Đức Lêô XIV và linh mục Alejandro Moral. © Vatican Media
parismatch.com, Arthur Herlin, Phóng viên đặc biệt tại Rôma, 2025-11-06
Trong vòng thân cận của Giáo Hoàng (2/4) – Linh mục Alejandro Moral Antón, cựu Bề trên Tổng quyền Dòng Augustinô, ngài chia sẻ các ưu tiên của Triều Đức Lêô tại Hoa Kỳ.
Trong không gian kín đáo của Giáo triều Augustinô, cách Vatican không xa, nơi Đức Lêô hoàn thành một phần chương trình học của ngài, linh mục Alejandro Moral tiếp báo Paris Match với vẻ giản dị của một chứng nhân vĩ đại. Linh mục là người Tây Ban Nha, 70 tuổi, râu quai nón, khuôn mặt hốc hác. Ánh mắt dịu dàng nhưng khá mệt mỏi, ngài đã chứng kiến vô số chuyến đi ngài thực hiện với tư cách là Bề trên Tổng quyền Dòng Augustinô trên khắp thế giới – từ Châu Mỹ la-tinh đến Châu Á, từ Châu Phi đến Châu Âu – để thăm các cộng đoàn Dòng Augustinô, giống như Robert Prévost, tiền nhiệm của ngài đã làm trước đây.
Trải nghiệm duy nhất này đã cho ngài một cái nhìn toàn cảnh về thế giới, một con mắt tinh tường trước những thách thức toàn cầu – một kỹ năng quý giá với Giáo hoàng, người không ngần ngại viết thư cho ngài bất cứ lúc nào trong ngày để xin lời khuyên. Người, với nụ cười thanh thản này vừa mới từ nhiệm ngày 8 tháng 9. Nhưng danh hiệu này không phải là lý do chính đáng cho sự hiện diện của chúng tôi ở đây. Trên hết, Alejandro Moral là một trong những người bạn thân thiết nhất của Đức Lêô, có lẽ là người bạn tâm giao thân thiết nhất của ngài.
Câu chuyện của hai người bắt nguồn từ một chặng đường dài. Cha Moral và Robert Prévost cùng học với nhau ở Rôma, cha nhớ lại: “Cùng nhau, chúng tôi có nhiều kỷ niệm, chúng tôi chơi tennis với nhau, lái xe khắp Châu Âu. Một tình bạn sâu sắc được xây dựng, vượt lên trên các bổn phận chính thức. Giữa chúng tôi, đó là mối quan hệ tự phát, thân thiện, thẳng thắn. Không có những cuộc hẹn theo nghi thức Vatican, không có những cuộc gặp chính thức. Tôi không thường xuyên đến Dinh Tông Tòa. Tôi chờ ngài nói chuyện với tôi hoặc hỏi tôi điều gì đó. Chúng tôi có cơ hội gặp nhau, trò chuyện với nhau.”
Một góc nhìn toàn cầu về thế giới
Ngay sau ngày Đức Lêô đắc cử, báo Paris Match phỏng vấn cha Alejandro Moral: “Đó là khoảnh khắc rất đặc biệt tôi luôn ghi nhớ.” Sáu tháng sau, mối quan hệ này không hề phai nhạt. Vài tuần sau khi được bầu, Tân Giáo hoàng tổ chức sinh nhật cho Don Alejandro tại Dòng Augustinô – một cử chỉ đơn giản nhưng giàu ý nghĩa biểu tượng, chứng tỏ ngay cả trong chiếc áo chùng trắng, ngài vẫn không quên tình bạn của ngài.
Linh mục Moral chia sẻ: “Tôi rất tự hào, rất vui mừng khi được làm bạn với ngài, được trò chuyện với ngài, được viết thư cho ngài.” Bất cứ lúc nào, Đức Lêô cũng có thể nói chuyện với Linh mục Moral để xin lời khuyên vì Linh mục không chỉ là người bạn trung thành, nhưng ngài có một cái nhìn toàn cầu về thế giới ít ai có được.
Sau sáu tháng quan sát và thảo luận kỹ lưỡng với Cha Robert – biệt danh của Đức Lêô khi ngài còn là Bề trên Dòng Augustinô, người bạn Tây Ban Nha xác định ba ưu tiên chính của Triều Đức Lêô: “Thứ nhất, ngài mong muốn đối thoại với Chính thống giáo, Anh giáo và Tin lành, một khát vọng đại kết mạnh mẽ. Thứ hai, vấn đề người nghèo. Để làm sáng tỏ điều này, ngài dựa vào kinh nghiệm khi ngài truyền giáo ở Peru; nhưng ngài hiểu việc nhận thức để tìm cách hành động cụ thể không bao giờ là dễ dàng. Và cuối cùng, vấn đề đức tin. Ngài đặc biệt nhấn mạnh đến ý nghĩa của việc trở thành một tín hữu theo Phúc Âm. Giáo hoàng hiện diện là để hiệp nhất, để nói: đây là đức tin của chúng ta.”
Về điểm cuối cùng này, Cha Moral nói theo ý nghĩa thần học: “Một trong những vấn đề lớn luôn tồn tại trong Giáo hội là làm thế nào để hiểu những gì Chúa Giêsu đã nói với chúng ta, những gì Ngài đã mặc khải cho chúng ta. Ngay từ thế kỷ thứ 2, các cộng đồng của Thánh Gioan Tông Đồ đã bị chia rẽ giữa những người theo phái Ngộ Đạo và những người theo Công giáo. Mỗi người hiểu theo cách riêng của mình. Giáo Hoàng hiện diện là để hiệp nhất, để nói rằng: đây là đức tin của chúng ta.”
Không như Đức Phanxicô, thường bị cho là người xa lạ với Châu Âu ở Pháp, Đức Lêô XIV hiểu rõ Châu Âu; ngài đã sống ở đó nhiều năm. Linh mục Moral khẳng định: “Với tư cách là Bề trên Tổng quyền, ngài đã đi thăm tất cả các khu vực pháp lý: Pháp, Hà Lan, Anh, khắp mọi nơi. Ngài là người điềm tĩnh, cân bằng, bình tĩnh xem xét mọi thứ. Nhưng ngài không đưa ra bất kỳ dự đoán nào, ngài có tầm nhìn tổng quát, trong khi chúng ta có tầm nhìn hạn hẹp hơn. Một vấn đề có vẻ cấp bách với chúng ta, nhưng Giáo hoàng có thể nhìn theo một cách khác.”
2026, một năm năng động?
Vừa trở về sau chuyến công tác ba tuần tại Trung Quốc (các nhóm Phật giáo mời ngài tham gia đối thoại liên tôn), Linh mục Alejandro Moral có thể không còn là Bề trên Tổng quyền nữa, nhưng ngài vẫn tiếp tục thực hiện các sứ mệnh quan trọng cho Giáo hội. Trung Quốc là một trong các sứ mệnh này. Vấn đề cấp bách nằm trong số các ưu tiên Đức Lêô muốn đích thân giải quyết. Hơn nữa, theo một viên chức cao cấp tại Tòa thánh, đây là một trong những lý do vì sao Đức Lêô giữ Hồng y Pietro Parolin, người đã phục vụ trong suốt triều Đức Phanxicô làm Quốc vụ khanh. Linh mục Alejandro chia sẻ: “Có người nói với tôi: chúng tôi muốn ngài đến Trung Quốc, điều đó thật tuyệt vời. Nhưng Trung Quốc rất khó khăn. Các vấn đề quyết định giữa các chính phủ và cần nhiều thời gian. Nhưng mối quan hệ với Hồng y Parolin rất tốt đẹp. Ngày 29 tháng 1, hai ngài đã ăn trưa ở đây khi Đức Lêô vẫn còn là hồng y. Họ biết rõ nhau.”
Về các bổ nhiệm sắp tới của Giáo hoàng, Linh mục Moral thận trọng: “Tôi chưa biết ứng cử viên chính là ai, nhưng hiện ngài đang tìm kiếm người cho một số chức vụ. Ngài có mối liên hệ chặt chẽ với Tổng Giám mục Sapienza, Giám đốc Phủ Giáo hoàng, người tổ chức đời sống của Giáo hoàng.”
Linh mục Moral dự đoán năm 2026 sẽ có nhiều chuyến tông du và nhiều văn bản: “Ngài sẽ có nhiều thời gian hơn, nhiều cơ hội hơn, đặc biệt ngài sẽ đến những nơi quan trọng. Và ngài sẽ viết các văn bản quan trọng vì tất cả đã lên chương trình.”
Năm 2026 sẽ được đánh dấu với một chủ đề được Đức Lêô rất quan tâm.
Sắp tới, Đức Lêô sẽ đi Lebanon, Linh mục Moral nhấn mạnh: “Tôi nghi đây là chuyến đi quan trọng. Ngày nay, thực sự thế giới cần xây dựng, Đức Lêô nhấn mạnh điểm này ngay từ đầu triều của ngài. Tổng thống Donald Trump đã có nhiều sáng kiến ngoại giao trong những tháng gần đây. Đức Lêô cũng sẽ mang đến cho hòa bình một ý nghĩa mới.”
Linh mục Moral chuẩn bị lên đường đi Tây Ban Nha, sau đó là các sứ vụ tại Cuba, Argentina và Pakistan. Nhưng trước khi lên đường, linh mục khẳng định: “Giáo Hoàng biết ngài có thể tin tưởng vào tôi. Ngài có thể liên lạc với tôi bất cứ lúc nào nếu ngài cần. Tôi sẽ gác lại mọi thứ, trở về Rôma để đáp ứng nhu cầu của ngài.” Một lòng trung thành tuyệt đối vượt qua khoảng cách và đại dương.
Trước khi lên đường, cha sẽ gặp Đức Lêô để tạm biệt. Cha dự định sẽ nói gì?
Tôi muốn cám ơn ngài vì những nỗ lực to lớn ngài đang thực hiện, tôi cám ơn ngài đã bổ nhiệm tôi làm Bề trên Tổng quyền. Nhưng trên hết, tôi muốn khuyến khích ngài tiếp tục các nỗ lực của ngài. Tôi tin sứ mệnh chính của ngài là giúp tất cả chúng ta sống Phúc âm, trở thành Giáo hội, và tiến bước hướng đến hiệp nhất, hiệp thông và hòa bình.
Khi được hỏi Linh mục thấy Đức Lêô thế nào sau sáu tháng, linh mục trả lời rất nhanh chóng và trong sáng: “Tôi cảm thấy ngài thanh thản, tích cực, hạnh phúc.” Một thanh thản ngài hy vọng sẽ lan tỏa khắp toàn thể Giáo hội.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Edgard Rimaycuna, người bạn tâm giao Peru của Đức Lêô XIV
Đồng hành thiêng liêng: sáu điểm cần lưu ý
“Có ai đó ở trên cao đang hành động”: Đức tin đã giúp cô Inès đứng dậy sau căn bệnh tâm hệ
