lejdd.fr, Anne-Charlotte Dusseaulx, JDD.fr, 2016-04-16
Sáng thứ bảy 14 tháng 4-2016, bà Philippine de Saint Pierre, giám đốc đài truyền hình công giáo KTO tháp tùng Đức Phanxicô trong chuyến đi Lesbos, Hy Lạp. Bà ở trên chuyến bay đưa ba gia đình tị nạn Syria về Rôma. Bà kể chuyến đi này.
Xin bà cho biết bầu khí trên chuyến bay đưa người tị nạn về như thế nào?
Các gia đình tị nạn được ngồi đàng trước khoang máy bay chung với các người đi theo Đức Phanxicô, xa tính hiếu kỳ của chúng tôi. Theo truyền thống của chuyến bay giáo hoàng, Đức Giáo hoàng ngồi đàng trước; cabin kế là nhân viên của ngài; còn ký giả chúng tôi ngồi đàng sau. Chúng tôi không biết có sự trao đổi giữa ngài với họ không, nhưng có thể ngài cần nghỉ ngơi. Dù sao thì chúng tôi cũng thấy họ đi qua cabin nhiều lần. Họ vừa rụt rè, vừa đỏ mặt, vừa tươi cười, nhất là trẻ con. Họ thật sự không nói gì.
Khi đến Rôma, Đức Phanxicô xuống trước. Ngài đón các gia đình và chào từng người một. Sau đó các nhân viên của Cộng đoàn Sant’Egidio đến lo cho họ, ngoài việc lo ăn ở, Cộng đoàn còn giúp họ gặp các gia đình khác để có dây liên lạc với nhau.
“Hai gia đình đến từ Damas, Syria, gia đình kia từ một vùng hiện nay đang dưới sự kiểm soát của lực lượng Nhà nước Hồi giáo Tự xưng”
Bà có biết các gia đình được chọn như thế nào?
Ba gia đình có tổng cộng là 12 người: 6 người lớn, 6 trẻ con. Tất cả đều là người Syria hồi giáo. Hai gia đình đến từ Damas, gia đình kia từ vùng hiện đang ở dưới sự kiểm soát của lực lượng Nhà nước Hồi giáo Tự xưng. Báo chí Hy Lạp nói họ được chọn theo bốc thăm. Nhưng dù sao thì cũng có các tiêu chuẩn. Phải ở trong hoàn cảnh đặc biệt mong manh, mà việc trở về cố hương là điều nguy hiểm. Mặt khác, họ cũng phải hợp lệ về mặt pháp lý, giấy tờ tị nạn đầy đủ hoặc có làm đơn xin quy chế tị nạn. Việc này phải được các chính quyền Vatican, Ý và Hy Lạp cùng cộng tác làm việc. Như thế phải được chuẩn bị trước. Nhưng chuẩn bị nhanh vì chính chuyến đi cũng không được loan báo trước bao lâu. Chuyến đi này mới được xác nhận vào đầu tuần.
“Qua hành vi này, Đức Giáo hoàng chắc chắn đã khơi dậy ý thức”
Bà có nói chuyện được với họ?
Không, trên chuyến bay chúng tôi không trao đổi với họ. Trước khi rời Hy Lạp, tôi có nói chuyện với một phụ nữ giúp một trong các gia đình này – một phụ nữ trẻ tên là Nour, chồng và con trai hai tuổi – bà nói với tôi họ mới được cho biết vào ngày hôm qua (thứ sáu). Sáng hôm nay (thứ bảy), họ được báo là thu xếp đồ đạc bỏ vào xắc và sẽ có xe buýt tới chở họ đi… Trong vòng 24 giờ là hoàn thành chuyến đi vượt cửa tử thần. Hình dung họ sốc như thế nào. Đó là tôi đoán, nhưng chắc chắn họ hẳn bàng hoàng với những gì xảy đến cho họ.
Các gia đình này sẽ được ở Vatican?
Chúng tôi không biết rõ, nhưng chắc chắn một điều là Vatican lo cho họ tất cả mọi sự. Đã có hai gia đình tị nạn người Irak được một giáo xứ của Vatican tiếp nhận từ gần một năm nay, vào dịp Đức Phanxicô kêu gọi mỗi giáo xứ nên tiếp nhận một gia đình tị nạn. Không nhất thiết họ phải ở trong nội thành Vatican. Nhưng Tòa Thánh sẽ thuê nhà và lo cho họ tất cả.
“Việc này rất giống ngài, đó là hành động đi đôi với lời nói”
Là chuyên gia, bà nhìn hành động này của Đức Phanxicô như thế nào?
Với Đức Phanxicô, chúng ta có thể – và phải – dự trù tất cả mọi chuyện. Việc này rất giống ngài, đó là hành động đi đôi với lời nói. Đây là một người mà lời giảng dạy đi đôi với làm gương, qua chính cách ngài hành động. Vì thế nó cũng ở trong đường lối này. Trên nguyên tắc, về mặt giấy tờ thì khó có thể làm. Dù là Giáo hoàng, vừa lãnh đạo Giáo hội vừa lãnh đạo Quốc gia, lại đang đi thăm viếng chớp nhoáng, với bao nhiêu là việc làm, thêm nữa lại đem nhiều gia đình tị nạn lên máy bay của mình, thêm giấy tờ liên hệ với chính quyền Ý để bảo đảm việc định cư của họ ở Âu Châu, thì thật không tưởng tượng được! Đương nhiên, đây là một hành động mạnh trước hết là cho những người liên hệ trực tiếp, nhưng cũng là một hành động mạnh cho các chính quyền và các quốc gia. Qua hành vi này, chắc chắn ngài đã khơi dậy ý thức.
Marta An Nguyễn chuyển dịch
