Sau “búc thư kích động” của Vatican, các giám mục Đức đi lui
Hội đồng Thượng hội đồng tương lai mà Giáo hội công giáo Đức muốn thành lập có thể sẽ chết yểu. Một bức thư mới của Vatican vừa tạm dừng hoạt động này khi Đại hội toàn thể các giám mục Đức khai mạc ngày thứ hai 19 tháng 2-2024.
la-croix.com, Delphine Nerbollier, Berlin, 2024-02-19
Ngày 19 tháng 2 năm 2024 tại Augsburg, tổng giám mục Georg Bätzing, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức phát biểu trong một cuộc họp báo. Karl-Josef Hildenbrand / dpa/Maxppp
Bầu khí sụp hẳn trước khi có thể vực dậy. Đây là cú sốc của các giám mục tham dự Đại hội toàn thể của Hội đồng Giám mục Đức (DBK) bắt đầu thảo luận ngày thứ hai 19 tháng 2 tại Augsburg, Bavaria trước lời ra lệnh của Giáo triều Rôma.
Cùng với các việc khác, các giám mục Đức đã lên kế hoạch để xác nhận các quy chế của Ủy ban Thượng hội đồng, một trong những quyết định quan trọng xuất phát từ Con đường đồng nghị, quá trình cải cách nội bộ của Giáo hội Đức. Được thành lập với 74 thành viên, giám mục, giáo dân, thần học gia, Ủy ban Thượng hội đồng đã họp lần đầu tiên vào tháng 11 và, cùng với các việc khác, họ phải chuẩn bị cho việc thành lập Hội đồng Thượng hội đồng trong tương lai. Tuy nhiên, chính cơ quan này, vốn phải có sự tham gia của các giám mục, linh mục, phó tế và giáo dân trong việc ra quyết định ở cấp giáo phận và quốc gia, đã là tâm điểm của cuộc khủng hoảng chưa từng có với Rôma trong hơn một năm qua.
Sự phản đối của Đức Phanxicô
Sự kiện mới nhất cho đến nay, ngày thứ bảy 17 tháng 2, hai ngày trước khi bắt đầu Phiên họp Toàn thể, ban lãnh đạo Hội đồng Giám mục Đức, DBK, đã nhận một thư từ hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, hồng y Victor Fernandez, bộ trưởng bộ Giáo lý Đức tin và hồng y Robert Francis Prevost, bộ trưởng bộ Giám mục, yêu cầu Hội đồng Giám mục hoãn việc phê chuẩn các quy chế của Ủy ban Thượng Hội đồng. Các hồng y này nêu lên một thỏa thuận trong quá khứ đã có với ban lãnh đạo Hội đồng Giám mục Đức, theo đó họ không được phê chuẩn gì trước một loạt các cuộc họp đã được lên kế hoạch ở Rôma. Nói rộng ra, các hồng y nhắc lại sự phản đối của giáo hoàng về việc thành lập Hội đồng Thượng hội đồng, “không được quy định bởi giáo luật hiện hành” và điều này có thể làm suy yếu quyền lực của các giám mục. Các hồng y cho biết thêm: “Quyết định của Hội đồng Giám mục Đức về chủ đề này sẽ không có hiệu lực, kéo theo là những hậu quả pháp lý”.
Trước lời ra lệnh như vậy, tổng giám mục Georg Bätzing, giáo phận Limburg, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức đã cấp tốc xem xét lại chương trình làm việc của phiên họp toàn thể sẽ kết thúc ngày thứ năm 22 tháng 2. Các quy chế của Ủy ban Thượng Hội đồng sẽ không được phê chuẩn ngày đó. Ngày thứ hai 19 tháng 2, trước báo chí, tổng giám mục giáo phận Limburg không giấu sự “ngạc nhiên” trước “bức thư kích động”, ngài dùng lại thuật ngữ của một nhà báo đã dùng trong câu hỏi, ngài cho biết từ nhiều tháng nay ngài chờ một cuộc hẹn ở Rôma: “Tôi mong các cuộc thảo luận theo dự trù sẽ diễn ra vì chúng tôi thấy rõ trong thư này: có những mối lo thực sự từ phía Rôma (về vấn đề Hội đồng Thượng Hội đồng). Chúng tôi có thể vô hiệu hóa phần lớn những nỗi sợ này. Chúng tôi không muốn làm suy yếu quyền lực của các giám mục nhưng muốn củng cố bằng cách đặt quyền lực này trên những nền tảng mới. Quyền lực của các giám mục và của giáo hoàng đã bị hoen ố vì các vụ tai tiếng lạm dụng tình dục.”
Một đòn mạnh cho con đường đồng nghị của Đức
Đối với Ủy ban Trung ương Giáo dân Đức (ZdK), gắn bó hơn 4 năm với tiến trình cải cách nội bộ của Giáo hội trong nước – con đường đồng nghị – cuộc đối đầu mới này với Rôma là một đòn nặng nề. Bà Irme Stetter-Karp, chủ tịch ZdK viết: “Chúng tôi hy vọng Rôma không làm suy yếu sự hợp tác tốt đẹp giữa các giám mục Đức và đại diện của giáo dân, nhưng xem trọng và thấy đây như một nguồn tài nguyên. Tôi sợ sự chậm trễ trong các cải cách khẩn cấp và cần thiết cho Giáo hội. Giáo hội Công giáo ở Đức sẽ không có cơ hội thứ hai nếu bây giờ họ dừng con đường đồng nghị của mình”.
Thần học gia Thomas Schüller, Đại học Münster, còn đi xa hơn. Ông là thành viên của Ủy ban Thượng hội đồng được thành lập vào tháng 11, ông giải thích với báo La Croix: “Tôi thấy mục đích của bức thư này của Vatican là thuần tùy ‘kết thúc’ Hội đồng Thượng hội đồng. Chính quyền la-mã cùng với giáo hoàng dứt khoát cấm dự án của Hội đồng Thượng hội đồng được dự kiến cho đến bây giờ. Giáo hoàng không nghĩ gì đến các dự án của Đức, ngài phản ứng tiêu cực với dự án.”
Ngoại giao hơn, tổng giám mục Georg Bätzing, chủ tịch Hội đồng Giám mục cố giữ lạc quan: “Chúng tôi có ba cuộc thảo luận được lên kế hoạch ở Rôma. Chúng tôi sẽ đi vì đó là con đường duy nhất có thể tiến về phía trước. Chúng tôi không muốn đưa ra bất cứ điều gì trái với luật giáo hội. Vì thế chúng tôi cần nói chuyện.”
Với năm giám mục người Đức không đồng ý với dự án của Hội đồng Thượng hội đồng này, các giám mục đã cảnh báo với Rôma hơn một năm trước, trong những ngày gần đây họ kín đáo, biết mình đã thắng một trận đánh lớn.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
“Tôi rất ấn tượng trước sự kiên nhẫn của Đức Phanxicô”: Phỏng vấn hồng y Christoph Schönborn
Tòa Thánh ngăn chặn dự án ‘hội đồng thượng hội đồng’ của Đức
