Giáo phận Fréjus-Toulon, từ những lệch lạc địa phương đến việc bị Rôma trừng phạt
la-croix.com, Mikael Corre, ở Toulon, Var và Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-06-13
Giám mục Dominique Rey trước tòa giám mục Toulon (Var), vào tháng 12 năm 2021. / Luc Boutria / NICE MATIN / MAXPPP
Việc Vatican hoãn các vụ phong chức sắp tới ở vùng Var là phạt giám mục Dominique Rey vì đã tiếp nhận các cộng đoàn có những lệch lạc tà phái. Từ Toulon đến Rôma, trong một tuần báo La Croix điều tra vụ án bất thường này.
Vụ việc làm dấy lên sự giận dữ ở giáo phận Fréjus-Toulon: lễ chịu chức dự định cho 4 linh mục và 6 phó tế ngày 26 tháng 6 sẽ không tiến hành như dự định. Rôma đã quyết định, buộc giám mục Dominique Rey phải thông báo tin này ngày 2 tháng 6, ba tuần trước thời hạn. Trong một e-mail gởi cho các linh mục, ngài viết: “Không có thông tin nào khác”, ngài xin họ cầu nguyện và không nói chuyện với các nhà báo. Theo thông tin của chúng tôi, trong nhiều năm, Vatican đã xin ngài xem xét lại việc quản lý các ơn gọi trong giáo phận, một giáo phận có hơn 300 linh mục và khoảng 20 cộng đoàn mới. Truyền thống hiếu khách có từ lâu đời ở Fréjus-Toulon, nơi các giám mục tiền nhiệm của ngài đã tiếp nhận các tu sĩ dòng Thánh Gioan, cộng đồng Thánh Martinô, các nữ tu dòng Bêlem…
Giám mục Rey ở Toulon từ năm 2000, ngài thuộc cộng đồng Emmanuel, có xu hướng giống người tin lành truyền giáo ở Hoa Kỳ, thổi sức sống truyền giáo vào giáo phận của mình. Chung quanh ngài là các người công giáo đặc sủng cũng như truyền thống, ngài cho thấy một năng động từ lâu đã tạo ấn tượng với Rôma. Nhưng bây giờ ngài bị chỉ trích là đã quá chào đón để rồi sau đó nghiêm trị họ như trường hợp của cựu linh mục Thierry de Roucy (người sáng lập Points-Cœur, bị tội lạm dụng).
Trường hợp của giáo phận Toulon: những gì chúng ta biết
Chúng tôi liên lạc nhưng giám mục Rey không muốn trả lời trực tiếp với báo La Croix. Giám đốc văn phòng của giám mục Rey, người được giám mục giới thiệu cho biết: “Những điểm yếu, những thất bại, những khó khăn được quan sát ở một số cộng đồng đã làm chúng tôi bây giờ phải chú ý hơn và đòi hỏi chúng tôi phải cảnh giác hơn bao giờ hết. Sự đa dạng này là một thách thức, không phải là không có khó khăn, nhưng cũng là và trên hết là sự phong phú cho giáo phận và cho Giáo hội”.
Bốn bộ có liên quan
Năm 2021, một “chuyến thăm” (điều tra) do tổng giám mục Jean-Marc Aveline, giáo phận Marseille thực hiện. Chính trên cơ sở báo cáo và thông tin trực tiếp của ngài gởi về Rôma mà Vatican yêu cầu đình chỉ các vụ phong chức. Quyết định hiếm có này đã được đưa ra vào cuối tháng 5 trong cuộc họp giữa các cấp trên của bốn “bộ” của Vatican, được bốn hồng y thông qua: Marc Ouellet (bộ Giám mục), Kevin Farrell (bộ Giáo dân), João Braz de Aviz (bộ Tu sĩ) và Lazarus You Heung-sik (bộ Giáo sĩ).
Giáo phận Toulon: Vì sao Vatican chọn im lặng
Tại Tòa thánh, không ai giải thích công khai về việc xử phạt, đã làm cho giáo dân ở vùng Var băn khoăn trong một tuần. “Có những người ủng hộ giám mục chống giáo hoàng, có những người ủng hộ giáo hoàng chống giám mục…”, trong một bài giảng ngày thứ năm 9 tháng 6, linh mục Jean-Noël Dol, một trong ba linh mục tổng đại diện lấy làm tiếc, ngài kêu gọi giáo dân “bình tĩnh”. Ngài nói: “Về phía Giáo hội, chúng tôi không kiến nghị, chúng tôi tin tưởng và chờ cấp trên quyết định.”
“Nói rằng sự trừng phạt này không đến từ đâu là một lời nói dối”
Thông điệp này cũng áp dụng cho những người ủng hộ giám mục Rey, họ đã thu thập gần 10.000 chữ ký trong một tuần trong một “thỉnh nguyện” gởi đến giáo hoàng Phanxicô để bày tỏ “sự không hiểu được” của họ. Một linh mục ở Var có xu hướng khá “truyền thống” nói với báo La Croix: “Việc Tòa thánh không giải thích việc xử phạt là đáng trách, Nhưng để nói rằng những chuyện này không đến từ đâu là lời nói dối.”
Các ứng viên không xác định được
Rôma đặc biệt quan tâm đến việc giám mục Rey phong chức trong những năm gần đây nhiều chủng sinh được đào tạo bên ngoài giáo phận và ngoài sự kiểm soát của giám mục. Bằng chứng là bốn hồ sơ các linh mục sẽ chịu chức ngày 26 tháng 6: hai tu sĩ dòng Phanxicô người Ý, thành viên của một cộng đồng theo chủ nghĩa truyền thống vừa mới đến làng Figanières; một cựu thành viên của viện truyền thống Chúa Kitô Vua, được chỉ định chính thức cho Toulon; và cuối cùng là một thanh niên Mỹ La-tinh rất được mến chuộng ở giáo xứ Saint-Cyr-sur-Mer.
Anh là người duy nhất trong số bốn người đã theo học tại chủng viện Castile, ở Toulon, sau khi được đào tạo ban đầu tại chủng viện Ciudad del Este, đông Paraguay, nơi việc truyền chức cũng bị đình chỉ vào năm 2014 theo lệnh của Rôma. Giám mục giáo phận Ciudad del Este, thuộc Opus Dei, bị buộc tội tham ô tài chính và che đậy các vụ ấu dâm, sau đó giám mục đã bị cách chức. Chủng viện của ông đã bị đóng cửa.
“Ở mỗi lần chịu chức, chúng tôi thấy những ứng viên đến từ những nơi mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây”
Đến nay ít nhất có bốn cựu chủng sinh của giáo phận này đang phục vụ tại Toulon. Một linh mục ở Toulon cho biết: “Tại mỗi lễ phong chức ở Var, chúng tôi thấy các ứng viên đến từ những nơi mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây. Họ thành linh mục mà không ai thực sự biết họ được đào tạo ở đâu… họ có thực sự được đào tạo ở đó không.” Một linh mục khác trong giáo phận nói: “Chúng tôi không thể đưa ra những khái quát. Có những hồ sơ barốc, đó là sự thật, nhưng đối với một số người, nó diễn ra rất tốt. Những người khác… hồ sơ của họ kết thúc ở Rôma.”
Đào tạo không đầy đủ
Trong số những hồ sơ này có hồ sơ của Huynh đoàn Thánh Thể, đề xuất một đời sống cộng đoàn tập trung vào việc tôn thờ Thánh Thể. Từ hơn mười năm nay, cộng đoàn ở dưới trách nhiệm của giám mục Rey, năm 2008 ngài đã phê chuẩn cộng đoàn trong tư cách một “gia đình giáo hội của giáo phận về đời sống thánh hiến”. Ngày nay, 40 thành viên của cộng đoàn sống ở ba nơi: Epinassey-en-Valais (Thụy Sĩ), Saint-Jeoire (Haute-Savoie) và Château-Rima, gần Castellane.
Đầu năm 2021, một cuộc viếng thăm giáo luật do linh mục dòng Đa Minh Gilbert Narcisse và nữ giáo dân thánh hiến Mari Carmen Avila của Regnum Christi (đời sống tông đồ liên kết với Huynh đoàn Chúa Kitô) thực hiện. Báo cáo dài 13 trang của linh mục mà báo La Croix có thể tham khảo, tiết lộ “một hệ thống kim tự tháp, lạm dụng, ấu trĩ hóa và đã hủy hoại con người trong các chiều kích khác nhau, đặc biệt là về mặt tâm lý”. Ông Cyrille Jacquot, người đứng đầu cộng đoàn hiện tại giải thích với báo La Croix: “Kể từ năm tới, một chương trình đào tạo sẽ bắt đầu cho các thành viên của chúng tôi để khắc phục những thiếu sót đã được ghi nhận.”
Các báo cáo viên nhấn mạnh đến trách nhiệm của người sáng lập Huynh đoàn Thánh Thể, linh mục Nicolas Buttet, nhưng đặc biệt phàn nàn về việc “thiếu theo dõi thường xuyên hơn và thiếu sáng suốt hơn từ phía giám mục”. Một điểm trong báo cáo của họ liên quan đến việc đào tạo: “Một số linh mục (tất cả đều do giám mục Rey phong chức) không được đào tạo đủ để được chịu chức, hoặc phân định không được sâu (thậm chí có lần thiếu điều kiện đủ để được chịu chức).”
Một trong năm linh mục Huynh đoàn Thánh Thể được giám mục Rey phong chức năm 2011 bất chấp những dè dặt của Hội đồng Giám mục Thụy Sĩ, đã được đào tạo tại Fribourg (Thụy Sĩ). Anh sống một mình trong mười năm ở Valais, xa giám mục bảo trợ hơn 500 cây số, anh làm các phép trừ tà giả kèm theo các hành vi tình dục, theo một số nguồn tin đã truy cập vào hồ sơ. Sau đó, linh mục được đưa về giáo phận Toulon, nơi có tới tám người trừ quỷ. Một người am tường hồ sơ nói: “Các biện pháp phòng ngừa đã được thực hiện để chống lại giám mục Rey và hồ sơ các việc làm này được chuyển về Rôma.” Một linh mục ở Var thở dài: “Đó là một điểm yếu lớn của giáo phận chúng tôi, Các linh mục mong manh từ các cộng đồng rối loạn chức năng bị bỏ mặc. Và chúng tôi thấy những gì sẽ xảy ra.”
“Nếu bạn nói với giám mục, một chủng sinh chưa trưởng thành, ngài sẽ không để ý đến”
Vào ngày truyền chức linh mục của Huynh đoàn Thánh Thể ở Thụy Sĩ, giám mục Rey nhấn mạnh: “Chúng ta cần các linh mục để đổi mới thế giới.” Trong ít nhất hai tình huống mà báo La Croix có thể kiểm chứng, giám mục Rey đã tiến hành các vụ chịu chức theo lời khuyên của những cộng tác viên thân cận của ngài. Một nguồn tin ở giáo phận Toulon giải thích: “Nếu bạn nói với giám mục, một chủng sinh chưa trưởng thành, ngài sẽ không để ý đến. Ngài luôn muốn có nhiều linh mục hơn.”
“Thiêng liêng hóa các vấn đề”
Các hồ sơ khác ở Toulon tiếp tục gởi về Tòa thánh. Trong số những vụ mới nhất, công tố viên Samuel Finielz ở Toulon xác nhận với báo La Croix có đơn kiện một linh mục được giám mục Rey phong chức năm 2010 về tội tấn công tình dục trẻ vị thành niên đã được gởi đến công tố viện. Linh mục này đã ở một tu viện truyền thống trước khi vào một cộng đồng đang lên của giáo phận Toulon, biểu tượng của tân cộng đồng truyền bá phúc âm được giám mục cổ động: “la Frat’”. Các quy chế của cộng đồng này được thông qua năm 2018.
Theo trang web của “Huynh đoàn Truyền giáo của Đức Maria Mẹ các Tông đồ” thì cộng đồng có “ơn gọi cùng nhau xây dựng các giáo xứ lôi cuốn, qua đời sống trong tinh thần gia đình và tông đồ, nguồn cảm hứng của tu viện”. Nhưng trong hai năm qua, hàng chục chứng từ đã được gởi đến giáo phận. Theo bốn nguồn tin đã tiếp cận hồ sơ, họ đặt vấn đề về cha Ludovic-Maeie Margot, người phụ trách cộng đoàn huynh đệ, cha xứ của giáo xứ Solliès-Pont, nơi cộng đoàn được thành lập. Họ mô tả các tình huống nghiêm trọng, trong cộng đồng cũng như trong giáo xứ: “lệch lạc tà phái”, “kiệt quệ về thể chất và tinh thần”, “thiêng liêng hóa các vấn đề” và “không minh bạch trong giao tiếp” (về thân mật và quản lý cộng đồng). Được liên lạc, linh mục Margot không muốn nói chuyện với báo La Croix.
Một số báo cáo liên quan đến linh mục Margot đã được gởi đến công tố viên, cơ quan công tố Toulon xác nhận với báo La Croix một cuộc điều tra sơ bộ đang được tiến hành. Tháng 6 năm 2021, chính linh mục đã thông báo với giáo dân các khiếu nại đã được đưa ra để chống ông. Trong tuyên bố của linh mục, được văn phòng tòa giám mục giúp soạn thảo, linh mục Margot đã công khai về việc mình phải chịu sự giám hộ trong một năm.
Mười lăm ngày sau, cha Dol, tổng đại diện giáo phận, đứng trước “tình trạng hỗn loạn” phải đến nhà thờ Solliès-Pont để “chính thức” yêu cầu “tôn trọng những người đi khiếu kiện”. Ngày 29 tháng 5, giám mục Rey thông báo cộng đoàn huynh đệ “Frat’” cần “điều chỉnh trong việc tiến hành sứ mệnh và sẽ tạm nghỉ”. Những lo lắng hiện nay của một linh mục: “Nhưng làm thế nào mà linh mục vẫn còn làm cha xứ?”.
“Những bất thường nghiêm trọng”
Một lời than phiền khác chống lại giám mục Rey ở Rôma: việc ngài sử dụng rộng rãi cương vị của “hiệp hội công khai của các tín hữu” như cộng đoàn Frat’. Năm 2016, Vatican đã cố gắng điều chỉnh các nền tảng của “các viện đời sống thánh hiến” bằng cách quy định phải tham vấn trước với Rôma. Năm 2020, giáo hoàng còn đi xa hơn: giáo luật hiện nay yêu cầu phải được phép bằng văn bản trước… ngoại trừ các hiệp hội công khai của các tín hữu.
Vì thế năm 2019, dưới hình thức pháp lý này, giám mục Rey đã xây “tu viện” Thánh Biển Đức ở Brignoles, phía bắc Toulon, mà không trình về Rôma. Nhưng hai tu sĩ dòng Biển Đức này vừa được một giám mục bí mật phong chức, họ không tiết lộ tên giám mục này. Giám mục Rey đã phản ứng bằng cách đình chỉ sứ vụ của hai linh mục Alcuin Reid và Ildephonse Swithinbank… hai linh mục đã được giám mục Rey tiếp nhận họ năm 2009, bất chấp các cảnh báo từ Melbourne, giáo phận cũ của Alcuin Reid. Tiếp xúc với báo La Croix, Alcuin Reid đề cập đến tuyên bố của mình ngày 13 tháng 5, trong đó linh mục tuyên bố đã “hành động theo thiện ý dù khi điều này là cần thiết, nằm ngoài các quy tắc giáo luật hợp pháp”.
Một trường hợp khác là trường hợp của hai anh em ruột Goupil được đào tạo tại học viện truyền thống Chúa Kitô Vua, năm 2018, “Tu nghị Thánh Rémi” của họ được giám mục Rey dựng lên thành một hiệp hội công khai của các tín hữu. Tháng 10 năm 2020, một sắc lệnh công bố trên trang web của giáo phận thông báo các tu sĩ này đã rời Toulon và hiện đang ở dưới quyền trách nhiệm của “Đức ông Maximilien de Sozan, hoàng tử-tu viện trưởng tu viện vùng lãnh thổ Saint-Michel-Archange, Sozan”, một nhân vật mà không ai ở Pháp hoặc ở Rôma biết đến…
Hai anh em ruột Goupil được đào tạo tại học viện truyền thống Chúa Kitô Vua
Nằm trong lãnh thổ Ukraine ngày nay, sau khi chế độ Liên Xô sụp đổ năm 1991, tu viện này đã không còn là nơi thờ phụng. Bây giờ cơ sở tu viện là một bệnh viện tâm thần. Một nguồn tin thông thạo cho biết: “Tình trạng cực kỳ nghiêm trọng. Không ai biết hai linh mục đi đâu và ai quản lý.” Báo La Croix liên lạc với hai anh em Goupil, họ cho biết tình trạng của họ “đang được các bộ ở Rôma nghiên cứu”. Một nguồn tin khác nhấn mạnh: “Chỉ những bất thường nghiêm trọng như thế này cũng có thể làm cho một giám mục phải từ chức.” Một giám mục Pháp giải thích: “Giáo luật, giống như luật dân sự và hình sự, luôn có để bảo vệ chống lại những lệch lạc. Nhưng khi người ta bắt đầu lách luật…”
“Việc quản lý các trường hợp gây tranh cãi đã trở nên chuyên nghiệp hóa rất nhiều”
Trong khi chờ đợi Rôma đưa ra quyết định trong tương lai, giáo phận cố gắng cải cách, chúng tôi hứa. Giám đốc văn phòng giám mục Rey thừa nhận: “Trong những năm gần đây, (…) chúng tôi đã hiểu rõ hơn tầm quan trọng trong việc theo dõi nghiêm ngặt các cộng đồng mới này, các nhà sáng lập và cách quản trị của họ.” Linh mục Claude Sirvent giải thích với báo La Croix: “Từ bốn năm nay, việc quản lý các trường hợp gây tranh cãi đã trở nên chuyên nghiệp hóa rất nhiều”, linh mục là thư ký của cơ quan giám sát chống lạm dụng tình dục và lệch lạc tà phái ở giáo phận Fréjus-Toulon.
Cựu chỉ huy cảnh sát, linh mục của giáo xứ Mourillon thông báo việc thiết lập “truy tìm nguồn gốc” một cách tốt hơn các linh mục từ nơi khác đến, thường từ Mỹ La-tinh (tham khảo hồ sơ tội phạm của họ, trao đổi với giáo phận xuất xứ của họ), và việc tuyển dụng hai luật sư và một nhà trị liệu tâm lý có trách nhiệm đi thăm nhiều cộng đoàn mới. Một nghị định thư về quản lý lạm dụng tình dục và các lệch lạc tà phái cũng phải được ký kết vào ngày 21 tháng 6 giữa giáo phận và các công tố viên của Toulon và Draguignan.
Một giáo phận phong phú ơn gọi
Bốn linh mục – và sáu phó tế đáng lý sẽ được chịu chức ngày 26 tháng 6 tại Fréjus-Toulon. Một lễ phong chức khác đã được lên kế hoạch cho tháng 7, bằng tiếng la-tinh tại một giáo xứ ở Var.
Giáo phận, nơi có hơn 300 linh mục thường trú và khoảng 20 cộng đoàn mới, đã trở thành phòng thử nghiệm của giám mục Dominique Rey về “tân phúc âm hóa”, ở ngã tư của những đặc sủng nhạy cảm và truyền thống.
Ngoài năm dự bị, 43 chủng sinh hiện đang được đào tạo tại chủng viện Castille, gần Toulon. Ngoài ra giám mục còn phong chức thêm cho nhiều linh mục được đào tạo bên ngoài chủng viện này.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Giáo hội Toulon có nhiệm vụ nêu gương
Vụ giám mục Rey ở Toulon: “thư thỉnh cầu” Đức Phanxicô của tập thể giáo dân
Rôma ra lệnh đình chỉ phong chức ở giáo phận Fréjus-Toulon, một quyết định cực kỳ hiếm
