Vắc xin, người di cư, văn hóa hủy bỏ: quan tâm của Đức Phanxicô về tình trạng thế giới
Ngày thứ hai 10 tháng 1, trước các nhà ngoại giao đến từ khắp nơi trên thế giới, Đức Phanxicô không che giấu mối quan tâm của mình trước các vấn đề của thế giới: vắc xin, người di cư và chiếm giữ vũ khí. Lần đầu tiên, ngài bày tỏ mối quan tâm về “văn hóa hủy bỏ”.
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2022-01-10
Vắc xin, người di cư, “văn hóa hủy bỏ”… Quan tâm của Đức Phanxicô về tình trạng thế giới. Đức Phanxicô trong buổi tiếp các nhà ngoại giao ngày thứ hai 10-1-2022 tại dinh tông tòa, Vatican.
Đây là cuộc họp lớn đầu năm tại Vatican. Ngày thứ hai 10 tháng 1 Đức Phanxicô đã có bài diễn văn dài trong truyền thống chào mừng gởi đến các đại sứ ủy nhiệm tại Tòa Thánh. Ngài đưa ra một thực trạng rộng lớn của thế giới và gởi đến đại diện 183 quốc gia, ngài lên tiếng kêu gọi mạnh mẽ để hành động, trong bối cảnh quan trọng của đại dịch.
Vì thực tế, việc phân phối vắc-xin phụ thuộc vào các cơ quan chính trị và y tế, Đức Phanxicô cho rằng dù vắc-xin không phải là “công cụ chữa bệnh thần kỳ” nhưng vắc-xin vẫn là “giải pháp hợp lý nhất để phòng bệnh”. Ngài tố cáo, trong lãnh vực này các “thông tin vô căn cứ” và các “sự kiện thaam khảo kỹ” đã tạo thành một “ý thức hệ” trái ngược với “thực tế khách quan của sự việc.”
Một giáo hoàng lo lắng cho thế giới
Ngài nói: “Cần có một cam kết toàn cầu từ cộng đồng quốc tế để đảm bảo cho mọi người dân trên thế giới được chích ngừa và được chăm sóc sức khỏe thiết yếu”.
Ngài cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của giáo dục trong thời kỳ khó khăn này, ngài nhắc lại, ngài lấy “làm buồn” về nạn lạm dụng trẻ em đã diễn ra “trong nhiều môi trường giáo dục khác nhau. Đây là những tội ác đòi hỏi một ý chí mạnh mẽ để làm sáng tỏ trong các trường hợp cá nhân, xác định trách nhiệm mang lại công lý cho nạn nhân và ngăn chặn những hành động tàn bạo như vậy tái diễn.”
Một yêu cầu khác được gởi đến các Quốc gia của một giáo hoàng ưu tư đến các vấn đề thế giới: đó là tiếp nhận người di cư. Chủ đề này ngày càng thiết thân với ngài, vì như ngài đã đề cập trong chuyến đi Hy Lạp và Sýp đầu tháng 12 – 2021, rằng số phận người di cư bị ảnh hưởng bởi sự thờ ơ nói chung. Ngài ý thức các khó khăn các Quốc gia đã gặp phải, nhưng những miễn cưỡng này không thể là lý do cho việc đóng cửa hoàn toàn.
Theo ngài, giải pháp cho các cuộc khủng hoảng di cư và khí hậu nằm trong đáp trả toàn cầu, được các cơ quan đa phương hỗ trợ. Nhưng chính sách ngoại giao đa phương, ưu tiên hàng đầu của Tòa thánh, đã thực sự suy yếu trong những năm gần đây, do “hoạt động kém hiệu quả của nhiều tổ chức quốc tế”.
“Văn hóa hủy bỏ” là một “suy nghĩ đơn lẻ”
Một trong những lý do cho sự suy yếu này? Đức Phanxicô trả lời, “đó là hình thức thuộc địa hóa ý thức hệ”. Đây là lần đầu tiên ngài nói về một loại “văn hóa hủy bỏ” mà ngài định nghĩa như “một tư tưởng duy nhất buộc phải phủ nhận lịch sử”. Ngài chỉ trích: “Nhân danh bảo vệ đa dạng, cuối cùng chúng ta xóa bỏ ý nghĩa của bất kỳ căn tính nào, với nguy cơ làm im bặt các lập trường bảo vệ ý tưởng tôn trọng và cân bằng về các nhạy cảm khác nhau.”
Vào tháng 12, ngài cũng đã chỉ trích trong một hướng dẫn nội bộ của Ủy ban Châu Âu, trong đó Ủy ban đặc biệt khuyến cáo không nên chúc “Giáng sinh vui vẻ” nữa, để tôn trọng các truyền thống tôn giáo khác nhau. Tuy nhiên, một tình tiết mà giáo hoàng không trực tiếp nêu tên, trung thành với truyền thống ngoại giao của Tòa thánh là không trực tiếp chất vấn một tổ chức hay một Quốc gia. Chúng ta cũng có thể thấy ngài không đề cập đến hai quốc gia mà quan hệ vẫn đặc biệt tế nhị: Trung Quốc và Nga.
Dù vậy ngài cũng không né tránh các vấn đề khó khăn khác, ưu tiên dưới mắt ngài là việc chiếm hữu vũ khí. Ngài cảnh báo: “Đôi khi chúng ta có ảo tưởng vũ khí chỉ hoàn thành vai trò chống lại những kẻ xâm lược có thể xảy ra. Lịch sử, và không may là các sự kiện hiện tại, dạy cho chúng ta đây không phải là trường hợp này. Ai có vũ khí thì sớm muộn gì họ cũng dùng. Một chuyển hướng rõ ràng trong học thuyết, vốn từ lâu đã lên án việc sử dụng vũ khí, đồng thời thừa nhận răn đe là một hình thức hợp pháp.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Ảnh hưởng đường lối ngoại giao của Vatican vẫn còn rất tích cực
