Phái đoàn nhỏ của Tòa thánh sẽ làm gì ở hội nghị COP28 Dubai
cath.ch, Maurice Page, 2023-11-28
Hội nghị biến đổi khí hậu COP28 sẽ họp ở Dubai từ ngày 30 tháng 11 đến 12 tháng 12 tại Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất Dubai.
Từ năm 2022, Tòa Thánh là quốc gia thành viên của Hội nghị Khí hậu Liên Hiệp Quốc (COP). Từ ngày 30 tháng 11 đến ngày 12 tháng 12, Tòa Thánh chuẩn bị tham dự hội nghị COP28 tại Dubai với một phái đoàn nhỏ gồm 7 người, cùng với hơn 70.000 đại biểu đến từ khoảng 200 quốc gia được mời. Hãng tin I.Media tìm hiểu về đường lối hành động của các đại diện Vatican, những người sẽ được chính Đức Phanxicô hướng dẫn, ngài sẽ đến Dubai từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 12.
Sau khi tham dự Công ước Thỏa thuận Paris ngày 4 tháng 10 năm 2022, Tòa Thánh hiện có thể tham gia vào các cuộc đàm phán và soạn thảo các văn bản. Một nguồn tin gần với chủ đề này cho hãng tin I.Media biết, vị thế mới này của Quốc gia thành viên – không còn đơn giản là Quốc gia quan sát – là một điều rất lớn về mặt tham gia.
Bên cạnh các phái đoàn của các nước lớn, phái đoàn bảy người của Vatican là một con số rất nhỏ. Nguồn tin giải thích: “Rõ ràng Tòa Thánh có một vai trò khác. Vấn đề không phải là tham dự vào tất cả các chủ đề nhưng đem “tiếng nói của những người không tham dự vào các cuộc thương thuyết, như vấn đề của người dân bản địa, của những bị gạt ra ngoài lề xã hội, để Tòa Thánh có thể đóng vai trò nhịp cầu nối giữa các quốc gia ít có tiếng vang hơn”.
Ngoài ra, năm nay, sự hiện diện của Đức Phanxicô sẽ mang lại sự hỗ trợ đặc biệt cho công việc của phái đoàn, đặc biệt bao gồm các nhân viên của bộ Phát triển Nhân bản Toàn diện – một trong những bộ lớn nhất của Vatican. Một chuyên gia về môi trường giải thích: “Trong các vấn đề môi trường, sinh thái và xã hội, sự lãnh đạo của Đức Phanxicô là không thể chối cãi, kể cả đối với những người ngoài công giáo. Về vấn đề khí hậu, Đức Phanxicô có nhiều uy tín, ngài có tiếng nói mang tính biểu tượng rất mạnh.”
Ngài cũng đã giao cho Vatican một đường hướng rõ ràng với tông huấn Laudate Deum – phần tiếp theo của thông điệp Laudato si’ –, một văn bản cụ thể, tập trung vào diễn đàn Liên Hiệp Quốc, trong đó ngài dành một chương để nói về sự thất bại của các hội nghị COP và một hội nghị khác của Dubai.
Đức Phanxicô tại COP28, chuyến đi được thúc đẩy bởi tình trạng khẩn cấp về khí hậu
Những điểm chú ý của Tòa Thánh
Theo thông tin của chúng tôi, năm nay Tòa Thánh sẽ đặc biệt thận trọng trong việc giám sát quỹ tổn thất và thiệt hại đã được biểu quyết trong kỳ họp hội nghị COP trước đó. Quỹ này, dành cho các nước đang phát triển phải gánh chịu hậu quả của biến đổi khí hậu, gây tiếng vang với “nợ sinh thái” của các nước giàu có và gây ô nhiễm, điều mà Đức Phanxicô nói đến trong các tài liệu của ngài.
Chuyên gia phân tích: “Vẫn chưa xác định được quỹ này sẽ hoạt động như thế nào, ai trả cũng như ai nhận… Tại COP28, một trong những điểm cần chú ý là hiểu cách thức hoạt động của nó”. Theo ông, Vatican đặc biệt quan tâm đến vấn đề “tổn thất phi-kinh tế”, như những tổn thất về văn hóa địa phương – bao gồm đa dạng sinh học và di sản tôn giáo. Những mất mát khó định lượng nhưng Vatican xem là quan trọng. Những người đằng sau tường thành Vatican lo lắng: “Nếu quỹ này không được theo dõi, chúng ta sẽ đi từ thất bại này đến thất bại khác và sự chú ý đến những hội nghị COP này sẽ giảm đi.”
COP28: sự hiện diện của Đức Phanxicô tại Dubai có thể kích thích “mô hình ngoại giao”
Một chủ đề khác được Tòa Thánh quan tâm, đó là vấn đề “giảm khí thải”, một trong những trụ cột của Thỏa thuận Paris, theo đó các Quốc gia cam kết giảm lượng khí thải carbon. Một nhà bảo vệ môi trường lưu ý: “Trong những năm gần đây, chủ đề này đã trở thành trọng tâm trong lĩnh vực môi trường. Bây giờ nó có xu hướng đi chệch hướng. Chúng ta nói nhiều đến việc sửa chữa thiệt hại hơn là phòng ngừa. Nhiều nước công nghiệp phát triển không quan tâm nhiều đến mục tiêu này.”
Với tư cách là một Quốc gia thành viên, Tòa thánh cũng phải đóng góp tự quyết định ở mức độ quốc gia (NDC), một loại kế hoạch hành động được cập nhật thường xuyên để đạt được mức giảm khí thải xuống zero. Chương trình kỹ thuật này do Thống đốc Thành phố Vatican thực hiện đã được gởi đến ban thư ký Liên Hiệp Quốc và được công bố trên trang web chính thức của tổ chức.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Tin giờ chót, ngày thứ ba 28 tháng 11, dù tình trạng sức khỏe của Đức Phanxicô đã khá hơn nhưng các bác sĩ của ngài khuyên ngài không nên đi dự hội nghị COP28 nên ngài đã hủy chuyến đi này.
