Đức Phanxicô sắp bước sang tuổi 87. Đã đến lúc ngài làm việc chậm lại?
americamagazine.org, Colleen Dulle, 2023-12-12
Đức Phanxicô sẽ bước sang tuổi 87 ngày 17 tháng 12 sắp tới và gần như ngài không có dấu hiệu làm việc chậm lại. “Gần như” vì theo yêu cầu của các bác sĩ, ngài đã phải hủy chuyến đi Dubai đầu tháng 12 để tham dự hội nghị biến đổi khí hậu Cop28 thường niên của Liên Hiệp Quốc.
Dự kiến ngài sẽ đi Dubai từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 12, ước tính ngài có khoảng 30 cuộc gặp song phương trong vòng 5 giờ và có hai bài phát biểu. Nhưng vì bị viêm phế quản, ngài phải ở lại Rôma và ngài đã không thể nói trước công chúng trong hơn một tuần. Ngày chúa nhật 3 tháng 12 trông ngài có vẻ mệt mỏi, ngài im lặng ngồi ban phép lành và để Đức ông Ciampanelli đọc thay ngài Kinh Truyền Tin.
Đó là hình ảnh đau lòng cho những ai quen thấy ngài giữ một thói quen mà ngay cả một người trẻ tuổi hơn cũng phải chật vật khi thực hiện. Ngài thức dậy lúc 4:30 sáng, cầu nguyện và cử hành thánh lễ, sau đó tổ chức các cuộc họp buổi sáng – thường mỗi buổi sáng có từ 5 đến 7 cuộc họp theo bản tin được Tòa Thánh công bố hàng ngày. Ăn trưa, ngủ trưa 45 phút, sau đó là các cuộc họp riêng và gọi điện cho đến 8 giờ tối. Ăn tối và đi ngủ lúc 9 giờ tối.
Ngài cũng làm việc cả cuối tuần.
Ngài không dùng nhà nghỉ hè của giáo hoàng ở Castel Gandolfo, ngài biến nhà nghỉ hè này thành viện bảo tàng. Nghỉ hè ngài ở lại Vatican làm việc, dù không có hai buổi tiếp kiến chung hàng tuần và ít có các cuộc họp chung hơn. Thông thường ngài dùng thời gian này để viết, đọc sách, nghe nhạc và gặp bạn bè.
Đó là chưa kể đến những chuyến đi nước ngoài của ngài, chung chung khoảng 5 chuyến mỗi năm, tất cả đều có lịch trình làm việc dày đặc như chuyến đi Dubai.
Các chuyến đi mục vụ của ngài vẫn duy trì, nhưng các lần vào bệnh viện thì lại nhiều hơn.
Tháng 6 năm nay, ngài đã vào bệnh viện 9 ngày để phẫu thuật vùng bụng mà thông thường phải mất ba tháng mới lành. Trong khoảng thời gian ba tháng này, ngài đã đi Bồ Đào Nha và Mông Cổ. Năm 2021, ngài đã có cuộc phẫu thuật ruột kết và phải ở bệnh viện 10 ngày.
Tháng 3 năm nay ngài phải vào bệnh viện 4 ngày vì viêm phế quản, đây là lần thứ hai trong một năm. (Một tin đồn lan truyền nhằm làm giảm uy tín của ngài trong lần mật nghị, cho rằng ngài chỉ có một lá phổi; sau cuộc bầu cử, Vatican đã làm rõ ngài chỉ bị cắt bỏ một phần phổi. Trong quyển sách xuất bản năm 2018 với bác sĩ và nhà báo người Argentina, Nelson Castro, ngài cho biết ngài mổ để cắt bỏ các u nang ở thùy trên của phổi bên phải.)
Theo bác sĩ José María Villalón của đội Atlético Madrid, người đã điều trị chứng đau đầu gối cho ngài thì đôi khi ngài là một bệnh nhân “tốt nhưng bướng bỉnh”. Bệnh đau đầu gối do dây chằng bị căng làm nứt xương. Ngài bị nặng nhất vào cuối năm 2022: trong chuyến đi Canada năm đó, rõ ràng ngài rất đau khi đứng lên ngồi xuống ghế; cùng năm này, ngài hoãn hai chuyến đi khác đến miền nam châu Phi và Lebanon vì vấn đề di chuyển (ngài đã đi Nam Sudan đầu năm 2023).
Dù bị đau, ngài nhất quyết không mổ đầu gối, ngài nói ngài phản ứng kém với thuốc gây mê trong lần mổ ruột kết năm 2021. Thay vào đó, ngài có một loạt các liệu pháp dùng nam châm và tia laser, cộng với vật lý trị liệu, giảm cân để giảm bớt căng thẳng cho đầu gối, và khi tất cả các chữa trị này không thành công, ngài khôi hài nói, ngài nói chỉ còn một ngụm tequila.
Các báo cáo y khoa năm nay cho biết các cơn đau của ngài đã cải thiện đáng kể, dù ngài phải thường dùng xe lăn.
Ngày 17 tháng 12 sinh nhật ngài 87 tuổi, ngài trở thành một trong những giáo hoàng lớn tuổi nhất lịch sử. Dường như ngài tập trung củng cố di sản của ngài thông qua tiến trình Thượng hội đồng về tương lai Giáo hội mà nhà báo Gerard O’Connell ở Vatican đã gọi đây là “sự kiện mang tính biến đổi nhất trong Giáo hội công giáo kể từ Công đồng Vatican II,” và thông qua việc bổ nhiệm đồng minh chủ chốt của ngài, hồng y Victor Manuel Fernández, người đứng đầu bộ Giáo lý Đức tin của Vatican.
Nhưng cuộc chạy nước rút về phía trước của ngài tiếp tục bị gián đoạn vì những rào cản về sức khỏe sẽ khó vượt qua hơn khi ngài ngày càng già đi. Bây giờ ngài phải đối diện với lựa chọn giữa làm việc chậm lại hoặc có nguy cơ phải đứng trước một số căn bệnh trong tương lai mà ngài khó có thể vượt qua hoàn toàn.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
