Home - Đức Lêô XIV Đức Lêô XIV, Đức Phanxicô, Đức Bênêđíctô XVI: Sự khác biệt giữa...
la-croix.com, Mikael Corre, đặc phái viên thường trực tại Rôma, 2025-06-13
Đức Lêô trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần tại Vatican ngày thứ tư 11 tháng 6 năm 2025. Ảnh Andrew Medichini/AP
Kể từ khi bắt đầu triều của ngài, Đức Lêô đã nhiều lần nhắc đến các tiền nhiệm của ngài, trích dẫn Đức Phaolô VI, Đức Bênêđíctô XVI, mong muốn đưa các hành động đầu tiên của ngài vào tính liên tục. Một chiến lược có chủ đích trong một Giáo hội bị cho là chia rẽ trong những năm gần đây. Ngài phát triển một thói quen gần như là phản xạ: trích các tiền nhiệm của ngài và không phải lúc nào cũng theo đúng như mong đợi.
Khi ngài kêu gọi “mở biên giới” trong bài giảng lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, ngài trích lời Đức Bênêđíctô XVI. Khi ngài kêu gọi các nhà lãnh đạo Phủ Quốc vụ khanh, cơ quan quyền lực chính của Vatican, ngài trích lời Đức Phaolô VI, người am tường Giáo triều: “Không để nơi này bị ô uế vì tham vọng”, ngài kín đáo bảo vệ cuộc cải cách quản lý trung ương của Giáo hội đã được ban hành năm 2022.
Không có gì ngạc nhiên với các tài liệu tham khảo này vì các giáo hoàng trước đều trích dẫn lời của tiền nhiệm. Cách thực hành này nhằm minh họa cho tính liên tục về mặt thần học và thể chế “tông truyền”, được truyền từ người kế vị Thánh Phêrô này sang người kế vị Thánh Phêrô khác trong suốt 2.000 năm lịch sử. Theo phân tích của linh mục Dòng Tên Benoit Vermander trên báo La Croix: “Về cơ bản, tính liên tục giữa Đức Lêô và Đức Phanxicô rất mạnh nhưng ngài cẩn thận trình bày theo cách mà trước hết và quan trọng nhất: sự kế thừa lâu dài, theo đó ngài được bầu để tái lập sự thống nhất bị cho là Đức Phanxicô đã phá vỡ.”
Sự kế thừa gần như hoàn hảo
Kể từ khi được bầu, Đức Lêô mong muốn chứng minh tư duy của Đức Phanxicô mở rộng những trực giác xưa cũ hơn. Khi nói về tính công đồng, đối thoại với thế giới đương đại, quan tâm đến người nghèo, Đức Lêô luôn trích dẫn các văn bản quan trọng của Công đồng Vatican II – đặc biệt Hiến chế Mục vụ Gaudium et Spes và Hiến chế Tín lý về Hội thánh Lumen Gentium. Khi ngài kêu gọi “đối thoại xã hội giữa chủ nghĩa tư bản và giới lao động”, ngài nhắc đến Đức Lêô XIII và thông điệp Tân sự Rerum Novarum. Từ bài phát biểu này đến bài phát biểu khác, ngài nhấn mạnh đến sự liên tục gần như hoàn hảo giữa các triều giáo hoàng gần đây nhất. Nó có căn cứ không?
Theo sử gia Martin Dumont, giáo sư tại Đại học Sorbonne, tính liên tục giữa Đức Lêô và Đức Phanxicô mạnh hơn một số người nghĩ. Nhiều chủ đề liên quan đến Đức Phanxicô đã có từ trước, bắt đầu qua các bổ nhiệm phụ nữ vào các vị trí có trách nhiệm ở Rôma. Khi Đức Phanxicô bảo vệ nguyên tắc này trong Tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium (số 10), ngài xem nguyên tắc này là hệ quả trực tiếp yêu cầu của Công đồng Vatican II về việc liên kết giáo dân với việc quản lý Giáo hội. Theo sử gia Dumont: “Việc mở ra các chức vụ này cho giáo dân (không phải là giáo sĩ) đã làm cho các giáo luật gia tranh luận, nhưng sự tham dự của giáo dân vào Giáo hội đã có từ lâu, bắt đầu từ thế kỷ 19 với việc huy động giáo dân đầu tiên được hình thành dưới hình thức Phong trào Công giáo Tiến hành có từ thời Đức Piô XI. ”
Tránh rạn nứt
Điều tương tự cũng áp dụng cho việc Đức Phanxicô hạn chế việc cử hành thánh lễ theo phụng vụ trước năm 1970, Đức Bênêđíctô XVI đã nới lỏng với Tự sắc Summorum Pontificum. Với Tông thư Cử hành thánh lễ theo phụng vụ tiền Công đồng, Traditionis custodes, Đức Phanxicô khẳng định ngài không mâu thuẫn với tiền nhiệm của ngài, nhưng luôn đi tìm sự hiệp thông trong Giáo hội. Tóm lại: Đức Bênêđíctô XVI hy vọng việc mở phụng vụ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự hiệp thông trọn vẹn của những người theo truyền thống; còn Đức Phanxicô, sau khi tham khảo ý kiến các giám mục, ngài cho rằng biện pháp này ngược lại đã củng cố thêm logic chia rẽ và thù nghịch với Công đồng Vatican II.
Giáo sư sử học thời trung cổ của Đại học Bourgogne, Alain Rauwel giải thích: “Trong những năm gần đây, các khác biệt giữa các triều giáo hoàng đã bị phóng đại quá mức trên phương tiện truyền thông. Đó là hiệu ứng quang học khi cá nhân hóa quá mức chức vụ giáo hoàng, trong khi vấn đề chính là phải dựa trên ‘hiệu ứng làm dịu’ Giáo triều. Mục đích của chính quyền trung ương là xoa dịu căng thẳng, duy trì sự thống nhất và tránh chia rẽ. ”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Thích điều này:
Thích Đang tải...
