“Xin tháo dỡ các tác phẩm nghệ thuật của các linh mục bị cáo buộc lạm dụng”
Hình minh họa, một bức khảm của linh mục Rupnik
Xin tháo dỡ các tác phẩm nghệ thuật của các linh mục bị cáo buộc lạm dụng, phong trào bắt đầu từ Pháp ảnh hưởng đến vụ án Rupnik ở Rôma.
ilmessaggero.it, Franca Giansoldati, 2023-02-02
Tác phẩm nghệ thuật của linh mục Rupnik phạm tội lạm dụng tình dục được trưng bày trong các nhà thờ, tu viện và nhà nguyện nên được dỡ bỏ vì tôn trọng các nạn nhân. Đây là điều đang xảy ra ở Pháp và có thể sớm được áp dụng ở những nơi khác, nơi có những tác phẩm nghệ thuật mang chữ ký của các linh mục phạm tội lạm dụng tình dục và lạm dụng quyền trên các nạn nhân dễ bị tổn thương. Cuộc tranh luận mới đầu âm thầm bây giờ vượt ra ngoài biên giới nước Pháp. Mọi chuyện bắt đầu ở Charly, phía nam Lyon, thị trưởng thị trấn thông báo các cửa sổ kính màu của nhà thờ sẽ bị dỡ bỏ. Nguồn gốc của quyết định quyết liệt này là một phát hiện cay đắng chỉ mới lộ diện sau cuộc điều tra: tác giả của tác phẩm kính màu này là linh mục Louis Ribes, qua đời năm 1994, ông phạm tội ấu dâm trong suốt cuộc đời, được bề trên che đậy dưới nhiều hình thức khác nhau.
Thêm thông tin
Trong hơn một năm, các nạn nhân bây giờ đã trưởng thành của linh mục Ribes, yêu cầu loại bỏ các tác nghệ thuật khỏi các nhà thờ trong vùng và vì thế có một loại Văn hóa Hủy bỏ đã hình thành trong phiên bản giáo hội, nhắm vào trường hợp vĩ mô và bất thường nhất mà trong giai đoạn này đang nổi lên ở Dòng Tên tại Vatican và tác động đến hình ảnh giáo hoàng. Các tác phẩm của nghệ sĩ Dòng Tên Marko Rupnik nổi tiếng thế giới có mặt ở: Lộ Đức, San Giovanni Rotondo, nhà nguyện của chủng viện ở Lateran và thậm chí cả nhà nguyện Đức Mẹ do Giáo hoàng Wojtyla đặt làm bên trong Dinh Tông tòa. Dù đã có nhiều đơn khiếu nại với chính quyền Vatican và bộ Giáo lý Đức tin và bộ đã lên án năm 2020, nhưng trên thực tế linh mục Rupnik được ‘cấp trên ân xá’ mở ra một bí ẩn cho đến nay chưa có lời giới thiệu về việc ai đã xóa bản án có tội (hồng y Dòng Tên Ladaria, bộ trưởng bộ trưởng bộ Giáo lý Đức tin, thường không bao giờ hành động độc lập trong những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, hoặc Đức Phanxicô).
Phản ánh
Nhưng Đức Phanxicô trong một phỏng vấn với hãng thông tấn AP của Mỹ đã bác bỏ mọi lời bóng gió ám chỉ việc này, ngài nhấn mạnh vụ án này làm ngài đau lòng (“Với tôi, đây là một bất ngờ cho một nghệ sĩ ở cấp độ này, một bất ngờ lớn và một vết thương”).
Trong khi đó, tình thế tiến thoái lưỡng nan về việc có nên để lại các tác phẩm nghệ thuật như cái gai của các linh mục bị cáo buộc lạm dụng hay không. Phá dỡ tác phẩm nghệ thuật có đúng không? Ở Pháp, vấn đề đang trở nên nghiêm trọng. Trong hơn 5 năm, tập thể các nạn nhân của linh mục Louis Ribes đã kiên quyết yêu cầu dỡ bỏ các bức tranh và cửa sổ kính màu của linh mục, người trước khi qua đời được mệnh danh là “Picasso của các nhà thờ”. Kể từ năm 2021, ít nhất 60 người đã lên tiếng tố cáo linh mục Ribes, cáo buộc ông lạm dụng tình dục và cưỡng hiếp trong những năm 1970 và 1980 tại các giáo phận Lyon, Grenoble-Vienne và Saint-Etienne. Tất nhiên Giáo hội đã thừa nhận tội ác, nhưng một số thành phố chậm dỡ bỏ các tác phẩm, chủ yếu vì lý do tài chính. Ở Charly, phía nam Lyon, thị trưởng đã đồng ý dỡ bỏ các cửa sổ kính màu.
Các nạn nhân ấu dâm đi xe đạp hành hương từ Munich đến Rôma đủ để nói lên sự thiếu minh bạch trong các vấn đề này.
Ông Luc Gemet, 59 tuổi, một nạn nhân của linh mục nói: “Tôi bằng lòng tiến trình này,” ông nói với báo chí Pháp, từ tám đến mười bốn tuổi, khi ông học ở chủng viện Vienne-Estressin, “linh mục đã bắt chúng tôi cởi quần áo để vẽ. Đó là cớ để ông sờ vào hoặc hãm hiếp chúng tôi, và ông đã vẽ những bức tranh từ các bản phác thảo”.
Các đơn tố cáo mà ông Luc (cũng như những người khác) chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền đều không có tác dụng. Các tác phẩm của linh mục Louis Ribes đã được trưng bày tại nhiều nhà thờ trong vùng. “Tất cả các nạn nhân đều biết nó đã được thực hiện như thế nào, họ nhận ra mình trong các bức tranh. Lần đầu tiên tôi khám phá ra khi tôi đẩy cánh cửa bước vào nhà thờ. Khi nhìn thấy những bức tranh này, tôi bị sốc, tôi phải mất ba ngày để hoàn hồn. Nó làm cho tôi rơi trở lại vào sự ghê tởm này.” Các nạn nhân đã thu thập được hơn 14.000 chữ ký và sẽ không dừng lại. Cho đến nay, ba giáo phận – Lyon, Saint-Étienne và Grenoble – đã đồng ý tháo dỡ các tác phẩm. Chưa biết liệu số phận này có đến với các công trình quốc tế của linh mục Rupnik hay không.
Tình dục, dối trá và vạ dứt phép thông công bị hủy bỏ: vụ án cha Dòng Tên Rupnik bùng nổ. Với Đức Phanxicô, đây là một tảng đá.
Giáo phận Rôma “sẽ có những biện pháp” để chống linh mục Rupnik và Trung tâm Aletti
Bao che
Ở Vatican, người ta biết trong nhiều năm, linh mục Rupnik có các mối quan hệ bạn bè và với các nhân vật có ảnh hưởng, bắt đầu từ hồng y Angelo De Donatis, giám mục đại diện giáo phận Rôma. Gần đây Dòng Tên tóm tắt vụ án đau đớn này, nhấn mạnh họ đã mở một cuộc điều tra sơ bộ để làm rõ các cáo buộc về “quấy rối tình dục và xá giải cho đồng phạm (…) trong tội chống lại điều răn thứ sáu”. Từ năm 2019, cuộc điều tra sơ bộ đã xác định “các cáo buộc là đáng tin cậy” và báo cáo đã được gởi về bộ Giáo lý Đức tin; trong khi chờ đợi, “các biện pháp hạn chế phòng ngừa” đã áp dụng trên linh mục Rupnik vào tháng 1 năm 2020. Tuy nhiên, thật đáng ngạc nhiên, vài tuần sau, Rupnik được giao một việc không thể giải thích được, đó là giảng tĩnh tâm cho Giáo triều Rôma ngày thứ sáu đầu tiên Mùa Chay. Hiện nay không ai có thể giải thích tại sao, cũng như không thể xác định nguồn gốc của một việc như vậy. Cuối cùng vào tháng 5, dù có phán quyết có tội của bộ Giáo lý Đức tin, linh mục Rupnik được ân xá và tiếp tục đi giảng khắp nơi, tổ chức các khóa tĩnh tâm và nhận các đơn đặt hàng quan trọng khác để trang hoàng các nơi thờ phượng bằng các bức tranh khảm.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Marko Rupnik, vụ tai tiếng mới làm chấn động Giáo hội và Đức Phanxicô
