Đức Phanxicô gặp khó khăn về những hạn chế thể chất của ngài
Giờ chót Đức Phanxicô đã phải hủy chuyến đi dự hội nghị COP28 tại Dubai do tình trạng sức khỏe của ngài bị suy yếu trong những ngày vừa qua, điều này đặt ra cho một số người câu hỏi về việc tiếp tục triều giáo hoàng của ngài.
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2023-11-29
Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần ngày thứ tư 29 tháng 11 tại Hội trường Phaolô VI. Tiziana Fabi/AFP
“Thật là một điều đáng tiếc rất lớn”. Ngày thứ ba 28 tháng 11, khi thông báo việc hủy chuyến tông du Dubai, Văn phòng Báo chí Tòa Thánh đã không giấu được sự thất vọng của tác giả Thông điệp Laudato si‘. Tám năm sau khi xuất bản thông điệp xanh và xã hội lớn lao có phạm vi vượt ngoài thế giới công giáo, việc ngài tham dự vào cuộc thảo luận về khí hậu đã được xem như một sự kiện lịch sử.
Vatican khẳng định chưa bao giờ có một giáo hoàng tham gia vào một hội nghị biến đổi khí hậu COP. Đầu tháng 10, ngài công bố tông huấn Laudate Deum về biến đổi khí hậu. Ngài đặc biệt tố cáo chủ nghĩa hoài nghi về khí hậu trong Giáo hội công giáo và ngài muốn tạo áp lực lên cộng đồng quốc tế. Nhưng tầm quan trọng của chủ đề bảo vệ “ngôi nhà chung” không đủ để duy trì chuyến đi. Lý do: ngài bị sưng phổi phải hủy các buổi tiếp kiến ngày thứ bảy. Những ngày sau đó, Vatican giảm các sinh hoạt của ngài để mong “cứu” chuyến đi Dubai bằng mọi giá.
Đức Phanxicô tại COP28, chuyến đi được thúc đẩy bởi tình trạng khẩn cấp về khí hậu
Một hành trình mệt mỏi
Theo thông tin của chúng tôi, trong nhiều ngày qua, các cố vấn y tế gồm các bác sĩ và y tá của ngài đã lưu ý tình trạng sức khỏe của ngài không phù hợp với chuyến đi không đầy ba ngày, kéo dài bảy giờ, chênh lệch ba múi giờ… và dự các cuộc họp trong phòng có máy lạnh. Đức Phanxicô quyết định mở rộng chương trình làm việc của mình với tất cả các nhà lãnh đạo thế giới muốn gặp ngài, lên kế hoạch không dưới 30 cuộc họp ngày thứ bảy sau bài phát biểu của ngài. Dù sao đi nữa, ngài đã đợi đến phút cuối để đưa ra quyết định, hy vọng có thể đi Dubai dù sức khỏe yếu. Thực tế là chiều thứ ba 28 tháng 11, ngài đã quyết định hủy chuyến đi vì lúc đó ngài bị sốt. Giữa buổi chiều, ngài tiếp một nhóm các nạn nhân người Pháp bị lạm dụng, ngài tâm sự về chuyến đi Dubai: “Chính các bác sĩ sẽ quyết định.”
Tại Vatican, Đức Phanxicô làm mọi cách để tiếp tục sinh hoạt như thường lệ. Ngày thứ tư 29 tháng 11, ngài chủ trì buổi tiếp kiến chung hàng tuần trước hàng ngàn giáo dân. Bị hụt hơi, ngài giao cho Đức ông Ciampanelli đọc bài giáo lý. Về phần ngài, ngài chỉ lên tiếng kêu gọi mang tính chính trị vào cuối buổi tiếp kiến, đặc biệt cầu nguyện cho hòa bình thế giới, nhắc đến số phận của các con tin Israel, của người dân ở Dải Gaza và người dân Ukraine vẫn còn đang sống trong tình trạng chiến tranh.
“Trong đầu, ngài làm việc rất tốt”
Tuy sức khỏe suy yếu, nhưng mong muốn tiếp tục các hoạt động của ngài không suy yếu, rõ ràng việc buộc phải ngừng lại này đặt câu hỏi cho việc tiếp tục triều giáo hoàng của ngài, chưa đầy một tháng đến ngày sinh nhật của ngài. Đức Phanxicô sẽ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 87 ngày 17 tháng 12, đã tham dự Thượng hội đồng về tương lai Giáo hội tháng 10, một trong những người bạn thân của ngài mô tả đây là “di sản vĩ đại của ngài”. Và những người tiếp xúc hàng ngày với ngài đều tiếp tục xác nhận người mặc áo trắng “còn đầu óc thông minh, còn trí nhớ phi thường và vẫn là người làm việc không mệt mỏi”. Một trong những cộng tác viên thường xuyên của ngài nói: “Trong đầu ngài, ngài làm việc rất tốt. Nhưng cơ thể của ngài đã gởi cho ngài dấu hiệu, ngài phải dừng lại. Trong những tháng gần đây, ngài thực sự đã phải đối diện với những giới hạn của ngài.”
Trên thực tế, sự cố sức khỏe mới này không phải là lần đầu tiên. Lần nhập viện gần đây nhất là vào tháng 6, khi ngài phải mổ trong vòng ba giờ vì thoát vị bụng dưới, phải gây mê toàn thân để tránh tắc ruột. Không ai ở Vatican có thể nói liệu ngài có quyết định từ bỏ chức vụ trong những tháng sắp tới hay không, ngay cả khi những đồn đoán đã gia tăng trong những ngày gần đây. Bài phát biểu của chính ngài đã biến đổi theo ngày tháng. Tháng 7 năm 2022 khi từ Canada về Rôma ngài nói: “Đó là một trong những lựa chọn bình thường, nhưng cho đến nay tôi chưa bao giờ mở cánh cửa này.” Nhưng vài tháng sau ở Congo ngài đã sửa lại: “Tôi nghĩ sứ vụ của giáo hoàng phải thực thi suốt đời. Tôi không thấy có lý do gì để nó không là như vậy.” Ngài đã chuẩn bị kỹ thư từ chức để đề phòng khi có vấn đề sức khỏe ngài không thể thực thi chức vụ hoặc khi ngài không đủ tỉnh táo để từ chức. Ngài nhấn mạnh việc dùng đến phương cách này không nên trở thành “mốt” hay “điều bình thường”.
Lịch Giáng sinh của Đức Phanxicô
Chúa nhật 24 tháng 12, Đức Phanxicô cử hành thánh lễ Giáng sinh tại Đền thờ Thánh Phêrô lúc 7:30 tối. Ngài duy trì lịch cử hành sớm bắt đầu năm 2020, do những hạn chế cách ly của dịch Covid.
Ngày thứ hai 25 tháng 12, ngài sẽ xuất hiện ở ban-công Đền thánh vào buổi trưa, để ban phép lành truyền thống urbi et orbi (cho thành phố và cho thế giới).
Chúa nhật 31 tháng 12, lúc 5 giờ chiều, Đức Phanxicô cử hành kinh chiều và Te Deum, truyền thống cử hành vào ngày cuối năm tại Đền thờ Thánh Phêrô để tạ ơn cho năm vừa qua.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
