Dưới áp lực, Tổng Giám mục Toulouse tuyên bố bãi nhiệm chức chưởng ấn của linh mục Spina
la-croix.com, Emmanuel Pellat và Héloïse de Neuville, 2025-08-15
Tổng giám mục Guy de Kerimel cử hành Thánh lễ Hiện xuống tại Trung tâm Triển lãm Toulouse. Laurent Dard / MAXP
Sau hơn hai tháng tranh cãi, ngày thứ bảy 16 tháng 8, Tổng giám mục Toulouse Guy de Kerimel tuyên bố rút lui chức chưởng ấn của cha Dominique Spina, vừa được bổ nhiệm làm chưởng ấn tháng 6 vừa qua. Năm 2006 cha bị kết án can tội hiếp dâm trẻ vị thành niên.
Một tình huống không thể chấp nhận và áp lực đã trở nên quá lớn. Ngày thứ bảy 16 tháng 8, trong một thông điệp ngắn Tổng Giám mục Toulouse đã công bố đơn từ chức của linh mục Dominique Spina, đã bị kết án 5 năm tù giam, trong đó có một năm tù treo, vì tội “hiếp dâm trẻ vị thành niên”
Ngài viết: “Theo yêu cầu của tôi, Cha Dominique Spina đã từ chức Chưởng ấn với tấm lòng chân thành. Tôi xin cám ơn cha vì điều này”, ngài đáp lại lời mời của Chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp đưa ra ngày 10 tháng 7 về việc xem lại việc bổ nhiệm linh mục Spina vào vị trí quan trọng của Giáo phận.
Trong một tuyên bố chi tiết hơn, Tổng Giám mục Toulouse trước tiên giải thích lựa chọn của ngài là “để không gây chia rẽ giữa các giám mục”. Sau đó, ngài xin lỗi các nạn nhân, cũng như Cha Dominique Spina vì đã không thể tìm được vị trí thích hợp mà cha xứng đáng được hưởng. Ngài cho biết ngài đã cố gắng kết hợp hai đòi hỏi của Phúc âm: “Công lý cho nạn nhân và lòng thương xót cho kẻ có tội, những người đang trải qua cái chết xã hội đầy đau khổ.”
“Thánh Phaolô tội phạm, bà Maria Mađalêna gái điếm…”
Tổng Giám mục nhấn mạnh: “Chúa Giêsu đi rất xa trong việc phục hồi những người tội lỗi và kẻ có tội. Ngài đã gọi những người như Thánh Mattêô, người thu thuế, Thánh Phêrô kẻ phản bội, Thánh Phaolô tội phạm, Maria Mađalêna gái điếm, và rất nhiều người khác vào các vị trí có trách nhiệm”, ngài cho biết ngài muốn tiếp tục tìm hiểu mối liên hệ giữa công lý và lòng thương xót, để không bị bó buộc trong cảm xúc, điều hiếm khi dẫn đến công lý thực sự.
Quyết định hủy bỏ việc bổ nhiệm linh mục Spina được đưa ra sau hơn hai tháng tranh cãi gay gắt khi Tổng Giám mục bổ nhiệm vào vị trí Chưởng ấn của giáo phận Toulouse ngày 2 tháng 6, sau khi linh mục đã làm việc ở lưu khố 5 năm. Việc bổ nhiệm này nhanh chóng bị cho là không phù hợp với các nạn nhân, và ngay cả có thể không hợp lệ với Giáo luật, vốn quy định người giữ vị trí này phải “có uy tín về sự liêm chính và không bị nghi ngờ.” Năm 2006, linh mục Spina bị kết án 5 năm tù giam, một năm tù treo vì tội hiếp dâm một học sinh trung học 16 tuổi năm 1993.
Trả lời các chỉ trích, đặc biệt từ các hiệp hội nạn nhân và người công giáo trong giáo phận, ngài giải thích vào thời điểm đó ngài đã “đứng về phía lòng thương xót”: “Xét thấy chúng ta không có gì để chê trách linh mục Spina trong hơn 30 năm qua về những hành vi có thể là đối tượng của các thủ tục pháp lý, giáo luật hoặc dân sự, vì thế tôi đã chọn bổ nhiệm ngài vào vị trí hành chính này (…) Lòng thương xót không đối lập với công lý, nhưng nó còn đi xa hơn (…) Không thể hiện lòng thương xót là giam cầm thủ phạm lạm dụng vào cái chết xã hội; là khôi phục một hình thức án tử hình.”
Một vụ án tạo ra hai tiền lệ
Nhưng lời biện minh của ngài chỉ càng làm bùng lên ngọn lửa, thậm chí còn khơi mào hai tiền lệ trong Giáo hội Pháp. Thứ nhất, việc một trong những giám mục đồng nghiệp của ngài, Giám mục Hervé Giraud, giáo phận Viviers. Trên mạng xã hội, Giám mục Giraud, đã cẩn thận trao đổi trước đó với Tổng Giám mục Toulouse, để bày tỏ sự chỉ trích của ngài với quyết định “không thể chấp nhận được” và “không thể biện minh” vào cuối tháng 7. Tuyên bố chưa từng có này đã phá vỡ thông lệ không bình luận công khai về các quyết định của một giám mục đồng cấp.
Một tiền lệ thứ hai, quan trọng hơn, được khơi mào qua trường hợp này: tuyên bố công khai của Chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp gởi Tổng Giám mục Toulouse, “xin ngài xem xét lại quyết định đã đưa ra liên quan đến việc bổ nhiệm Chưởng ấn giáo phận của ngài”. Đây cũng là một sáng kiến chưa từng có từ Hội đồng Giám mục Pháp – cơ quan tập hợp tất cả các giám mục đang thi hành nhiệm vụ mục vụ tại Pháp, nhưng không có thẩm quyền cấp bậc với họ, không phải là cấp trung gian giữa Giáo hoàng và các giám mục – nhưng đã dùng thẩm quyền biểu tượng và phạm vi tiếp cận truyền thông của mình.
Thực tế, kể từ khi linh mục Spina được bổ nhiệm, ngoài các nhóm nạn nhân, những tiếng nói chỉ trích từ bên trong Giáo hội đã lên tiếng để phủ nhận quyết định này. Quyết định có thể làm suy yếu các cố gắng của Giáo hội trong cuộc chiến chống bạo lực tình dục, gây tổn hại cho các nạn nhân của các hành vi này, bóp méo nguyên tắc lòng thương xót. Tại Toulouse, quyết định này đã gây bất an và nghi ngờ về khả năng lãnh đạo của Tổng Giám mục De Kerimel. Nhưng cũng có những tiếng nói khác, dù ít hơn, đã ủng hộ quyết định của ngài, nhân danh các nguyên tắc thương xót và phục hồi.
Tổng Giám mục Toulouse tuyên bố ngài sẽ bổ nhiệm cha Léopold Biyoki thay thế cha Spina, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 9. Linh mục Biyoki là cha sở của giáo xứ Notre-Dame de l’Ormette, ngài giữ chức vụ thẩm phán tại cơ quan hành chính liên giáo phận Toulouse.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
