Đức Phanxicô, bậc thầy phân định
vaticannews.va, 2020-05-09
Sách “Như giọt nước thấm trên miếng xốp: Đức Phanxicô, bậc thầy phân định” (Come goccia su una spugna: Papa Francesco maestro di discernimento, Edizioni Ancora, Milano 2020, Diego Fares)
Khi giọt nước rơi trên miếng xốp, nó thấm “xuống êm dịu nhẹ nhàng” nhưng khi nó rơi trên đá thì nó “tạo tiếng động và bung lên”: cảm hứng từ ngôn ngữ truyền thống Thánh I-Nhã (Bài tập Linh thao, 335), Linh mục Dòng Tên Diego Fares đã gom lại các bài viết của mình về các suy nghĩ đã hướng dẫn người bạn đồng hữu của mình trở thành giáo hoàng trong quyển sách trên.
Nhưng thực tế, hình ảnh Thánh I-nhã đưa ra thì ngược với lời và cử chỉ của Đức Phanxicô, Linh mục Fares nhận xét, Đức Phanxicô đã làm cho người nghe “xúc động tâm hồn, khắc vào tâm trí, làm suy nghĩ, không suy luận trong trừu tượng cũng không để ai dửng dưng”. Và chính xác ở đây nguyên lý của Thánh I-Nhã, người sáng lập Dòng Tên có thể giúp làm rõ thế nào là “bậc thầy phân định” nơi Đức Phanxicô. Trong nghĩa này, giáo huấn của ngài là “muốn phân định rõ, phải đi ra khỏi bản thân mình, phải trình bày, phải đi vào cuộc chiến thiêng liêng”; điều cần thiết là “đi ra khỏi ý tưởng riêng của mình, trong đó cái tôi luôn là trọng tâm, để hướng về ngoại vi nơi xác thịt tổn thương của Chúa Kitô hướng dẫn tâm trí chúng ta đi ra ngoài, và khi đó chúng ta mới thật sự có các tình cảm yêu thương đích thực”, khi đó chúng ta mới có thể hiểu “những gì Thánh Linh nói với Giáo hội ngày hôm nay.”
Linh mục Fares vào chủng viện Dòng Tên ngày 21 tháng 2 năm 1976, khi linh mục Bergoglio làm bề trên tỉnh dòng, và chịu chức năm 1986.
Trong hai mươi năm cha làm việc với một nhóm gồm hơn một trăm giáo dân ở Nhà Thánh Giuse, một trung tâm tiếp nhận dành cho người sống ngoài đường hay những người có hoàn cảnh cực kỳ nghèo khổ, và cùng với Cha Ángel Rossi, người khởi xướng Trung tâm Manos abiertas, hai người cùng điều hành một nhà dành cho các người bệnh ở giai đoạn cuối.
Cha Farès có bằng tiến sĩ triết học với luận án về Hiện tượng học sự thật trong tư tưởng của Hans Urs von Balthasar; cha là giáo sư siêu hình học tại Đại học Dòng Tên công giáo ở Córdoba. Cha là tổng biên tập tạp chí Văn minh Công giáo (La Civiltà Cattolica), đăng nhiều bài về chủ đề phân định và bây giờ cha gom lại trong quyển sách này.
Đức Phanxicô tiếp gia đình mục sư Jens-Martin Kruse tại Vatican ngày 11 tháng 1 năm 2018.
Đáng chú ý, mục sư Giáo phái Luther Jens-Martin Kruse, người đứng đầu Giáo hội Luther Rôma, được Đức Phanxicô đến thăm ngày ngày 15 tháng 11 năm 2015. Mục sư nhớ lại “lần đầu tiên trong lịch sử đại kết đã có cuộc đối thoại giữa cộng đoàn chúng tôi, chúng tôi đặt câu hỏi và giáo hoàng trả lời. Nhưng câu hỏi đầu tiên không phải là câu hỏi của “một giám mục hay của một đại diện chính thức của Giáo hội, nhưng là của một em bé. Em Julius Leonardo, 9 tuổi… Đức Phanxicô cười khúc khích, đưa em Julius đến bàn thờ, ôm em vào lòng và giải thích cho em hiểu, chính yếu ngài nhận thức đường lối mục vụ của mình là đường lối “người mục tử theo chân Chúa Giêsu, săn sóc đàn chiên được giao phó cho mình và loan báo Tin Mừng cho họ.” Và Đức Phanxicô rất được các tín hữu của các Giáo hội khác chấp nhận. Theo mục sư Kruse, nhận thức mục vụ của Đức Phanxicô không phải là “vấn đề về phong cách cá nhân hay chiến thuật giáo hội, nhưng là cách biểu hiện đức tin của mình vào Chúa Kitô, vào tình yêu và hy sinh của Chúa Kitô trên thập giá. Đức Phanxicô sống và giảng bắt đầu từ cuộc gặp gỡ với Chúa Giêsu. Với việc loan báo Tin Mừng, với giáo huấn và với hành động của ngài và ngài muốn trao truyền đức tin này cho người khác”. Đồng thời ngài cố gắng làm mới lại, mời gọi mọi người vào trong một Chúa Kitô sống động. Do đó, ngay buổi tiếp kiến chung đầu tiên tại Quảng trường Thánh Phêrô ngày 23 tháng 3 năm 2013, ngài đã nói “đi theo, đồng hành với Chúa Kitô, ở lại với Chúa Kitô” đòi hỏi chúng ta phải “đi ra”. Đi ra khỏi chính mình, đi ra khỏi lối sống đức tin mệt mỏi và theo thói quen . Và lời nói đầu của mục sư Kruse kết luận: “Từ nhiều năm, tác giả Fares đã biết vừa thần học của Đức Jorge Mario Bergoglio, vừa linh đạo Thánh I-Nhã, vừa truyền thống suy nghĩ đặc trưng của ngài”, tác giả am tường vấn đề nên đã nêu bật “các tuyên bố quan trọng về đức tin, đưa ra các bối cảnh Kinh thánh, tạo mối liên kết với các văn bản khác và đào sâu các ý tưởng thần học”. Cụ thể Đức Phanxicô đã tặng cho các linh mục, phó tế cùng dâng thánh lễ với ngài trong Lễ Dầu năm 2018 quyển sách Mười chuyện Đức Phanxicô đề nghị với các linh mục (Dieci cose che Papa Francesco propone ai sacerdoti, Linh mục Diego Fares).
Sách Mười chuyện Đức Phanxicô đề nghị với các linh mục
Quyển sách Như giọt nước thấm trên miếng xốp gồm mười hai chương, chương đầu là bài phỏng vấn Đức Phanxicô của Linh mục Antonio Spadaro, giám đốc tạp chí Văn minh Công giáo, không phải do ngẫu nhiên mà khi còn trẻ Đức Phanxicô đã nói: “Phân định trong Chúa hướng dẫn tôi trong cách tôi quản trị”. Ba năm sau với Tông huấn Niềm vui Yêu thương, hậu thượng hội đồng về tình yêu trong gia đình, Đức Phanxicô đã đặt phân định vào trọng tâm đời sống Giáo hội, cho thấy sự cần thiết phải phát triển theo phương pháp này. Như trong lời nói đầu, linh mục Fares nói, “việc dạy phân định là cách người cha giúp con cái mình trưởng thành trong tự do của chúng”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Phanxicô và Linh mục Diego Fares tháng 12 năm 2018
