Hồng y Hollerich, người không thể xếp hạng là ai?
Hồng y Tổng giám mục Jean-Claude Hollerich và Đức Phanxicô trong chuyến đi ngắn của ngài đến Luxembourg ngày 26 tháng 9-2024
lavie.fr, Marie-Lucile Kubacki, 2024-09-25
Hiện nay, Hồng y Hollerich, 66 tuổi, là một trong những hồng y có ảnh hưởng nhất ở Vatican. Hồng y có chân trong Hội đồng Hồng y, cơ quan có trách nhiệm cố vấn cho Giáo hoàng, ngài cũng là tổng tường trình của Thượng hội đồng, cựu chủ tịch Comece (Ủy ban Giám mục Liên minh Châu Âu), nếu có thể nói chính xác về ngài: ngài rất thông minh.
Một người biết rõ ngài nhận xét: “Ngài là con mèo!” Ngài quan sát rất lâu trước khi hành động. Ngài không tìm cách lôi kéo sự chú ý, nhưng không ngại thể hiện bản thân. Ngài thực dụng hơn tiến bộ theo nghĩa ngài chú ý đến kinh nghiệm và thực tế cuộc sống của con người. Ngài hơi po furbo (mưu mẹo). Một người khác cho biết: “Ngài quảng đại và cởi mở, chúng ta có thể không đồng ý với ngài, nhưng cẩn thận với nanh vuốt của ngài. Dù ngài không có vấn đề với tranh luận và với những mâu thuẫn thẳng thắn, nhưng ngài không chấp nhận không trung thực hoặc dối trá.”
Nghệ thuật của “cùng một lúc”
Ngài luôn thoải mái, thường bị gán là tiến bộ nhưng đúng ra ngài là nhà cải cách, theo nghịch lý riêng của ngài, “chúng ta chỉ có thể bảo tồn truyền thống nếu chúng ta thay đổi và điều chỉnh chúng” như ngài đã viết trong quyển sách phỏng vấn Tìm kiếm Thiên Chúa trong mọi sự (Trouver Dieu en toutes choses, Salvator, 2022) và vì thế ngài gần với Đức Phanxicô.
Ngài có được danh tiếng này nhờ cách ngài xử lý các chủ đề gây tranh cãi. Một trong những quan điểm rõ ràng nhất của ngài liên quan đến khả năng phong chức cho các ông đã lập gia đình, viri probati, ngài ủng hộ cải cách này, ngài có uy tín với cộng đồng. Ngài cũng nổi tiếng không phải là người “ghét phụ nữ”, ngài muốn có những thay đổi trong trách nhiệm của phụ nữ trong Giáo hội và không loại trừ chức phó tế tiên thiên của phụ nữ, dù ngài không xem đây là vấn đề trọng tâm, ngài muốn tìm hiểu những con đường khác. Trong hai lần, ngài đã nhờ một phụ nữ uy tín giảng lễ Phục sinh tại Nhà thờ Luxembourg, nhưng diễn ra ngoài thánh lễ. Ngài cũng bổ nhiệm phụ nữ làm đại biểu trong giáo phận. Về vấn đề đạo đức tính dục, ngài nghĩ giáo lý Giáo hội công giáo sẽ tốt nếu vấn đề này được trình bày một cách khác.
Trong quyển sách phỏng vấn, ngài nhận xét: “Một số cách trình bày là không tốt, vì chúng không phù hợp với ý nghĩa sâu sắc của Tin Mừng. Nhiều thứ gắn liền với một văn hóa đã khẳng định và còn mang dấu vết của văn hóa này. Tôi đến đây không phải để dạy luân lý nhưng để loan báo danh Chúa Kitô.”
Ngài có cái nhìn phê phán về “lý thuyết giới tính”, ngài giải thích trong quyển sách phỏng vấn: “Tôi không ủng hộ bất kỳ sự phân biệt đối xử nào, nhưng cũng không ủng hộ chủ nghĩa quân bình toàn diện. Tôi không phản đối việc thừa nhận các cặp đồng tính, nhưng các cuộc tranh luận đã đi quá xa. Đơn giản là không thể thay thế các thuật ngữ ‘cha’ và ‘mẹ’ bằng ‘cha mẹ 1, cha mẹ 2’. Sự thay đổi xã hội không thể bị luật pháp quy định. Theo tôi, xem bình đẳng là nguyên tắc tối cao là một nguy hiểm. Với từ ‘tình huynh đệ liên kết với đoàn kết với phụ nữ’, Đức Phanxicô cho chúng ta một con đường. Tình huynh đệ-đoàn kết này có thể giúp chúng ta chấp nhận những khác biệt nhưng vẫn duy trì sự hiệp thông.”
Những người gièm pha chỉ trích khi ngài nói “cùng một lúc”, họ buộc tội ngài gieo hoang mang và theo chủ nghĩa cơ hội, nhưng ngài bảo vệ một khả năng suy nghĩ phức tạp.
Nhân cách đặc trưng của ngài được giải thích qua những năm tháng ngài đi truyền giáo ở Nhật. Một kinh nghiệm nền tảng định hình cho tầm nhìn của ngài và đã thay đổi ngài.
Ngài là con của một công nhân ngành thép, lao động khó khăn với hai cổ tay chai cứng trong một gia đình không giữ đạo nhưng ở thời buổi mọi người còn đi lễ, đi kiệu. Khi 10 tuổi ngài trải qua một kinh nghiệm mạnh khi chầu Thánh Thể. Từ các kỷ niệm tuổi thơ, ngài thích các buổi phụng vụ long trọng, ngài đánh giá cao sự đa dạng của Giáo hội đương đại, với ngài đó là cả một tài sản phong phú. Ngài lấy làm tiếc: “Giáo hội chán ngấy với những cuộc tranh cãi nội bộ về ý thức hệ.”
Nghĩ theo một cách khác
Nhật Bản bước vào cuộc đời của ngài khi ngài mới hai mươi tuổi. Ngài lên đường, vali đầy sách vở, tiểu thuyết và Luận thuyết cơ bản về đức tin của Karl Rahner. Ngài ở Nhật 13 năm, gồm hai lần lưu trú tại vùng đất Mặt trời mọc. Các cuộc rước kiệu đã ở đằng sau.
Đó là trải nghiệm của một buông bỏ triệt để. Ngài bám vào Chúa, đi tìm Chúa hơn bao giờ hết, ngài học cách nhìn thế giới với con mắt khác, ngài bắt đầu quan tâm đến phật giáo, thần đạo và văn hóa Nhật Bản. Ngài nói: “Ở Nhật Bản, tôi học được cách suy nghĩ khác. Người Nhật không suy nghĩ như người Châu Âu theo logic đối lập. Chẳng hạn khi tôi nói: nó đen nên nó không trắng, người Nhật sẽ nói: nó trắng nhưng có lẽ nó cũng đen. Ở Nhật, bạn có thể kết hợp những điều đối lập mà không thay đổi quan điểm của mình.” Một quan niệm kết hợp với ý tưởng về khối đa diện theo tinh thần Bergoglian, thực tế được hiểu bằng cách tích hợp một số quan điểm, có thể trong tình trạng căng thẳng. Một trong những chìa khóa để hiểu cách suy nghĩ của ngài.
Chắc chắn đó là tinh thần Bergoglian, nhưng do bản chất của ngài hơn là do chủ nghĩa cơ hội. Vì cuộc sống đã đưa ngài đến những kết luận chung với kết luận của Đức Phanxicô, đặc biệt về tầm quan trọng của việc hội nhập kitô giáo. Tại Nhật Bản, ngài phải suy nghĩ về cách rao giảng Chúa Kitô trong xã hội phật giáo và thần đạo cũng như trong tính hiện đại, nơi các kitô hữu chỉ là thiểu số.
Trở về Luxembourg, đất nước phi kitô giáo khác với thời thơ ấu của ngài, ngài nhận ra ngài phải tìm những từ mới và những điểm khởi đầu mới cho việc truyền giáo. Vì thế ngài quan tâm đến những điều giới trẻ đam mê, tìm hiểu các phim trên Netflix, khám phá giấc mơ của một Châu Âu hướng tới tương lai, giáo dân không hoài cổ nhưng sáng tạo, đối thoại với các năng lực sống khác của xã hội.
Với nền tảng thần học vững chắc, ngài kêu gọi giáo dân thức tỉnh trí tuệ để đối diện với các trận chiến lớn trước mặt, ngài viết: “Chúng ta phải cố gắng ngăn chặn cái chết êm dịu bằng cách ở bên cạnh người đang tuyệt vọng khi luật pháp cho phép trợ tử và an tử từ năm 2009. Chúng ta giúp đỡ các phụ nữ mang thai, họ gặp nhiều khó khăn. Theo tôi, đây là nhiệm vụ quan trọng còn hơn việc cố gắng tạo ảnh hưởng trên các cơ quan lập pháp. Chúng ta nên chuẩn bị cho những trận chiến nghiêm trọng hơn sẽ xảy ra như đạo đức sinh học và trí tuệ nhân tạo. Đó là những vấn đề các giám mục Châu Âu nên tranh luận. Chúng ta cần các nhà trí thức kitô giáo đồng hành trong sự tiến hóa của tư tưởng nhân loại, cố gắng hình dung trước cấu hình của nó, chúng ta đã nghĩ quá nhiều về quá khứ. Giáo hội Công giáo đã mất thẩm quyền trí tuệ và có nguy cơ trở thành giáo phái nếu chúng ta không suy nghĩ, hợp tác và đối thoại với thế giới”.
Là bạn của Nhà lãnh đạo Luxembourg, cựu chủ tịch Ủy ban Châu Âu, ngài tỏa sáng cả bên ngoài Giáo hội. Ngài có thể làm giáo hoàng không?
Đó không phải là vấn đề của ngài. Hai Giáo hoàng Dòng Tên liên tiếp: xác suất quá thấp để giả thuyết trở thành sự thật.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Thích điều này:
Thích Đang tải...
