Các linh mục bị kết án tội ấu dâm bây giờ như thế nào
lavie.fr, Anna Latron, 2017-03-21
Trong khi chờ ra tòa hoặc đã chịu án xong, một vài linh mục phạm tội ấu dâm được đưa vào các tu viện. Sự đón nhận cũng gây chất vấn.
Đan viện trưởng Dòng Đức Bà Maylis (Landes) François You giải thích: “Ýù nghĩa của việc tiếp nhận gắn liền với đời sống tu viện, các cộng đoàn tu sĩ thường đón nhận các tu sĩ bị lên án hoặc đang chờ ra tòa. Bây giờ chúng tôi thường xuyên được nhờ giúp đỡ”. Là người đứng đầu Cộng đoàn Tu sĩ Pháp (CMF) gồm các linh mục đan viện trưởng các Dòng Bênêđictô và Dòng Xitô của Pháp, trong những năm 2013 và 2014 linh mục François You điều hợp các buổi suy tư về các điều kiện đón nhận các “linh mục sám hối” và cả các thầy phó tế hay các tu sĩ trong cộng đoàn của họ. Linh mục giải thích các khó khăn trong tiến trình cần thiết phải có: “Chúng tôi cần phải có một chấn song thảo luận chung. Đôi khi có một tu viện trưởng chấp nhận quá nhanh làm cho việc đón nhận không được tốt, nhất là khi chưa nắm đủ thông tin của linh mục này”.
Chuyện đã xảy ra cho một tu viện trưởng Dòng Xitô. Vào cuối năm 2009, vị tu viện trưởng đó được giám mục nhờ nhận một linh mục chờ ra tòa trong vụ lạm dụng tình dục một trẻ vị thành niên. Cha nhớ lại: “Tôi nhận điện thoại buổi sáng, buổi chiều linh mục đó ra tù. Tôi cảm thấy như giám mục dí tôi vào chân tường, tôi xin hẹn 24 giờ để suy nghĩ. Tôi thấy ngay giám mục không hiểu phản ứng của tôi”. Như thử tình tương trợ giữa các bề trên không cần một thời gian nào để suy nghĩ. Cha cho biết: “Bây giờ thì không giám mục nào đòi hỏi phải trả lời ngay.”
Những gì đã thay đổi từ đó? Vào cuối năm 2014, Cộng đoàn Tu sĩ Pháp (CMF) một cộng đoàn có hơn 40 đan viện đã trình lên các giám mục một bản điều lệ làm rõ các điều kiện tiếp nhận, dựa trên nền tảng của một thỏa hiệp không chính thức giữa “linh mục sám hối”, giám mục liên hệ và tu viện: một thời gian ở thử (từ 8 đến 30 ngày), vấn đề tài chánh, chỉ định một người anh em “bảo lãnh”, một lượng định thường xuyên tình trạng của linh mục, ghi rõ được quyền hay không được quyền làm lễ, được đi ra khỏi nơi quy định như thế nào…
Tiếp nhận các “linh mục sám hối”
Đan viện trưởng You giải thích tiếp: “Trong bản điều lệ này, theo tôi, điều cần thiết là phải quản lý tốt các trường hợp này vì nó luôn rắc rối”. Vào những năm 2000, cha đã tiếp nhận một “linh mục sám hối” với một vài điều kiện: “sống với cộng đoàn, làm việc trong đan viện, được một đan sĩ kinh nghiệm theo dõi. Mới đầu giám mục nói sẽ không lâu nhưng linh mục đó đã ở với chúng tôi gần bốn năm”. Cha tiếc là: “Mới ban đầu đã không có chỉ dẫn rõ ràng, nếu không muốn nói là phải có chỉ dẫn tỉ mỉ. Một vài yếu tố dần dần tôi mới học được, như thử từ từ tôi kéo cuộn chỉ để cuối cùng thấy trước mặt mình là một hòn núi!”.
Bây giờ bản điều lệ được theo theo sát, “một đan viện trưởng và cộng đoàn không thể nào nhận một linh mục có án mà không có thông tin đầy đủ, thông tin bằng miệng và cũng bằng viết. Như thế, đan viện trưởng nhận chỉ thị từ giám mục, nếu không từ giám mục thì cũng từ tòa án các thông tin về linh mục: các chi tiết về con người cũng như về biện pháp thích ứng dựa trên các sự việc linh mục đó bị lên án và các bắt buộc hệ quả do tình trạng pháp lý này gây ra, tất cả đph được làm trong kín đáo”.
Thật phức tạp để biết rõ tình trạng pháp lý của đương sự. Đó là vấn đề.
Một đan viện trưởng của một đan viện Dòng Bênêđictô giải thích, rất khó để có một cái nhìn tổng quát: “Thật phức tạp để biết rõ tình trạng pháp lý của đương sự. Thường thường chúng tôi chỉ biết một chút qua luật sư của họ, nhưng cái nhìn của luật sư dĩ nhiên thường đứng về phía khách hàng của họ, đó là vấn đề. Chúng tôi muốn biết hơn, vì đây là một sứ mệnh; nếu mình chỉ biết một ít yếu tố thì mình không đủ cảnh giác.” Vào cuối năm 2011, một linh mục bị một người trong gia đình tố cáo phạm tội ấu dâm, linh mục đó ở trong đan viện 18 tháng để chờ kết thúc chỉ thị và kiện tụng. Linh mục đan viện trưởng giải thích tiếp: “Tôi biết cứ 15 ngày linh mục đó phải trình diện với cảnh sát một lần và ông phải được một bác sĩ tâm thần khám”.
Chung chung những ngày ở đan viện diễn ra tốt đẹp, cho đến một ngày có người anh em tình cờ thấy linh mục này xem phim ấu dâm. “Tôi đã gọi cảnh sát và họ đến bắt đương sự. Cộng đoàn khá rúng động vì tất cả anh em đều bị hỏi cung…” Khi đó, linh mục bị 30 tháng tù treo, linh mục bị án nặng thêm do vi phạm các quy định ban đầu (mang vòng điện tử, kéo dài thời gian chữa trị tâm thần). Kinh nghiệm này đã làm “nguội hẳn” tinh thần của đan viện trưởng, cha tự hỏi: “Mình có đủ khả năng để đương đầu những chuyện này không? Các người phạm tội ấu dâm bên ngoài thường tỏ ra họ tốt, nhưng bên trong họ giấu các vấn đề khác, chúng ta có thể quản lý họ được không? Chúng ta không thể canh họ như họ bị canh trong nhà tù, rõ ràng đó không phải là sứ mệnh của chúng tôi…”
Một hình thức của quyền ngoại lệ?
Một thỏa thuận mà đan viện trưởng Dòng Xitô ghi nhận: “Người ta bảo đảm với tôi rằng, công tố viện chấp nhận bỏ biện pháp đề phòng nếu linh mục đó ở trong một đan viện: tôi tự hỏi cái gì có thể bảo đảm và phục vụ tốt nếu bị cáo và ở đan viện…” Linh mục đan viện trường đã ở trong tu viện từ hơn ba mươi năm, cha cho rằng đây là giải pháp theo hình thức ngoại lệ, cha nhấn mạnh: “Các linh mục có lối thoát trong đan viện, trong khi các người khác thì không có. Mong muốn đầu tiên để bảo vệ một linh mục không nhất thiết phải là tốt nhất, nhất là trong trường hợp giam giữ phòng ngừa. Thật vậy, cầu cứu đến tu viện trong trường hợp này như một loại thay thế cho nhà tù”.
Gần đây, đan viện trưởng Dòng Bênêđictô đã đồng ý nhận một linh mục lớn tuổi khi cha ở tù xong, linh mục bị lên án vì tội xúc phạm tình dục trẻ vị thành niên. Cha cho biết: “Trong một lần họp tổng công nghị, tôi xin các tu sĩ cho quyết định, tôi thông tin cho họ biết quá khứ của linh mục này.” Cha kết luận: “Bây giờ trong bối cảnh Giáo hội đã ý thức tác hại trầm trọng của các vụ ấu dâm, chúng ta phải rõ ràng: sự tiếp nhận không phải là bao che, một hình thức thế chấp có thể bị xem như đồng lõa. Mặt khác, lòng thương xót là một khái niệm phức tạp khi áp dụng vào trường hợp ấu dâm… đúng hơn tôi muốn dùng chữ “quan tâm trong tinh thần Phúc Âm” đối với các anh em linh mục này.”
Cuộc chiến của những con số
Theo Hội đồng Giám mục Pháp (CEF) có 37 giáo sĩ (linh mục, phó tế hay tu sĩ) đã “ở tù xong” và bây giờ họ “được ra tù”, 9 người đang bị ở tù ở Pháp vì các xâm phạm tình dục đối với trẻ vị thành niên trên tổng số gần 15000 tu sĩ (12.000 tu sĩ giáo phận và các tu sĩ; 2600 phó tế vĩnh viễn). Cũng theo hội đồng Giám mục Pháp, từ năm 2010, có 137 vụ ấu dâm được các giám mục hay các bề trên dòng báo cáo với các công tố viên.
Trong một quyển sách được các ký giả của nhà xuất bản Médiapart phát hành ngày 22 tháng 3-2017 thì thật sự các con số này như sau, các tu sĩ bị buộc tội ấu dâm ở Pháp là 72, trong đó có 18 người vẫn còn hoạt động trong Giáo hội. Các cuộc điều tra của họ cho biết, kể từ năm 1960, ước chừng có 25 giám mục đã “bao che các vụ lạm dụng tình dục” do 32 linh mục phạm tội, một số người chưa bao giờ bị ra tòa.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
