Máng cỏ kiểu Star Trek ở Quảng trường Thánh Phêrô
ilmessnticro.it, Franca Giansoldati, 2020-12-14
Máng cỏ kiểu Star Trek ở Quảng trường Thánh Phêrô đã trở thành một vụ có tiếng vang quốc tế, một làn sóng chỉ trích: “Các nhân vật trong máng cỏ giống người ở sao Hỏa!”
Giờ đây máng cỏ ở Quảng trường Thánh Phêrô đã thành một vụ có tiếng vang quốc tế. Theo một số người, máng cỏ này xấu xí kỳ cục, một số người thì cho tác phẩm sáng tạo, dũng cảm. Thực tế, kể từ khi máng cỏ được dựng lên ngày 8 tháng 12, mọi người đều nói đây là máng cỏ Star Trek của người sao Hỏa, tên được các trang mạng xã hội đặt.
Những bức tượng
Trên thực tế, máng cỏ đương đại có hơi khác một chút. Đây là bộ sưu tập được các sinh viên và giáo sư của Viện nghệ thuật F.A. Grue của thị trấn đã mất hơn mười năm từ năm 1965 đến năm 1975 để hoàn thành trọn vẹn. Máng cỏ là một phần nhỏ của bộ sưu tập 52 tác phẩm, gồm các bức tượng bằng gốm có kích thước như người thật, được làm theo phong cách điển hình của Castelli, ở Ý và được quốc tế biết đến qua các tác phẩm nghệ thuật bằng gốm.
Máng cỏ từ Castelli, ở Quảng trường Thánh Phêrô
Có chỗ cho tất cả
Trong tông thư Dấu chỉ lạ lùng, Admirable Signum ký vào tháng 12 năm 2019, Đức Phanxicô đã viết “Theo thông lệ, có việc thêm nhiều nhân vật biểu tượng vào máng cỏ… và ngoài trẻ con còn có cả người lớn, thường được thêm vào mà không có mối liên hệ rõ ràng nào với các tường thuật trong Phúc âm. Tuy nhiên, mỗi người theo cách riêng, những bổ sung huyền ảo này cho thấy trong thế giới mới do Chúa Giêsu khởi đầu có chỗ cho mọi người và mọi tạo vật của Chúa.”
Cơn bão xã hội vì máng cỏ
Hồng y Giuseppe Bertello, Thống đốc Thành quốc Vatican đã giao việc làm máng cỏ năm nay, một tác phẩm đồ sộ bằng gốm được dựng từ năm 1965 đến 1975 cho các giáo sư và sinh viên của Viện nghệ thuật Grue ở Castelli, thuộc tỉnh Teramo. Máng cỏ khổ sở này bị chỉ trích mỗi ngày. Có người thấy nơi các nhân vật của Chúa giáng sinh – Thánh Giuse, Mẹ Maria, Chúa Giêsu Hài Đồng, mục đồng, thiên thần, các đạo sĩ – là người từ Sao Hỏa làm cho họ liên tưởng đến các nhân vật huyền bí trong truyện cổ Ai Cập, những nhân vật khó hiểu.
Một số người cho rằng các nhân vật “giống phi hành gia”, họ đặt nhiều câu hỏi vì họ không được biết đó là nhân vật nào, đại diện cho ai.
Khái niệm nghệ thuật này không phải lúc nào cũng được người xem có thiện cảm ngay khi mới nhìn, lịch sử đầy những ví dụ nổi tiếng của những nghệ sĩ ít được người đương thời hiểu, chỉ sau này họ mới được đánh giá lại. Thực tế là cảnh Chúa giáng sinh, quan trọng nhất vào thời điểm này khi cả thế giới đều chú tâm vào và khi thế giới ở trong hoàn cảnh khó khăn. Các phản ứng chua cay đôi khi mang tính cách khôi hài. Có những người đăng ảnh của Klingon (một nhân vật trong Star Trek), rồi cho rằng mình là Thánh Giuse đang đi tìm chỗ trọ và đủ các hình ảnh chế giễu khác.
Thẩm mỹ học đương đại dường như đã khơi dậy trí tưởng tượng trong việc xác định nguồn gốc văn hóa của cảnh Chúa giáng sinh ở Vatican. Mục đích của giám mục phụ tá Lorenzo Leuzzi, giáo phận Teramo là làm một cái gì đó để giúp đỡ vùng Castelli bị thiệt hại nghiêm trọng do động đất. Một cách để cổ động nhưng chắc chắn giám mục Leuzzi đã không tính đến các phản ứng tiêu cực này.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Lần đầu tiên 100 máng cỏ được triển lãm tại Quảng trường Thánh Phêrô
Hình ảnh máng cỏ năm nay ở Quảng trường Thánh Phêrô
