Patrick Olive: “Triết lý là nền tảng thiết yếu cho cả một đời sống con người”
aleteia.org, Sabine de Rozières, 2016-09-29
Ba câu hỏi đặt ra cho Đan viện trưởng Cộng đoàn Sept-Fons về việc đào tạo triết lý cho các tu sĩ
Dom Patrick Olive là cha bề trên của Đan viện Trapp Notre-Dame de Sept-Fons ở Auvergne, nước Pháp, cha vừa dâng thánh lễ tựu trường ở Viện Triết lý So sánh Paris (IPC hay Phân khoa Tự do của Triết lý và Tâm lý), một phân khoa có nhiệm vụ đào tạo triết lý cho rất nhiều tu sĩ.
Vì không thể đi dự các lớp với các sinh viên của Viện Triết lý So sánh IPC nên các tu sĩ Dòng Trappe đã cùng với phân khoa triết thành lập một hệ thống bài học hàm thụ. Như thế các sinh viên theo các khóa này trong vòng ba năm nhưng một cách phù với chương trình học của họ. Họ có bằng tốt nghiệp sau một thời gian dài hơn để việc đào tạo được thích ứng theo đời sống của họ, với bảy giờ kinh nguyện hàng ngày.
Aleteia: Ngoài 300 sinh viên, phân khoa Triết lý So sánh còn đào tạo rất nhiều nam nữ tu sĩ. Có nghịch lý không khi các tu sĩ cần học triết lý?
Dom Patrick Olive: Không những không nghịch lý mà còn cần thiết cho cuộc sống chúng tôi! Đời sống thánh hiến của chúng tôi không buộc chúng tôi không đặt ra những câu hỏi về cuộc hiện sinh và những câu hỏi riêng tư. Theo tôi, nó rất cần thiết vì tất cả những ai có khả năng xây dựng một cấu trúc trí tuệ để suy nghĩ thì không đi theo gió cuốn. Nếu học thần học mà không có khí cụ triết lý vững thì không phân tích được và không có một suy tư thích đáng. Cách đây 40 hay 50 năm, ở tu viện chúng tôi có những giáo sư triết lý, thần học và Sách Thánh nhưng với cơn khủng hoảng của Giáo hội, của ơn gọi, chúng tôi không có người mới. Vì thế chúng tôi phải nhờ đến bên ngoài để đào tạo cho các tu sĩ, nhưng vẫn theo một phương thức thích hợp để các tu sĩ có thể học ở đan viện và theo các lớp hàm thụ theo nhu cầu của chúng tôi.
Cha có quy chiếu nào nơi các triết gia?
Vì một triết lý tốt là một triết lý thực tiễn, đã hơn 25 năm nay chúng tôi chọn Viện Triết lý So sánh vì trình độ cao của các giáo sư, trong số những người giảng dạy, họ giải thích một cách súc tích các bản văn của Thánh Tôma Đacanh. Vị “Bác sĩ Thiên thần” đã biết làm cho tác phẩm của Aristote sống động và tái lên khung lại để thiết lập thần học của triết gia; đối với tôi, đó là dụng cụ thích đáng nhất để có thể suy nghĩ sâu xa những chuyện về đức tin. Tôi nghĩ triết lý là nền tảng cần thiết cho cả một cuộc đời con người, dù ở trong phạm vi gia đình, nơi làm việc hay trong cộng đoàn tu sĩ. Ít có cơ sở nào chuyên môn giúp để người học có được một cấu trúc trí tuệ để có thể làm những công việc này và từ đó có thể đối thoại với thế giới đương đại.
Cái gì là “tinh hoa nhất” của Triết lý So sánh IPC?
Nhờ việc đào tạo được áp dụng cho các đan sĩ từ ba mươi năm nay, chúng tôi nhận ra, với IPC, chúng tôi không học triết lý nhưng học cách suy nghĩ, và đó mới là điều căn bản. Các tu sĩ không muốn mình trở thành con vẹt học thuộc lòng bài vở – điều này chẳng ai thích – nhưng triết lý giúp họ “làm sườn” để tiến tới trong đời sống đức tin của mình và là người phân tích một cách thích đáng thế giới trong đó chúng ta đang sống. Chúng ta không học để biết các khái niệm triết lý, chúng ta học để suy nghĩ và đó là điều thiết yếu.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
