “nâng đỡ qua lần trao đổi sâu sắc với Đức Phanxicô để tiếp tục con đường chúng tôi đã đi, Đức Giáo hoàng đã đánh giá cao dự án này.” Hồng y Reinhard Marx, một trong những cố vấn chính của Giáo hoàng, cũng là một trong những người ủng hộ công nghị mạnh nhất. Tháng 1 năm nay, Đức Phanxicô đã xin người công giáo Ý bắt đầu công nghị riêng của họ, dù ngài không đề cập đến các chủ đề mà họ nên đề cập. Vì không có sự sáng tỏ nào rõ ràng hơn, những người ủng hộ việc từ bỏ giáo huấn công giáo dường như nghĩ rằng Vatican đứng về phía họ.

Hy vọng của họ có thể bị nhầm lẫn. Năm ngoái, Đức Phanxicô đã chấm dứt một sáng kiến nhằm làm suy yếu việc giảng dạy công giáo sau Thượng hội đồng Amazon. Hội đồng này, – với sự tham dự của nhiều giám mục nổi tiếng khắp thế giới, kể cả các giám mục Đức – đã kết thúc với lời kêu gọi làm giảm nhẹ giáo huấn công giáo về việc chịu chức và bậc sống độc thân ở vùng Amazon. Giáo hoàng trả lời bằng cách từ chối yêu cầu của họ và thay vào đó kêu gọi các giám mục “thúc đẩy ơn gọi linh mục” và khuyến khích lòng nhiệt thành “truyền giáo” đã lan truyền đức tin trong suốt lịch sử.

Gần đây Vatican cũng từ chối những yêu cầu xin Giáo hội công giáo chúc hôn cho các phối hợp đồng tính. Trong một tiến trình được chính Đức Phanxicô chấp thuận, Bộ Tín lý tuyên bố các chúc hôn như vậy là không thể chấp nhận về mặt đạo đức. Ngay lập tức, nhiều giám mục và nhà thần học Đức bày tỏ sự phản đối của họ với quyết định của Tòa Thánh, Tuy nhiên, hành động của họ chỉ nhấn mạnh mong muốn đi theo con đường riêng của họ, ngay cả khi phải trả giá là phá vỡ sự hợp nhất công giáo.

Khi người Đức muốn cắt đứt với Rôma, người công giáo trên thế giới nên chú ý. Từ đó sự chia rẽ bắt đầu lan rộng hơn. Chắc chắn sẽ dẫn đến phần còn lại của châu Âu, của Mỹ và toàn thế giới. Năm ngoái, Tổng giám mục giáo phận Cologne, Đức đã nói, “kết quả xấu nhất là công nghị dẫn đến đến một vụ ly giáo.” Ngài nói đúng, và tín hữu đang trông vào Đức Phanxicô để ngăn chặn điều này.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch