Steven Krupp and Paul J.H. Schoemaker – 31-3-15
Bài này được lấy từ quyển sách ‘Thắng trận đánh dài: Cách hoạch định tương lai của các Lãnh đạo chiến lược’ của Steven Krupp và Paul J.H. Schoemaker. Krupp là đối tác điều hành cấp cao và Schoemaker là người sáng lập đồng thời là chủ tịch của hãng Quyết định Chiến lược Quốc tế [Decision Strategies International], một hãng đào tạo và cố vấn đặc biệt về việc phát triển đẳng cấp lãnh đạo và lên chiến lược. Schoemaker cũng là giám đốc nghiên cứu của Viện Mack về Đổi mới Điều hành tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania.
Hồi tháng 7 năm 2013, hàng triệu người ái mộ, hầu hết là các người trẻ, đã tràn ngập bãi biển Copacabana để lắng nghe Giáo hoàng Phanxicô, lãnh đạo mới được bầu của Giáo hội Công giáo La Mã trong chuyến công du đầu tiên của ngài. Giáo hội Công giáo đang trong thời khắc then chốt của mình. Brazil là quốc gia đông người Công giáo nhất trên thế giới, nhưng từ năm 2000 đến 2010, tỷ lệ người Công giáo trên tổng dân số đã giảm từ 3/4 xuống còn 2/3. Giáo hoàng Phanxicô biết các thách thức mà thể chế của mình phải đối diện, không chỉ ở Brazil, nhưng là trên toàn thế giới. Giáo hoàng phải đối mặt với một tình hình hoàn toàn khác xưa, cần đến sự thay đổi sâu sắc trong lòng và trí của thể chế 2000 tuổi này, về cả truyền thống, giáo lý, lẫn phẩm trật.
Ngay từ ngày đầu tiên làm giáo hoàng, Đức Phanxicô đã tránh hết những phẩm phục, dinh thự và vẻ hoành tráng của các bậc tiền nhiệm. Trong chuyến công du Brazil, ngài tự mang cặp táp và di chuyển bằng chiếc xe bình thường. Trong giờ cao điểm, ngài ra khỏi xe để đi bộ hòa vào những người nghèo sống trong các khu ổ chuột ở Rio de Janeiro. Trên chuyến bay về Roma, ngài đã triệu tập một cuộc họp báo đầy bất ngờ. Hơn 80 phút, ngài trả lời những câu hỏi tới tấp của các nhà, không hạn chế chủ đề.
Trong chuyến công du Brazil này, lần đầu tiên Đức Phanxicô cho thế giới thấy ngài không chỉ là một ngọn tháp dẫn đường thiêng liêng hay một con người với đức tin sâu sắc. Nhưng ngài còn là một lãnh đạo chiến lược thực sự, không e ngại xem lại các tục lệ lâu đời của Giáo hội, có khả năng nhìn nhận thể chế của mình bằng cái nhìn từ bên ngoài vào, và thực hiện những vận động khả thị và biểu tượng để phục hồi Giáo hội Công giáo.
Người Mỹ sẽ có dịp hiếm hoi được thấy Giáo hoàng Phanxicô tận mắt khi ngài sẽ đến viếng Philadelphia nhân dịp Đại hội Gia đình Thế giới mùa thu này. Chuyến công du lần này dự kiến sẽ có đến 2 triệu tín hữu tham dự. Nhưng các lãnh đạo trong ngành kinh doanh, nên xem sự kiện lịch sử này là cơ hội để học lấy từ con người có lẽ là một trong những nhà lãnh đạo chiến lược vĩ đại nhất thời nay. Khi Đức Phanxicô mở ra một cánh cửa sổ hình tượng để đưa vào những lập trường tươi mới từ các giáo dân và các cố vấn mới, cũng như tự nhìn lại mình để tái định hướng sứ mạng của Giáo hội, thì ngài cũng phải điều hành để xem lai các niềm tin quy ước để thắng cuộc đua đường trường này
Dựa trên hình mẫu Giáo hoàng Phanxicô, đây là 6 vấn đề cốt yếu mà các lãnh đạo phải đặt ra để đánh giá bản thân mình:
- Bạn có thường tìm kiếm những quan điểm đa dạng để nhìn thấy các mặt đa diện của một vấn đề quan trọng hay phức tạp không?
Giáo hoàng Phanxicô đã từng tuyên bố về những người đồng tính rằng, ‘Tôi là ai mà phán xét?’ Đây là một lời vượt qua hết những định kiến, khi nhìn nhận người ta là con người trọn vẹn chứ không cần xét đến chiều hướng tình dục của họ. Giáo hoàng Phanxicô đang tái tập trung sự nhân văn của Giáo hội và nêu bật những liên kết mà các bậc tiền nhiệm của ngài đã hạ giá.
- Bạn có những việc làm nào để đừng tự mãn?
Người ta bảo rằng giáo hoàng đã tự mình khám phá Roma ban đêm, ăn mặc như một linh mục bình thường, gặp gỡ những người vô gia cư ở đây. Giáo hoàng Phanxicô cũng lên trang nhất các tờ báo khi ngài là giáo hoàng đầu tiên rửa chân cho một phụ nữ và một người Hồi giáo trong nghi thức Thứ năm Tuần thánh.
- Bạn thách thức sâu sắc đến đâu các quy ước, truyền thống, và tập quán lâu đời?
Giáo hoàng Phanxicô đã không ngại ngần phá vỡ truyền thống nếu ngài thấy việc làm đó không đi ngược lại sứ mạng thực sự của Giáo hội. Giáo hoàng Phanxicô quyết định không dọn đến dinh thự giáo hoàng, thay vào đó chọn ở trong một ‘nhà khách’ đơn sơ của Vatican, nơi mà theo ngài là ‘cho mọi người dễ thấy hơn’ và cho ngài ‘có một cuộc sống bình thường.’ Cũng vậy, giáo hoàng đã không dùng các chuyên xa giáo hoàng như các giáo hoàng tiền nhiệm, nhưng tự mình lái một chiếc xe mua lại đã sử dụng được 30 năm rồi.
- Bạn có khuyến khích cả những chỉ trích xây dựng và những suy tư sáng tạo để thấy được những lập trường mới và các ý kiến tốt hơn hay không?
Sau khi báo chí loan tin Hoa Kỳ và Cuba đang làm việc để bình thường hóa bang giao, hóa ra chính giáo hoàng Phanxicô đã làm cầu nối cho lãnh đạo hai nước hàn gắn quan hệ của mình. Tổng thống Obama đã công khai cảm ơn giáo hoàng vì đã thúc cho hai nước tiến tới, nói rằng ‘Tôi muốn cảm ơn Giáo hoàng Phanxicô, mẫu gương tinh thần cho chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc mưu cầu một thế giới như nó nên là, chứ không đơn thuần bám vào một thế giới như nó đang là.’
- Bạn có chủ đích sắp xếp lại các vấn đề quan trọng để hiểu được nguyên do gốc rễ của nó không?
Với sự cố vấn của 8 hồng y, giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm một hội đồng mới để giải quyết vấn đề linh mục ấu dâm theo luật thế tục, đồng thời bày tỏ tình cảm hơn nữa với các nạn nhân. Hội đồng này bao gồm các chuyên bên ngoài để hướng dẫn cho giáo hội bảo vệ lợi ích của các tín hữu, đặc biệt là những người vô tội và dễ bị tổn thương, chứ không phải chăm chăm cho danh tiếng của giáo hội.
- Bạn có thể đương đầu với những chướng ngại cũng như với cả những người trong đội của mình hay không?
Ngân hàng Vatican, là cơ quan tài chính riêng bên trong thành quốc Vatican. Được gọi là ‘ngân hàng bí mật nhất thế giới,’ nơi này đã mang tai tiếng và bị điều tra về những hoạt động ám muội. Giáo hoàng đã xem lại các hoạt động của tổ chức không hẳn thánh thiện này, khi bổ nhiệm một hội đồng cố vấn bên ngoài để vận hành cải tổ. Ngài nói răng, ‘Dù mục đích cuối cùng có là gì đi nữa, là ngân hàng hay quỹ từ thiện, thì điều căn bản vẫn là sự minh bạch và trung thực.’
Lãnh đạo bằng mẫu gương, giáo hoàng Phanxicô đã khuyến khích các tín hữu hãy phục vụ, hãy có can đảm đi ngược dòng nước, và hành động với lòng khiêm nhượng, lòng thương, và sự minh bạch. Giáo hoàng Phanxicô đã thúc đẩy đối thoại về những gì thực sự có ý nghĩa trong tôn giáo và đức tin. Các hành động của ngài cho tất cả chúng ta thấy được uy quyền của một lãnh đạo biết xem lại những niềm tin đã không còn hiệu lực và đang xói mòn tín nhiệm của thể chế mà ngài đang lãnh đạo.
J.B. Thái Hòa chuyển dịch
