100 ngày của Đức Lêô: các nhà ngoại giao nhìn ngài như thế nào?
cath.ch, Bernard Hallet, 2025-08-22
Một đại sứ Trung Âu nhận xét ngài có một trí tuệ uyên bác, một người đa tài, một người có chiều sâu qua các bài giảng của ngài | © Vatican Media
Người làm việc có phương pháp, lắng nghe và liên kết với những người phù hợp với mình, luôn cập nhật thông tin: chứng từ của các nhà ngoại giao qua các bước đi đầu tiên của Đức Lêô XIV xác nhận chứng từ của các giám mục, linh mục và các nhân vật đã có cơ hội gặp hoặc làm việc với ngài.
Ngài nhất quán với lời kêu gọi hòa bình và giải trừ quân bị của Đức Phanxicô nhưng ngài thay đổi trong cách tiếp cận, đề xuất một hình thức khôi phục các thể chế trung gian thường bị Đức Phanxicô né tránh. Hãng tin I.Media phỏng vấn các đại sứ, họ thấy ngài tin tưởng Bộ trưởng Ngoại giao và các bộ khác. Ngài kêu gọi “một hòa bình không có vũ khí, một hòa bình giải trừ quân bị” ngay từ bài phát biểu đầu tiên, và ngài giữ vững lập trường, ngài lặp lại từ “hòa bình” mười lần trong lần xuất hiện đầu tiên. Ngài đưa ra những đề xuất cụ thể: đề nghị Vatican làm trung gian đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraine.
Những lời lẽ kiên quyết của ngài khi ngài lên án Israel trong vụ đánh bom Nhà thờ Thánh Gia ở Gaza được các nhà ngoại giao ghi nhận. Nhiều nước thúc đẩy công nhận Nhà nước Palestine dựa trên kinh nghiệm của Tòa Thánh, một quốc gia tiên phong, vì sự công nhận này đã có từ năm 2015.
Tìm hiểu Tây Âu
Các nhà ngoại giao cũng ghi nhận ngài muốn tìm hiểu các nước Tây Âu, các nước bị Đức Phanxicô giữ khoảng cách và nghi ngờ. Buổi tiếp kiến của ngài với các dự tòng trong Năm Thánh Giới Trẻ đã là dấu chỉ cho thấy ngài quan tâm và kinh ngạc trước sự gia tăng bất ngờ về số lượng lễ rửa tội của giới trẻ ở Thụy Sĩ, Pháp, và ở mức độ thấp hơn ở Bỉ và Vương quốc Anh.
Một đại sứ của một quốc gia Trung Âu ghi nhận ngài uyên bác và đa dạng, cũng như chiều sâu trong các bài phát biểu của ngài. Theo bước chân của Đức Phanxicô, những bài phát biểu của ngài về các chủ đề liên quan đến trí tuệ nhân tạo, ảnh hưởng của thuật toán cho thấy ngài hiểu sâu sắc các vấn đề đương đại, đây là thành quả của quá trình đào tạo khoa học của ngài.
Khả năng thu hẹp khoảng cách giữa phương Tây và Nam Bán cầu
Nhiều đại sứ nhấn mạnh sự hiểu biết sâu sắc của ngài về các vấn đề quốc tế trong nhiều bối cảnh khác nhau, họ cho đây là thành quả của 12 năm ngài làm Bề trên Tổng quyền Dòng Augustinô.
Các chuyến đi của ngài đến khoảng 50 quốc gia đã cho ngài trải nghiệm những thực tế đa dạng, đặc biệt vì ngài không chỉ giới hạn trong việc đi thăm, nhưng còn quan tâm đến mọi tầng lớp xã hội, thăm hỏi gia đình các học sinh đang học ở các trường của Dòng Augustinô. Nhiều người ca ngợi sự hiểu biết của ngài trong lãnh vực này và tính phức tạp của các tình huống nhân sinh, đồng thời họ ghi nhận khả năng như một chuyên gia giáo luật và thần học của ngài.
Năm 2009, Robert Francis Prevost ban phép lành cho Khoa Thần học tại Đại học Thánh Augustinô ở Kinshasa | DR
Một đại sứ Châu Phi ghi nhận ngài đã giải thích rõ ràng các vấn đề nhạy cảm như gia đình, độc thân linh mục, hợp tác quốc tế và hòa bình, đây là dấu hiệu của sự khôn ngoan và thận trọng của ngài. Ông cũng lưu ý đến tốc độ bầu cử, ngài biết cách xây dựng sự đồng thuận và do đó có thể giải quyết những căng thẳng trong Giáo hội.
Kinh nghiệm truyền giáo của ngài ở Peru cũng là một yếu tố quan trọng, giúp ngài hiểu biết văn hóa của Nam bán cầu. Quốc tịch Mỹ của ngài, vốn bị nhiều người cho là yếu tố phân biệt đối xử, nhưng cuối cùng ngài không bị vướng vào, ngài củng cố vững vàng tầm nhìn của ngài về Giáo hội và thế giới qua kinh nghiệm thực tế của ngài ở Mỹ La-tinh, đầu tiên với tư cách linh mục và sau đó là giám mục.
Hướng đến năm 2026
Sau 100 ngày quan sát đầu tiên, thời điểm cho những quyết định đầu tiên, và có thể là những xung đột đầu tiên, sẽ đến. Các nhà ngoại giao dự đoán, bắt đầu từ mùa thu này, sẽ có một cuộc cải tổ sâu rộng Giáo triều, nhưng sẽ diễn ra từng bước một và rất thận trọng.
Họ xem việc ngài ở lại Castel Gandolfo là cách ngài thoát khỏi áp lực của Giáo triều và để yên lặng phân định, đặc biệt là để ổn định tình hình tài chính của Vatican, tìm ra những đòn bẩy phù hợp để duy trì sự độc lập của Tòa thánh.
Vài tháng đầu tiên, bị hạn chế bởi chương trình Đại lễ, năm 2025 trọng tâm triều của ngài sẽ thể hiện rõ nét hơn với những chuyến tông du quốc tế. Hai chuyến tông du lớn đến Châu Phi và Châu Mỹ La-tinh là lựa chọn khả thi, thể hiện sự quan tâm của ngài đến Nam Bán cầu, nơi tập trung phần lớn các lực lượng quan trọng của Công giáo.
Marta An Nguyễn dịch
Đức Lêô XIV trở về với công việc
“Bí mật Vatican”: Qua góc nhìn của một nhà báo ở quốc gia nhỏ nhất thế giới
