cath.ch, 2015-11-24
Sáng thứ ba, 24-11-2015, Tòa án Vatican đã nhóm phiên đầu tiên để xét xử năm bị can bị cáo về tội lấy trộm và phổ biến tài liệu mật của Vatican, Đức Ông Angel Lucio Vallejo Balda, người Tây Ban Nha, Tổng thư ký Sở tài chánh Vatican và từng là tổng thư ký Ủy ban nghiên cứu các cơ cấu của Vatican cần được cải tổ (COSEA), bà Francesca Immacolata Chaouqui, thành viên của Ủy ban này, ông Nicola Maio, cộng tác viên của Đức Ông Vallejo, ký giả Emiliano Fittipaldi và ký giả Gianluigi Nuzzi, họ đã dùng một phần các tài liệu đánh cắp để xuất bản hai quyển sách. Linh mục Balda bị bắt ngày 2 tháng 11 và đang bị giam ở trại Hiến binh Vatican. Hai ký giả có luật sự biện hộ tự chọn, trong khi ba người đầu tiên có luật sư do tòa chỉ định.
Theo thông cáo được công bố, phiên tòa kéo dài 1 giờ 10 phút. Sau khi Ủy viên công tố đọc bản cáo trạng, chủ tịch tòa án cho biết đã chuyển đến chủ tịch tòa kháng án đơn xin của Ông Nuzzi và Đức Ông Vallejo Balda xin bổ nhiệm thêm luật sư do đương sự chọn.
Luật sư được tòa chỉ định cho Đức Ông Vallejo là Bellardini khiếu nại vì thời gian không đủ trình bày bằng chứng và bảo vệ, còn luật sư Musso của ký giả Fittipaldi thì yêu cầu tuyên bố việc triệu tập để xét xử là vô hiệu vì thiếu chính xác về các sự kiện cáo buộc đương sự. Giáo Sư Zannotti, Ủy viên công tố đã trả lời và cho biết vụ kiện này không có ý chà đạp tự do báo chí, nhưng bị cáo được yêu cầu trả lời về cách ông kiếm tin và các tài liệu, và điều này được ghi trong cáo trạng.
Ký giả Emiliano Fittipaldi lên tiếng cho rằng ông ngạc nhiên khi bị một “phiên tòa khác với phiên tòa của nước ông” triệu tập, trong khi quyển sách của ông xuất bản tại Ý. Vì thế ông cho rằng về mặt luật là không hợp lý khi phiên tòa xử ở Vatican. Sau đó luật sư của ông xin “vô hiệu hóa phiên tòa này” cho khách hàng của mình, cho rằng các lời buộc tội không rõ ràng. Thẩm phán đoàn đã thảo luận trong 45 phút, sau đó đã tuyên bố bác bỏ hai lời khiếu nại.
Trong khi tòa nghỉ để hội án, một vài ký giả được tham dự phiên tòa đã hỏi các bị cáo, trong đó có Đức ông Vallejo Balda, linh mục cho biết, Đức Phanxicô mong muốn vụ án kết thúc nhanh. “Tôi bình thản, được đối xử tốt và ở đây tôi được bảo vệ”. Còn ông Nicola Maio, cựu phụ tá của linh mục Balda đã không nói một lời nào với báo chí, ông thật sự bị chấn động vì vụ án này. Ký giả Gianluigi Nuzzi, tác giả một trong hai quyển sách bị cáo buộc thì cho rằng vụ án này thật “phi lý”. “Chúng tôi không phải là người tử đạo nhưng là ký giả, phóng viên, và có những nguyên tắc phải được bảo vệ, đây là một bổn phận”, ông giải thích, ông là tác giả của ba quyển sách về các sự việc xảy ra ở Vatican.
Nhân danh quyền tự do báo chí để phổ biến các vấn đề có lợi ích công cộng và sự bảo vệ nguồn tin, Tổ chức cho an ninh và hợp tác Âu Châu (OSCE) đã yêu cầu Vatican rút lui sự buộc tội hai ký giả Ý. Buổi sáng phiên tòa xử, hiệp hội báo chí được ủy nhiệm làm việc với Tòa Thánh cũng đã bày tỏ sự quan ngại của mình, nhấn mạnh sự công bố tin tức là công việc đặc nhiệm của các ký giả.
Ký giả Gianluigi Nuzzi, tác giả một trong hai quyển sách bị cáo buộc thì cho rằng vụ án này thật “phi lý”. “Chúng tôi không phải là người tử đạo nhưng là ký giả, phóng viên, và có những nguyên tắc phải được bảo vệ, đây là một bổn phận”, ông giải thích, ông là tác giả của ba quyển sách về các sự việc xảy ra ở Vatican.
Việc xét xử sẽ tiếp tục vào ngày thứ hai 30-11, bắt đầu bằng cuộc chất vấn các bị can, đầu tiên là Đức ông Vallejo, bà Chaouqui và sau đó là các bị can khác. Dự kiến sẽ có các phiên tòa khác trong tuần tới và nếu cần là những buổi sau trưa.
Luca Nguyễn Trung Tín chuyển dịch
