Hồng y Tolentino, tân bộ trưởng Văn hóa và Giáo dục
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-09-26
Ngày thứ hai 26 tháng 9, hồng y người Bồ Đào Nha José Tolentino de Mendonça, 56 tuổi, được bổ nhiệm làm tân bộ trưởng bộ Văn hóa và Giáo dục.
Đây là vụ bổ nhiệm đầu tiên người đứng đầu một bộ sau khi tân Hiến pháp về Giáo triều có hiệu lực vào tháng 6. Trước đây hồng y điều hành Thư viện và Văn khố Vatican, bây giờ là bộ trưởng một bộ mới là bộ Văn hóa và Giáo dục, sinh ra từ việc kết hợp Ủy ban giáo dục công giáo và Ủy ban giáo hoàng về văn hóa. Linh mục Giovanni Cesare Pagazzi, 57 tuổi là thư ký của bộ, linh mục là giáo sư Giáo hội học tại Giáo hoàng Học viện thần học Gioan-Phaolô II.
Học giả Kinh thánh, nhà thơ, nhà văn
Học giả Kinh thánh, nhà thơ, nhà văn, hồng y Mendonça chịu chức khi 24 tuổi ở Funchal, thủ phủ của quần đảo Madeira, ngoài khơi bờ biển Maroc. Là giáo sư Đại học công giáo Bồ Đào Nha, ngài là phó viện trưởng và là người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Tôn giáo và Văn hóa, năm 2018 ngài được bổ nhiệm đứng đầu Thư viện và Lưu trữ Vatican, năm 2019 ngài được phong hồng y.
“Phanxicô, giáo hoàng cách mạng, người lật nhào bàn”
Hồng y nổi tiếng trong đời sống văn hóa của Bồ Đào Nha, năm 2016, ngài nhận giải thưởng văn học của Hiệp hội Nhà văn Bồ Đào Nha. Ngài là người có chân dung đặc biệt nhất Hồng y đoàn. Được Đức Phanxicô đặt làm người đứng đầu Thư viện Tông đồ Vatican từ năm 2018, thư viện lâu đời nhất thế giới, ngài là nhà trí thức được đánh giá cao và ngưỡng mộ ở Bồ Đào Nha nhờ các tác phẩm thơ ca và triết học vĩ đại của ngài.
Trong quyển sách Lạy Cha chúng tôi ở dưới thế (Notre Père qui es sur la terre), được xuất bản gần đây bằng tiếng Pháp, nhưng được tái bản 11 lần tại Bồ Đào Nha, hồng y đã suy ngẫm lâu dài về kinh nghiệm của Chúa trong thế giới đương đại. Trong quyển sách sâu sắc và thơ mộng này, ngài trích dẫn rất nhiều các tác giả như Simone Weil, Rainer Maria Rilke và Anton Chekhov.
Năm 2014, ngài đại diện cho Bồ Đào Nha tham dự Ngày thơ thế giới. Ngài là học giả Kinh thánh và là độc giả của dòng văn học thế tục các tác giả như Herberto Helder, Fernando Pessoa, Etty Hillesum, Flannery O’Connor, Cristina Campo và Pier Paolo Pasolini, đặc biệt ngài quan tâm đến việc chăm sóc mục vụ cho nghệ sĩ và phát triển văn hóa kitô giáo.
Ngài sinh năm 1965 ở đảo Madère, thời thơ ấu sống ở Angola, thân phụ ngài là ngư dân. Thụ phong linh mục năm 1990, trong nhiều năm, ngài giảng dạy thần học Kinh thánh ở Bồ Đào Nha và Brazil. Đức Bênêđíctô XVI gặp linh mục Tolentino năm 2009 và năm 2011 ngài bổ nhiệm linh mục vào Ủy ban Giáo hoàng về Văn hóa.
Năm 2018, Đức Phanxicô biết đến linh mục Tolentino khi ngài giảng tĩnh tâm Mùa Chay cho Giáo triều, được Đức Phanxicô giao chìa khóa thư viện quý giá của Tòa Thánh và phong giám mục. Năm sau ngài được phong làm hồng y. Điểm đặc biệt, năm 2021, hồng y vào dòng Đa Minh mà ngài đã duy trì các mối quan hệ quan trọng trong nhiều năm.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
