Bảo vệ trẻ em: Hoán cải quả tim chứ không phải một loạt các biện pháp
Lạm dụng tình dục trên trẻ vị thành niên. Lắng nghe nạn nhân để nắm bắt được tầm mức của tấn thảm kịch này | © Antoine Mekary | ALETEIA | I.Media
cath.ch, Xavier Le Normand, Rôma, 2019-02-25
Khai mạc ngày 21 tháng 2 tại Vatican, cuộc họp thượng đỉnh bảo vệ trẻ vị thành niên kết thúc sau ba ngày thảo luận nhưng đã không thật sự đưa ra các biện pháp cụ thể. Sự lựa chọn này có thể gây thất vọng, nhưng điều này cho thấy, đối với Đức Phanxicô, một hoán cải tâm hồn thì cần thiết hơn mọi biện pháp, nếu không có hoán cải tâm hồn thì các biện pháp này cũng vô hiệu.
Đức Phanxicô, chính ngài cũng đã công khai cảnh báo: đôi khi các mong chờ đối với cuộc họp thượng đỉnh này quá cao. Nhưng cũng chính Đức Phanxicô đã thắp lên niềm hy vọng trong lời mở đầu cuộc họp, ngài tuyên bố hy vọng có các “biện pháp cụ thể và hiệu quả”.
Trong mong chờ biện pháp cụ thể
Trong ba ngày rưỡi, các bài can thiệp mạnh đã được đọc lên. Nhưng trong bài phát biểu kết thúc, Đức Phanxicô đã làm ngạc nhiên, thậm chí làm thất vọng. Thay vì khởi đi từ các lạm dụng trong Giáo hội để mở rộng ra các lạm dụng trong toàn xã hội thì ngài lại đi ngược lại. Trách nhiệm cá nhân của các giám mục chỉ lướt qua trong bài phát biểu dài. Còn đối với các biện pháp cụ thể thì ngài lại nói đến định nghĩa của nạn khiêu dâm trẻ em. Dù chủ đề này là quan trọng và thời sự nhưng nó không ở trọng tâm của cuộc họp.
Tuy nhiên Giáo hội công giáo không phải là một đảng phái chính trị hay một nhà nước. Giáo hội không dựa vào các “thông báo” để biến đổi nhưng dựa vào sự hoán cải tâm hồn. Sự hiện diện của giáo hoàng, một giám mục giữa các giám mục trong buổi phụng vụ thống hối đã là một việc đáng kể.
Cuộc họp được tổ chức tỉ mỉ từng phút, nhất là đặc biệt quan tâm đến các nạn nhân đến từ khắp nơi trên thế giới, hội nhập họ vào trong cuộc hop. Sau bốn ngày gặp gỡ, tất cả các chủ tịch Hội đồng Giám mục trên thế giới đã ý thức tầm rộng lớn và cấp bách của vấn đề. Và đó là điều mà nhà lãnh đạo Giáo hội công giáo mong chờ.
Vatican muốn đưa ra gương mẫu
Điều này được thấy trong ba biện pháp do Linh mục Federico Lombardi, điều phối viên cuộc họp đưa ra: một tự sắc, một luật mới cho Vatican và một cẩm nang làm việc để giúp các Hội đồng Giám mục địa phương phát triển các biện pháp tích cực.
Các thông báo này cho thấy đối với giáo hoàng, vấn đề đầu tiên là ở cấp địa phương chứ không phải ở Tòa Thánh hay ở Giáo hội hoàn vũ. Qua ba biện pháp này, Vatican muốn nêu gương chứ không áp đặt. Thật vậy, mỗi Hội đồng Giám mục địa phương phải dựa trên các đặc trưng văn hóa và pháp lý riêng của mình.
Tránh mắc kẹt
Rằng mỗi Hội đồng Giám mục địa phương có các biện pháp cụ thể và hiệu quả để chống nạn lạm dụng trên trẻ em và tránh ở thế kẹt: đối với Đức Phanxicô, đó là mục tiêu của cuộc họp thượng đỉnh. Bây giờ chỉ còn cụ thể hóa và mỗi giám mục tham dự khi về nước sẽ có một quyết tâm mạnh trong đường hướng này.Cần phải có các thủ tục hiệu quả và phải tuân theo, đó vẫn là một thách thức.
Con đường còn dài
Ngoài ra cuộc họp này giúp sáng tỏ nhiều điểm. Nhà báo Valentina Alazraki người Mêhicô đầy kinh nghiệm, bà đã làm việc ở Vatican từ 45 năm nay, nhấn mạnh phải minh bạch và phải có thông tin đầy đủ. Đức Hồng y Reinhard Marx, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức nêu lên sự quan trọng của tài liệu lưu trữ và bảo quản tài liệu.
Đức Tổng Giám mục Mark Coleridge, giáo phận Brisbane, Úc nói đến sự sai lầm và thiếu trách nhiệm của một số giám mục. Bà Linda Ghisoni, phó tổng thư ký bộ Giáo dân, Gia đình và Đời sống nêu lên tầm quan trọng của việc hội nhập phụ nữ và giáo dân trong các quyết định và phân định của Giáo hội.
Đặt vấn đề về bí mật giáo hoàng trong các trường hợp lạm dụng
Tuy vậy cuộc họp thượng đỉnh bảo vệ trẻ vị thành niên đã không đáp ứng được tất cả mong chờ. Đức Phanxicô đã nghi ngờ điều này nhưng ngài đã dũng cảm quyết định tổ chức. Đối với ngài, cũng quan trọng như cuộc họp, ít nhất đó là bước khởi đầu trên con đường đã được bắt đầu và hứa hẹn vẫn còn dài. Bây giờ các giám mục đã hiểu được sự cấp bách, và các vấn đề khác có thể sẽ phải đối diện.
Như trường hợp bí mật giáo hoàng trong các thủ tục giáo luật. Đây là công việc gay go của Giám mục Charles Scicluna, một trong các người tổ chức cuộc họp và là nhân vật chính trong cuộc chiến chống lạm dụng. Theo ngài, nếu tính bảo mật là cần thiết thì tính bảo mật này có thể “phản tác dụng” trong các trường hợp lạm dụng. Con đường vẫn còn dài!
Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc thêm: Nỗi thất vọng vô cùng của các nạn nhân ấu dâm trong Giáo hội
Lạm dụng tình dục: “Chúng tôi, giám mục, chúng tôi không ở tầm cao trách nhiệm của mình”