Từ Twitter đến ngai Thánh Phêrô: Đức Lêô XIV, Giáo hoàng “kết nối”
Hình ảnh – Antoine Mekary | ALETEIA
fr.aleteia.org, Anna Kurian, 2025-09-20
Trước khi được bầu làm Giáo hoàng thứ 267 của Giáo hội công giáo, Hồng y Robert Francis Prevost đã có tài khoản Twitter cá nhân, vì thế ngài là giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử có “kết nối” cá nhân với mạng xã hội.
Kể từ khi được bầu, đã nhiều lần ngài lên tiếng về chủ đề này, nhấn mạnh đến các cơ hội cũng như các rủi ro của cuộc cách mạng kỹ thuật số.
Đức Phanxicô tiền nhiệm không có trang mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại. Đức Lêô XIV quen thuộc với internet và điện thoại di động. Ngày 14 tháng 9, một người bạn thân của ngài kể với chúng tôi: “Tôi viết tin nhắn chúc mừng sinh nhật ngài, chỉ trong vòng một phút, ngài trả lời trên WhatsApp cho tôi.”
Trong quyển tiểu sử Đức Lêô XIV của Nhà xuất bản Loyola Press ấn hành, chuyên gia Vatican Christopher White kể lại một giai thoại thú vị tương tự: “Vào thời điểm tuyên bố Đã có Giáo hoàng – Habemus Papam, Linh mục Joseph Farrell Dòng Augustinô thân cận với ngài nhận nhiều lời mời phỏng vấn. Khi một nhà báo hỏi ngài thích đội bóng chày nào – Cubs hay White Sox? – Linh mục gởi tin nhắn cho ngài. Ngài trả lời lập tức chỉ vỏn vẹn một chữ: Sox.”
Không chỉ đơn thuần là giai thoại, những câu chuyện “trò chuyện với Giáo hoàng” minh họa một kỷ nguyên đang thay đổi. Theo nhà báo người Mỹ Elise Ann Allen, người thực hiện cuộc phỏng vấn đầu tiên: “Ngài là Giáo hoàng của thế kỷ 21. Ngài hiểu văn hóa hiện đại vì ngài sống và tương tác với cùng một phương tiện truyền thông: ngài là giáo hoàng đầu tiên, trước khi được bầu, có tài khoản mạng xã hội hoạt động và tự mình sử dụng chúng”, bà nhấn mạnh với trang Aleteia, trích dẫn Twitter, Messenger và Facebook.
Bà giải thích: “Không những ngài kết nối trực tuyến mà còn kết nối với thực tế của những gì đang diễn ra ngày nay. Ngài là nhà truyền giáo chúng ta cần ngày nay cho thời kỹ thuật số. Ngài hiểu tầm quan trọng của việc Giáo hội có tiếng nói trong lãnh vực này và bảo vệ phẩm giá con người trong bối cảnh công nghệ đang phát triển. Khi ngài nói về chủ đề này, những lời của ngài có tiếng vang vì ngài có kinh nghiệm.
Một Giáo hoàng của Cách mạng Kỹ thuật số
“Cách mạng kỹ thuật số” diễn ra là một trong những lý do ngài chọn danh hiệu Lêô XIV, theo bước chân của Đức Lêô XIII, người khai sinh Học thuyết Xã hội của Giáo hội và là Giáo hoàng của người lao động. Vào buổi tối ngày bầu cử, ông Matteo Bruni, Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh giải thích tên của ngài muốn nói đến người lao động trong thời đại trí tuệ nhân tạo.
Hồng y Ladislav Nemet, Tổng Giám mục Belgrade, người ngồi cạnh Đức Lêô trong bữa tiệc sau khi ngài đắc cử, kể lại lời giải thích này: “Ngài nói (…), chúng ta đang ở một cuộc cách mạng mới. Vào thời Đức Lêô XIII, đó là cuộc cách mạng công nghiệp; và bây giờ là cuộc cách mạng số. Ngày nay, cũng như thời Đức Lêô XIII, vấn đề về việc làm nảy sinh – vì số hóa dẫn đến việc cắt giảm lực lượng lao động.”
Những lo ngại của Đức Lêô về Trí tuệ Nhân tạo
Trong cuộc phỏng vấn với bà Elise Ann Allen, ngài bày tỏ sự phản đối của ngài với một số ứng dụng của trí tuệ nhân tạo. Ngài cho biết, ngài nhận đề xuất tạo một ‘giáo hoàng ảo’ để bất cứ ai cũng có thể tiếp kiến trực tuyến và trả lời các câu hỏi của họ. Ngài nói: “Tôi đã nói, tôi sẽ không cho phép việc này. Giáo hoàng không đại diện qua một avatar.”
Ngài kể: “Gần đây có người nói chuyện với tôi, họ lo lắng cho sức khỏe của tôi. Tôi trả lời: Tôi ổn, vì sao? – Vì tôi nghe ngài bị té cầu thang! Video đã làm rất khéo nên họ nghĩ tôi bị té thật!”
Thứ bảy tuần trước, ngài xin các thần học gia chia sẻ suy nghĩ của họ về “thế giới phức tạp của trí tuệ nhân tạo để nhắc con người không thể giản lược thành người máy kỹ thuật số”.
Thuật toán so với các mối quan hệ chân thành
Ngày 2 tháng 8, ngài gặp gần một triệu người trẻ trong Đại lễ Giới trẻ tại Tor Vergata, ngài thấy đây là cơ hội phi thường của sự phát triển internet và mạng xã hội. Ngài nhấn mạnh: “Phải bảo vệ Thế hệ Z khỏi ‘logic thương mại và lợi ích’ có thể ẩn đằng sau các công cụ này và cuối cùng biến nhân loại thành một món hàng. Ngày nay có những thuật toán cho chúng ta biết chúng ta nên thấy gì, nên nghĩ gì và nên kết bạn với ai. Nhưng chỉ có những mối quan hệ chân thành và gắn kết bền vững mới có thể nuôi dưỡng một đời sống hạnh phúc.”
Vài ngày trước đó, khi ngài gặp hàng ngàn người công giáo có sức ảnh hưởng, ngài đã mời gọi họ đừng giới hạn bản thân trong việc sản xuất nội dung, nhưng hãy “gặp trái tim”.
Marta An Nguyễn dịch
Đức Lêô XIV bổ nhiệm Tổng Giám mục Filippo Iannone làm Bộ Trưởng Bộ Giám mục
Hơn 8 trên 10 người công giáo Hoa Kỳ có cái nhìn tích cực về Đức Lêô
