La Vie, Bosco d’Otreppe, 6-5-2014
Quyển sách nào bạn đem theo khi đi nghỉ hè? Và nếu bạn theo lòi khuyên của Đức Phanxicô?
«Tôi là một người bệnh hoạn… Tôi là một người dữ dằn. Một người rất xấu, đó là con người của tôi. Tôi nghĩ là tôi đau gan. Nhưng dù sao đi nữa tôi cũng không biết gì về bệnh của tôi, tôi không biết cái gì làm cho tôi đau.»
Chúng ta hãy tự biết mình, người kể chuyện trong quyển Sổ tay của tầng hầm (Carnets du sous-sol) của văn hào Dostọevski không phải là người vui vẻ nhất. Bệnh tật, thù hận, kiêu ngạo là những đề tài lôi cuốn Đức Phanxicô, báo Corriere della serra cho biết, ngài thấy trong khe hở của câu văn của tác giả Nga “cách mô tả sáng suốt nhất và tàn nhẫn nhất khi ông tự mô tả mình là người “ở dưới tầng hầm của kiếp hiện sinh”, sự sầu khổ và các đau khổ tận căn của một người sống ‘với những giới hạn’ và “không có hy vọng”. Tờ báo Ý giải thích, chắc chăn nơi nhân vật của nhà văn Nga này đích thực là người sống ở những vùng ven biên mà Đức Phanxicô muốn Giáo hội của mình hướng về đó.
«Tìm Chúa trong mọi sự»
Người ta biết, cựu giáo sư môn văn là một người mê đọc sách, và chính nơi chân trời văn chương và văn hóa của ngài mà linh mục Antonio Spadaro, giám đốc tờ báo Civiltà Cattolica muốn đưa ra một tủ sách lý tưởng của Đức giáo hoàng.
Danh sách giới hạn vào 20 quyển thì có vẻ ít (người ta không thấy tên triết gia Methol Ferrè mà ông Sandro Magister, chuyên gia về Vatican vừa đề cập đến mới đây), nhưng danh sách đưa ra những chỉ dẫn mới có thể giúp chúng ta hiểu về Đức Phanxicô hơn.
Ai có tên trong danh sách tác giả và tựa sách này? Trước hết các tác giả cổ điển như, Dostoievski, Borges, Virgile, Hölderlin, Manzoni…, và đương nhiên các nhà văn tôn giáo, Loyola, thánh Augustin…, vài tác giả người Pháp như Henri de Lubac, Joseph Malègue hay Pierre Favre.
Tờ báo giải thích danh sách này gồm cả văn hóa tôn giáo và văn hóa giáo dân. Ngài thích tìm hiểu và say mê những gì thuộc về “thực tế của con người” có thể giúp để đào sâu về văn chương và viết lách.
Ngài cũng thích nhà văn Đức Hölderlin và “các nghệ sĩ bi thương”, tình bạn sâu đậm với nhà văn Borges (người ngài nhờ đọc các bài vở của học trò của ngài) và lòng ngưỡng mô vô biên của ngài đối với linh mục Dòng Tên, cha Pierre Favre, mà vừa qua ngài mới phong thánh cho linh mục, người đã giúp ngài lớn lên qua chứng tá Phúc Âm.
Sau đây là danh sách các sách trong tủ sách lý tưởng của Đức Phanxicô theo như tờ báo Corriere della Serra hình dung. (Xin để tựa nguyên bản)
Ethel Mannin – Tardi ti ho amato
Robert Hugh Benson – Le maỵtre de la terre
Fiodor Dostoievski – Carnets du sous-sol
Jorge Luis Borges – L’autre, le même
Ignace de Loyola – Écrits spirituels
Gerard Manley Hopkins – La plus tendre fraicheur
Henri De Lubac – Méditations sur l’Église
Friedrich Hưlderlin – Odes
Saint Augustin
Pierre Favre – Mémorial
Nino Costa – Cento poesie
Alessandro Manzoni – Les fiancés
José Hernandez – Martin Fierro
Joseph Malègue – Augustin ou le Maitre est là
Virgile – L’Énéide
Romano Guardini – La Polarité
José Maria Pemán – Il divino impaziente
Ignace de Loyola – Le récit du pèlerin
Léopoldo Marechal – Megafòn o la guerra
Jorge Milia et AA. VV. – L’età felice
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch