America Mag | William Reiser
Trong khi có vẻ sinh viên của tôi chưa đọc hết Tân Ước, nhưng tất cả đều đọc hết bộ Harry Potter ít nhất hai lần, và có người còn đến tám lần. Trong nhiều năm, tôi đã có một giáo án thần học tại Đại học Thánh giá, với tiêu đề “Chống lại Nghệ thuật Hắc ám.” Trong các tiết học của giáo án dựa theo tên một môn mà Harry Potter đã học, tôi hỏi một câu theo kiểu Dòng Tên thế này: Trí tưởng tượng của các sinh viên của tôi đã vượt qua ngưỡng nào?
Đức tin Kitô giáo được xây dựng trên một câu chuyện, và các câu chuyện cần có trí tưởng tượng. Để đi vào Phúc âm cũng cần phải bước qua một ngưỡng cửa phép thuật. Chúng ta gọi đó là ân sủng. Nhưng dù có gọi đó là ân sủng hay phép thuật, thì kết quả vẫn là một. “Tất nhiên là nó diễn ra trong đầu cậu, Harry à, nhưng sao có thể xem nó vô thực được?”
Một khi đã đi vào thế giới của J. K. Rowling, chúng ta sẽ thấy những gì? Có tình bạn và lòng trung thành, dũng cảm và minh bạch, hy sinh và khả tử, chia ly và mất mát, thất bại và hối hận, định mệnh và quan phòng, và phép thuật tối thượng là tình yêu nữa. Rowling không phải là một ngòi bút tôn giáo, nhưng dòng chảy lòng đạo tuôn trào mạnh mẽ trong những trang sách. Tôi bỗng nghĩ đến nhận xét của Karl Rahner: “Ngay cả một hình ảnh không có chủ đề lòng đạo cụ thể vẫn có thể là một hình ảnh tôn giáo, khi xem xét nó giúp chúng ta… thấy cảm nghiệm biến đổi của tôn giáo.”
Cảm nghiệm biến đổi trong tôn giáo là khi phá vỡ được bùa mê. Bước vào thế giới của Harry Potter là bước vào một thế giới bị bỏ bùa cần được giải mê, và đây chính là điều mà độc giả khao khát.
Trong các câu chuyện của Harry Potter cũng có những nét của thánh Inhaxiô. Mối liên hệ giữa các giám ngục và thần hộ mệnh thật đầy lý thú. Trong khi giám ngục cướp đi sự sống và hạnh phúc của con người, thì thần hộ mệnh lại xua đuổi giám ngục bằng các gợi lên những ký ức vui tươi. Nhưng không phải lúc nào cũng dễ để hiệu triệu thần hộ mệnh. Thánh Inhaxiô cũng nói, chúng ta có những thần thiện và thần ác, và những ký ức tốt đẹp giúp nâng đỡ tâm hồn khỏi tình trạng cô quạnh.
Người hộ vệ tốt nhất để chống lại bóng tối chính là hy vọng. Thánh Inhaxiô biết thế. Xét cho cùng, Linh thao chẳng phải là một trường phái hình dung sao? Hy vọng của chúng ta ở nơi tảng đá mồ lăn ra, nơi Phục Sinh của Chúa Kitô.
J.B. Thái Hòa chuyển dịch
