Ba lý do để bạn phải đi xem phim “Spotlight”
aleteia.org, Fanny Magdelaine, 2016-01-30
- Vì đây là một phim có tác dụng nhưng không phải loại phim dụ người xem
Gần 40 năm sau phim Những người của Tổng thống (Les Hommes du président, của Alan J. Pakula) nói về cuộc điều tra của các ký giả báo Washington Post trong vụ tai tiếng Watergate, phim Spotlight đưa lên màn ảnh một cuộc điều tra khác của các ký giả: cuộc điều tra của một nhóm nhỏ ký giả của báo Boston Globe, năm 2002 họ khám phá một vụ tai tiếng lớn trong Giáo hội công giáo về các linh mục ấu dâm. Đạo diễn Tom McCarthy thực hiện cuốn phim thứ năm của ông, một cuốn phim thành công, có nhịp điệu, một cuốn phim không có súng bắn, không có cảnh khiêu dâm, không có cảnh rượt bắt xe như các phim ảnh Mỹ hay làm!
Spotlight giữ phong cách nghiêm túc và thực tế nhưng lại lôi cuốn người xem. Phải mất hai năm để viết xong kịch bản. Nhà đạo diễn đã quy tụ được các diễn viên xuất sắc Michael Keaton, Rachel McAdams và Mark Ruffalo. Cuốn phim được đề cử giải Oscar ở bốn thể loại, phim hay nhất, nhà thực hiện giỏi nhất, nữ diễn viên phụ hay nhất (Rachel Mac Adams) và nam diễn viên phụ hay nhất (Mark Ruffalo). (Ngày 28 tháng 2, cuốn phim đã đoạt Oscar phim hay nhất và kịch bản hay nhất)
- Bởi vì chủ đề phim không phải như bạn nghĩ
Nếu Spotlight nói về vụ tai tiếng ấu dâm lớn nhất của hàng giáo sĩ Mỹ nhưng chính cuộc điều tra mới là chủ đề chính. Suốt 2 giờ 8 phút, khán giả theo dõi một nhóm nhỏ ký giả của báo Boston Globe hì hà hì hục làm việc, một công việc mà họ đã được nhận giải báo chí cao quý Pulitzer. Cuốn phim đề cao công việc tìm tòi nghiên cứu của ngành báo chí. Nó cho thấy các phương pháp, công việc tỉ mỉ như công việc của một con kiến, họ bỏ ra không biết bao nhiêu thì giờ để tìm tòi, cắt xén, kiểm chứng thông tin, nhưng không quên khía cạnh tai ác của nghề nghiệp: như thế ban biên tập Spotlight có buộc phải trì hoãn đưa vụ việc này ra ánh sáng, khi cuộc tấn công của ngày 11 tháng 9 vừa xảy ra, vì sợ gây thiệt thòi cho các nạn nhân, họ nghĩ họ lại sẽ bị quên…
Trong một cuộc phỏng vấn với báo Télérama, ký giả Walter Robinson, (trong phim do Michael Keaton đóng) cho biết đã rất ngạc nhiên khi thấy nhà đạo diễn Tom McCarthy lưu ý đến công việc tìm tòi nghiên cứu của các ký giả: “Làm cuốn phim với những người để hàng giờ ngồi đọc tài liệu hay ngồi nghe điện thoại thì thật chẳng ăn phim chút nào!”. Vậy mà!
- Vì vụ tai tiếng ấu dâm này làm rúng động Giáo hội
Chủ đề của vụ tai tiếng là 87 linh mục ở địa phận Boston phạm tội ấu dâm trên 1000 nạn nhân nhỏ tuổi, tất nhiên là làm cho đầu óc suy nghĩ. Người xem nghĩ đến tất cả nạn nhân phải sống trong chấn thương này, nghĩ đến các linh mục đã lạm dụng họ và đã được hồng y Bernard Law bao che.
Vụ tai tiếng ấu dâm xảy ra trong Giáo hội Mỹ đã thật sự đè nặng trên Giáo hội; dĩ nhiên nó làm cho người xem xúc động và tự vấn, dù họ là người tin hay không tin, đưa họ suy nghĩ về quan hệ của họ với tôn giáo, với đức tin, với tuổi thơ của họ. Qua hình ảnh của ký giả Michael Rezendes (trong phim do diễn viên Marck Ruffalo đóng) khi, trong cuộc điều tra đã vào một nhà thờ lúc có ca đoàn trẻ con tập các bài hát lễ Giáng sinh. Trong phim, một nạn nhân giải thích: “Khi mình là người công giáo, nói không với một linh mục cũng như nói không với Chúa…”
Tháng 6 năm 2015, Đức Phanxicô đã đồng ý lập một hội đồng pháp lý để xử các giám mục đã bao che các linh mục phạm tội ấu dâm trong địa phận của mình. Nếu việc đấu tranh để chống nạn ấu dâm trong Giáo hội được gia tăng trong những năm gần đây dưới triều của Đức Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô, thì vẫn còn rất nhiều việc phải làm để chấm dứt các lạm dụng này. Phim Spotlight đã góp phần cho công việc này.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
