Hồng y Newman, vị thánh của thời chúng ta
fr.aleteia.org, Marzena Devoud, 2025-09-28
Hồng y John Henry Newman được tôn vinh ngày 9 tháng 10, hội tụ đầy đủ mọi yếu tố cần thiết để trở thành bậc thầy tâm linh đích thực của thời hiện đại. Linh mục Keith Beaumont, một trong các chuyên gia lớn nhất về Hồng y Newman nói về ngài.
Là thần học gia, tiểu thuyết gia, triết gia, nhà thơ, anh hùng dân tộc, một quý ông đích thực, Hồng y Newman (1801-1890) đã vun đắp nghệ thuật kết bạn không ai sánh bằng, ngài luôn thu hút và ảnh hưởng đến nhiều người đi tìm ý nghĩa cuộc sống như một nam châm. Sinh ra vào đầu thế kỷ 19 tại Anh, ngài đã trở thành người lãnh đạo công cuộc đổi mới Giáo hội Anh giáo trước khi trở lại đạo công giáo. Ngài là một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất thời đại.
Tuy nhiên, việc tập trung vào hình ảnh trí thức lỗi lạc sẽ là hiểu lầm về cuộc đời của ngài. Bản tính khép kín, ngài cư xử rất nồng hậu. Ngài được công nhận qua tài năng lắng nghe người khác một cách trọn vẹn. Việc ngài chọn huy hiệu hồng y cho thấy rất nhiều điều về ngài: Cor ad cor loquitur (Trái tim nói với trái tim). Ngài trở thành vị thánh có ảnh hưởng thực sự của thời hiện đại.
Cha Keith Beaumont, tu sĩ dòng Oratorian, tác giả các tác phẩm tham khảo về Thánh Newman, trong đó có quyển Thiên Chúa Bên Trong: Thần Học Tâm Linh của John Henry Newman.
Newman là người cầu nguyện với đời sống tâm linh vô cùng phong phú. Linh mục Keith Beaumont giải thích trên trang Aleteia: “Các bài giảng và thư từ của ngài để lại cho chúng ta một di sản tâm linh phong phú dựa trên một tâm lý học sâu sắc, thực tế và phê phán. Điều này làm cho ngài là một trong những bậc thầy tâm linh vĩ đại của thời hiện đại.”
Hồng y đồng hành cùng hàng ngàn người đến nghe ngài giảng đạo hoặc viết thư xin ngài lời khuyên về cả thần học lẫn tâm linh. Linh mục Beaumont nhấn mạnh: “Theo Hồng y Newman, có hai điều không thể tách rời: Thần học phải phục vụ đời sống tâm linh, thần học thường bị tách rời khỏi đời sống tâm linh. Có lẽ đây là lý do vì sao ngài biết cách nói về Chúa một cách rất nhẹ nhàng, không bao giờ hiếu chiến, không bao giờ đạo đức giả.”
Một người của Chúa đi tìm chân lý
Newman là người của Chúa theo nghĩa sâu sắc nhất của từ này. Ngài tuyệt đối đi tìm kiếm chân lý. Vì thế ngài bị Anh giáo tẩy chay chỉ sau một đêm, khi ngài trở lại đạo công giáo. Tuy nhiên, ngài không hề thay đổi bất cứ điều gì trong các tác phẩm của ngài trước khi ngài trở lại. Với ngài, các tác phẩm này vẫn còn giá trị vì chúng được dẫn dắt bởi chính hành trình đi tìm chân lý của ngài. Linh mục Beaumont giải thích: “Từ năm 15 tuổi, ngài đã có một kinh nghiệm sâu sắc về Chúa, ngài mô tả đó là sự hiện diện trong phần sâu thẳm nhất của chính mình.” Trong tác phẩm tự truyện Apologia pro vita sua, ông nói lên sự hiện diện này của Chúa, điều không bao giờ rời xa ngài.
Nhà thuyết giáo được lắng nghe nhiều nhất ở Anh
Hồng y Newman là người hành động không biết mệt mỏi. Ngài lãnh đạo phong trào đổi mới rộng lớn trong Giáo hội Anh giáo, ngài tiếp tục thành lập Đại học Công giáo Ireland ở Dublin và Nhà nguyện Thánh Philip Neri ở Anh.
Là tác giả của vô số sáng kiến khác, gần như ngài làm “mục tử” suốt đời: linh mục giáo xứ, lãnh đạo cộng đồng, hướng dẫn thiêng liêng cho hàng ngàn người. Trong khoảng 15 năm, ngài là nhà thuyết giáo được lắng nghe và đọc nhiều nhất ở Anh!
Một nhà văn Anh vĩ đại
Newman là một trong những nhà văn Anh vĩ đại nhất của thế kỷ 19, là một trong những nhà châm biếm vĩ đại nhất mọi thời. Linh mục Beaumont nhận xét: “Thật đáng tiếc khi, sự mỉa mai tinh tế và rất ‘Anh’ của ngài đã không được các dịch giả Pháp nhận ra!” Ngài là tác giả của khoảng 60 quyển sách và vẫn còn nhiều tác phẩm chưa được xuất bản.
Ngài cũng là tác giả của một khối lượng thư từ đồ sộ, gồm hơn 20.000 lá thư. Vẫn còn rất nhiều lời cầu nguyện, suy ngẫm, thơ ca, và hai quyển tiểu thuyết chưa được xuất bản. Vì thế trong suốt cuộc đời của ngài, khi một số người gọi ngài là “thánh”, ngài phản đối, ngài nói các thánh không viết tiểu thuyết!
Một tín hữu kitô, không chỉ là người công giáo
Trước khi trở lại đạo công giáo, ngài đã có những cải cách sâu sắc với Anh giáo. Khi ngài qua đời năm 1890, Keith Beaumont, người bạn Anh giáo và là Viện trưởng Nhà thờ St. Paul ở London giải thích: “Ngài là người sáng lập Giáo hội Anh giáo như chúng ta biết ngày nay. Cần lưu ý, chỉ một phần Giáo hội Anh giáo được biến đổi, đó là lý do vì sao ngày nay nhiều tín hữu Anh giáo tôn vinh ngài như người tái lập Giáo hội của họ. Giống như người công giáo, họ tôn kính ngài gần như một vị thánh!”
Ngài sẽ là Tiến sĩ Hội thánh
Nếu Newman hoàn toàn xứng đáng được công nhận là mẫu mực của thánh thiện, thì đó không phải chỉ vì cuộc đời ngài nhưng còn vì bản chất mẫu mực trong tư tưởng của ngài. Là nhà văn và bậc thầy tâm linh, việc ngài được phong thánh sẽ cho phép ngài được tuyên bố là Tiến sĩ Hội thánh. Đây là điều mà mọi giáo hoàng kể từ Đức Piô XII đều mong muốn, Đức Phaolô VI và đặc biệt là Đức Bênêđictô XVI am hiểu sâu sắc về tư tưởng và công trình của Hồng y Newman.
Kể từ khi ngài được phong chân phước năm 2010, Đức Bênêđictô XVI đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng trong tư tưởng của Hồng y Newman, đặc biệt là những hiểu biết sâu sắc của ngài về lương tâm, mối quan hệ giữa đức tin và lý trí, vị trí quan trọng của tôn giáo mặc khải trong xã hội, và một cách tiếp cận mới về giáo dục.
Linh mục Beaumont nói trên trang Aleteia: “Tôi muốn bày tỏ lòng kính trọng đặc biệt với quan niệm của ngài về giáo dục, một quan niệm đã có ảnh hưởng to lớn trong việc hình thành nên tinh thần, động lực thúc đẩy các trường học và cao đẳng Công giáo ngày nay. Tôi hy vọng Đức Phanxicô sẽ nhanh chóng mở đường cho việc công nhận ngài là thần học gia vĩ đại.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Tại Chicago, chân dung của Đức Lêô XIV: “Nhân đạo, lắng nghe, luôn đứng về phía người đau khổ”
