Ukraine: Elon Musk, một đồng minh đáng ngờ
la-crox.com, Pierre Sautreuil, 2022-10-04
Mặc dù giúp vật chất cho Ukraine, nhà tỷ phú Mỹ Elon Musk, đã bị các nhà chức trách Ukraine chỉ trích khi ông đề xuất một kế hoạch hòa bình bị cho là không thể chấp nhận được. Một minh họa tiêu biểu cho các phương pháp của người đàn ông giàu nhất thế giới này dùng.
Ông chủ của Tesla và SpaceX đã làm cho Ukraine giận dữ khi ngày thứ hai 3 tháng 10, ông đăng một thăm dò trên tài khoản Twitter có 107 triệu người theo dõi của ông, đề nghị họ bỏ phiếu cho “kế hoạch hòa bình” ông đề xuất cho cuộc chiến Nga-Ukraine. Các đề xuất của ông bao gồm việc công nhận Nga sáp nhập Crimea, quy chế quốc gia trung lập cho Ukraine và tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý dưới sự bảo vệ của Liên Hiệp Quốc tại 4 khu vực Ukraine được sáp nhập vào ngày 30 tháng 9 để xác nhận lại liệu họ có muốn ở lại Nga hay không.
Chiến tranh ở Ukraine: Đức Phanxicô có thể làm gì để ngăn chặn Putin?
Rõ ràng rất lo lắng về một vụ nổ hạt nhân tiềm ẩn, ông Elon Musk nói, kế hoạch của ông rất có thể giống với kế hoạch mà cuộc xung đột cuối cùng sẽ xảy ra, khẳng định điều duy nhất chúng ta không biết là liệu sẽ có bao nhiêu người mất mạng lúc đó. Ông nói thêm: “Nga đã tiến hành cuộc tổng động viên một phần và sẽ chuyển sang tổng động viên toàn phần nếu Crimea bị đe dọa,” đồng thời lưu ý rằng chiến thắng cho Ukraine trong trường hợp “chiến tranh toàn diện” sẽ khó xảy ra; vì dân số của Nga gấp “ba lần Ukraine”.
Các nhà chức trách Ukraine đồng loạt chỉ trích
Các nhà chức trách Kyiv đồng loạt chỉ trích tỷ phú Elon Musk. Trong một thăm dò trên Twitter, tổng thống Zelensky vặn lại: “Bạn thích Elon Musk nào hơn: người ủng hộ Ukraine hay người ủng hộ Nga?” và đã có 2 triệu cư dân mạng trả lời ủng hộ Ukraine. Cố vấn Mikhạlo Podoliak của phủ tổng thống cũng phản ứng, đề xuất “kế hoạch hòa bình tốt hơn, giải phóng các vùng lãnh thổ của Ukraine, kể cả Crimea bị sáp nhập, phi quân sự hóa và phi hạt nhân hóa Nga.” Bằng một ngôn ngữ ít bị trừng phạt hơn, đại sứ Ukraine tại Đức, Andrïï Melnyk đã mời Elon Musk “cuốn xéo đi”.
Việc Nga sáp nhập các khu vực Kherson, Zaporizhia, Donetsk và Luhansk ngày 30 tháng 9 đã buộc Ukraine loại bất kỳ một thương thuyết nào với Liên bang Nga khi Vladimir Putin còn là tổng thống. Do đó lời mời thỏa hiệp của Elon Musk đã gây ngạc nhiên, đặc biệt là ông đã hỗ trợ vật chất trực tiếp cho quân đội Ukraine khi cuộc chiến xâm lược bắt đầu ngày 24 tháng 2.
Nhà tỷ phú Mỹ đã cung cấp cho Ukraine bộ dụng cụ Starlink, do công ty SpaceX của ông thiết kế, cung cấp cho quân đội Ukraine kết nối internet qua “chòm sao” vệ tinh quỹ đạo thấp. Mới đây, ngày 29 tháng 9, Bộ Quốc phòng Ukraine đã công bố một đoạn video trong đó một số binh sĩ cám ơn ông Elon Musk vì đã cung cấp thiết bị liên lạc này cho họ.
Ngạo mạn và làm để quảng cáo
Trước khi giúp Ukraine, trong những năm gần đây, ông cũng đã gởi bộ dụng cụ Starlink đến một số khu vực trên thế giới bị thiên tai tàn phá, như sau vụ núi lửa phun ở quần đảo Tonga tháng 1 năm 2022. Trong một hành động khác, năm 2018, đế chế công nghệ kỹ thuật của ông đề nghị thiết kế một “tàu ngầm mini” để giải cứu các thiếu niên Thái Lan mắc kẹt trong hang.
Dĩ nhiên những can thiệp “nhân đạo” này rõ ràng có tính cách quảng cáo nên đã bị chỉ trích. Vì thế các nhà bình luận khẳng định việc triển khai Starlink ở Ukraine cũng là một biện pháp đối trọng các chỉ trích của giới khoa học đối với chòm sao vệ tinh ở quỹ đạo thấp, bị cáo buộc cản trở việc quan sát không gian.
Đức Phanxicô cầu xin Putin chấm dứt ‘vòng xoáy bạo lực’ ở Ukraine
Ông Olivier Lascar, tác giả quyển sách Điều tra về Elon Musk, người thách thức khoa học (Enquête sur Elon Musk, l’homme qui défie la science, nxb. Alisio) khẳng định: “Tuy nhiên, khía cạnh cổ động của những hành động này không thể tách rời với niềm tin chân thành của tỷ phú vào khả năng công nghệ giải quyết mọi vấn đề, tác giả cũng nhận thấy trong “kế hoạch hòa bình” của ông có dấu hiệu cho thấy sự “ngạo mạn xấc láo” của Elon Musk. “Đó là đặc điểm của cảm giác toàn năng và tính cách khá thất thường của ông. Ông liên tục tuyên bố sẽ làm những việc vì lợi ích nhân loại. Nhưng chúng ta thường có cảm tưởng ông làm trước, suy nghĩ sau. Hậu quả đôi khi có hại cho các công ty của ông, nhưng nó duy trì tính cách con người tự do của ông.”
“Tất nhiên chúng tôi ủng hộ Ukraine”
Mặc dù ủng hộ vật chất cho Ukraine, ông tự tách biệt mình với lập trường tự do quá trớn, thậm chí không rõ ràng đối với cuộc xung đột. Trên Twitter ngày 14 tháng 3, ông đã thách thức Vladimir Putin “đấu trực tiếp” với ông, cá cược trên số phận của Ukraine. Cùng ngày, ông đăng bức vẽ một người đàn ông ốm yếu vẫy cờ Ukraine trên nền cờ LGBT với chú thích: “Tôi ủng hộ điều của thời điểm này”.
Elon Musk đề nghị Vladimir Putin cuộc chiến “người đấu người”
Trước những phản ứng phẫn nộ về “kế hoạch hòa bình” của tỷ phú giàu nhất hành tinh (theo trang Bloomberg ông có 223 tỷ đô-la), ngày thứ ba 4 tháng 10 ông cho biết, công ty SpaceX đã tốn 80 triệu đô-la để cung cấp Starlink cho Ukraine. “Sự ủng hộ của chúng tôi cho Nga là 0 đô-la. Tất nhiên chúng tôi thân Ukraine.” Một cư dân mạng buộc tội ông, ông tự bảo vệ, cho rằng ông không có bất kỳ một hậu ý nào dù nhỏ nhất: “Bạn cho rằng tôi muốn nổi tiếng. Tôi không quan tâm.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Chiến tranh Nga-Ukraine: điều tệ nhất sẽ đến
