Ronald Rolheiser, 2020-08-24
Lòng dũng cảm không phải là một trong các điểm mạnh của tôi, ít nhất không phải là một loại can đảm cụ thể.
Kinh thánh cho chúng ta biết, Thánh Gioan Tẩy giả“càng lớn lên thì tinh thần càng vững mạnh.” Tuổi trẻ lớn lên của tôi hơi có phần khác biệt. Không giống như Thánh Gioan Tẩy giả, khi lớn lên, tinh thần tôi có phần dễ dãi. Điều này có lý do của nó. Tôi sinh ra theo những gì Nữ tu Dòng Cát Minh Ruth Burrows mô tả là “tính nhạy cảm bị tra tấn”, một nhân cách quá nhạy cảm, chưa bao giờ có thể phát triển một làn da dạn dày. Đó không phải là cách các tiên tri được đào tạo. Khi còn là đứa trẻ, trong giờ ra chơi bạn cần có thể lực mạnh để đương cự nếu gặp chuyện không công bằng, nếu không cự được, bạn nên để yên mọi chuyện hầu khỏi bị thương. Bạn cũng nên phát triển tốt các kỹ năng sắc bén như lưỡi dao để tránh đối đầu và luôn ở trong nghệ thuật xây dựng hòa bình. Thêm nữa, nếu bạn không có năng khiếu về thể lực vượt hẳn, và nếu các tình huống thử thách xảy ra, bạn nên nhanh chóng học cách tránh xa để đừng đối đầu. Trên sân chơi, cừu con biết rõ khi nào nên nằm xuống, khi nào nên đối đầu với sư tử, dù cái nhìn về cánh chung của nhà tiên tri Isaia có như thế nào.
Và điều này cũng không phải là tệ. Lớn lên theo cách của mình, tôi không có được làn da dạn dày, không có được lòng dũng cảm để trở thành nhà tiên tri, nhưng như thế lại giúp tôi có được một độ nhạy sắc bén, một độ nhạy mà ở mức tốt nhất là có được sự đồng cảm thực sự (dù trong tình trạng tệ nhất, nó giúp tôi tránh lâm vào các vụ xung đột). Dù sao, điều này cũng không đặc biệt tạo cho mình có đức tính dũng cảm của các nhà tiên tri. Thường thường, theo thói quen, tôi không muốn làm phiền mọi người. Tôi không thích đối đầu, bằng mọi giá tôi muốn có hòa bình, dù tôi cũng có vẽ một vài vạch trên cát. Nhưng tôi không phải là Thánh Gioan Tẩy giả và tôi cũng đã mất nhiều năm để học, để chấp nhận và để hiểu tại sao – và cũng để hiểu tính của tôi, đời của tôi, đôi khi chỉ là lời giải thích chứ không phải là lý do để biện minh cho sự hèn nhát của tôi.
Cuối cùng, đức tính can đảm không phụ thuộc vào bẩm sinh, tính khí hay sức mạnh tinh thần, mặc dù các điều này có thể hữu ích. Lòng dũng cảm là ơn của Chúa Thánh Thần và đó là lý do tại sao tính chất và nền tảng của một người chỉ có thể là lời giải thích chứ không là lý do cho sự thiếu can đảm.
Tôi nhấn mạnh điều này vì hoàn cảnh chúng ta bây giờ đòi hỏi chúng ta can đảm, can đảm để có lời tiên tri. Ngày nay, chúng ta rất cần các nhà tiên tri, nhưng họ quá hiếm và nhiều người trong chúng ta đặc biệt không thích tự nguyện gánh trách vụ này. Vì sao không?
Số báo gần đây của tạp chí Commonweal đăng một bài của Linh mục Bryan Massingale, một tiếng nói tiên tri mạnh về vấn đề phân biệt chủng tộc. Linh mục cho rằng lý do mà chúng ta thấy rất ít tiến bộ thực sự trong việc giải quyết vấn đề bất công chủng tộc là vì chúng ta không có tiếng nói tiên tri ở nơi cần nhất, trong trường hợp này, trong số nhiều người da trắng đàng hoàng, họ nhìn thấy sự bất công chủng tộc, họ thông cảm với những người đau khổ nhưng họ không làm gì để đấu tranh. Linh mục Massingale, ngài đi nói chuyện rất nhiều trên toàn quốc, ngài kể đi kể lại trong các bài nói chuyện và trong các lớp học của ngài, ai cũng hỏi: nhưng làm thế nào đề cập đến vấn đề này mà không làm cho mọi người khó chịu? Câu hỏi này thể hiện một cách khéo léo sự thận trọng của chúng tôi và, theo tôi nghĩ, nó vừa là vấn đề vừa là thách thức.
Như văn hào Shakespeare đã nói, “A, đó là sự cọ xát!” Đối với tôi, vấn đề này đụng vào sợi dây thần kinh đạo đức tế nhị. Nếu tôi ở một trong các lớp học của linh mục, chắc chắn tôi sẽ là người đặt câu hỏi: nhưng làm thế nào tôi chống phân biệt chủng tộc mà không làm mọi người khó chịu? Và đây là vấn đề của tôi: Tôi muốn nói tiên tri, nhưng tôi không muốn làm phiền người khác; tôi muốn thách thức đặc quyền của người da trắng, vấn đề mà bẩm sinh chúng ta vốn đã mù quáng, nhưng tôi không muốn xa lánh các người quảng đại, tốt bụng đã hỗ trợ các trường học của chúng tôi; tôi muốn mạnh mẽ lên tiếng chống bất công hơn trong các bài viết của tôi, nhưng tôi không muốn vì thế mà nhiều báo sẽ bỏ chuyên mục của tôi; tôi muốn can đảm và đối đầu với người khác, nhưng tôi không muốn sống trong cảnh hận thù sau đó; tôi muốn công khai nêu lên các bất công và chỉ danh các tên, nhưng tôi không muốn xa các người này. Vì thế tôi luôn cầu nguyện cho sự can đảm cần thiết để có lời tiên tri.
Cách đây nhiều năm, một giáo sư thỉnh giảng người Mỹ gốc Phi được mời đến trường tôi chia sẻ với phân khoa chúng tôi các bất công gần như hàng ngày mà giáo sư đơn giản chịu đựng chỉ vì màu da của mình. Và tôi đã hỏi giáo sư: “Nếu tôi, là người da trắng, tôi đến với giáo sư như ông Nicôđêmô đến gặp Chúa Giêsu ban đêm, và hỏi ông tôi nên làm gì, ông sẽ nói gì với tôi?” Câu trả lời của ông: Chúa Giêsu sẽ không dễ dàng để ông Nicôđêmô bỏ đi, vì ông đã thú nhận các nỗi sợ của mình. Nicôđêmô phải thực hiện một hành động công khai để đưa đức tin của mình ra ánh sáng, ông phải tuyên bố xác chết của Chúa Giêsu. Do đó, thách thức của giáo sư cho tôi: bạn cần phải thực hiện một hành động công khai.
Giáo sư ấy đúng; nhưng tôi vẫn phải cầu nguyện để có sự can đảm của nhà tiên tri để làm được điều này. Và có phải cho tất cả chúng ta không?
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Buông bỏ nỗi sợ sai lầm