Hôn nhân đồng giới, bổ nhiệm phụ nữ, chính trị… Sau 12 năm lãnh đạo Giáo hội công giáo, di sản của Đức Phanxicô là gì?

82

Hôn nhân đồng giới, bổ nhiệm phụ nữ, chính trị… Sau 12 năm lãnh đạo Giáo hội công giáo, di sản của Đức Phanxicô là gì?

centrepresseaveyron.fr, Hervé Garric, Reuters, 2025-03-13

Hôm nay, 13 tháng 3, năm 2025 Đức Phanxicô kỷ niệm 12 năm ngài được bầu làm người đứng đầu Giáo hội công giáo, nhưng ngài mừng ngày này trong bệnh viện Gemelli.

Sức khỏe của ngài được cải thiện sau thời gian dài ở bệnh viện

Sau hơn ba tuần nằm bệnh viện, tình trạng sức khỏe của ngài đã có các biến chuyển tích cực. Hiện ngài vẫn còn ở bệnh viện để điều trị bệnh viêm phổi. Theo các báo cáo mới nhất của Vatican, dù đã ổn định và không còn trong tình trạng nguy kịch, nhưng chưa rõ khi nào ngài sẽ xuất viện.

Được bầu làm Giáo hoàng ngày 13 tháng 3 năm 2013, năm nay ngài 88 tuổi với một hành trình dài với nhiều thăng trầm. Việc ngài phải nằm bệnh viện trong ngày kỷ niệm này đã làm giáo dân lo lắng và xúc động.

Hồng y Michael Czerny, cộng sự thân cận của ngài gọi sự kiện này là một lý do để tạ ơn, Hồng y nói trên Reuters: “Chính năm nay, căn bệnh của ngài đã làm chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn ngày kỷ niệm này, tạ ơn Chúa nhiều hơn và thêm lời cầu nguyện để ngài chóng bình phục.”

12 năm và 900 thánh mới

Ngài được bầu làm Giáo hoàng khi ngài 76 tuổi, ngay lập tức ngài đã thực hiện nhiều cải tổ. Trong 12 năm qua, ngài tái cấu trúc bộ máy hành chánh của Vatican, ban hành bốn tài liệu giáo huấn quan trọng, thực hiện 47 chuyến tông du trên hơn 65 quốc gia và phong thánh cho 900 thánh.

Ngài được xem là người không ngừng mở rộng cánh cửa Giáo Hội ra với thế giới hiện đại. Ngài có những quyết định táo bạo, cho phép linh mục chúc lành các cặp đồng giới theo từng trường hợp cụ thể và lần đầu tiên trong Giáo hội, ngài bổ nhiệm phụ nữ vào những vị trí quan trọng.

Ngoài ra ngài đã triệu tập Hội nghị Thượng đỉnh với sự tham gia của các Giám mục trên thế giới để thảo luận về những vấn đề nhạy cảm như chức nữ phó tế và sự thay đổi trong giáo huấn về luân lý tính dục.

“Một Giáo hoàng không thể thay thế”

Nhà nghiên cứu người Mỹ David Gibson, người theo sát triều Đức Phanxicô khẳng định: “Dưới mắt giáo dân, ngài là Giáo hoàng không thể thay thế. Ngài thực sự đã định hình hình ảnh của một Giáo hoàng: một mục tử luôn dang rộng vòng tay đón nhận mọi người, không xét đoán ai miễn là họ có thiện chí.”

Nhưng quyết định của ngài đôi khi gây tranh cãi. Một số giáo dân và Hồng y bảo thủ cho rằng ngài làm lu mờ giáo huấn truyền thống của Giáo hội về hôn nhân đồng giới và ly hôn, đồng thời ngài quan tâm nhiều đến các vấn đề chính trị như biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, một số nạn nhân bị lạm dụng trong Giáo hội cho rằng ngài vẫn chưa làm đủ để bảo vệ trẻ em. Dù ngài đã thành lập Ủy ban Giáo hoàng đầu tiên về vấn đề này, các nhóm nạn nhân vẫn đặt câu hỏi về  hiệu quả của Ủy ban này, họ kêu gọi “không khoan nhượng” với kẻ phạm tội.

Tin đồn về khả năng từ nhiệm

Đức Phanxicô luôn tận tâm với sứ vụ của ngài, dù nằm bệnh viện, ngài vẫn tiếp tục làm việc. Khi bước sang năm thứ 13 triều của ngài, nhiều người đặt câu hỏi liệu ngài có thể duy trì nhịp làm việc như trước hay không.

Một số bác sĩ (không phải bác sĩ điều trị của ngài) cho rằng, với tuổi tác và các vấn đề sức khỏe khác ảnh hưởng đến khả năng di chuyển, ngài sẽ phải đối diện với tiến trình hồi phục lâu dài và không dễ dàng.

Việc ngài vắng mặt một thời gian dài đã dấy lên tin đồn về khả năng ngài sẽ từ nhiệm như Đức Bênêđíctô XVI đã từ nhiệm, nhưng những người thân cận cho rằng ngài chưa từng có ý định này.

32 triệu giáo dân hành hương sẽ về Rôma năm 2025

Năm 2025 phần lớn hoạt động của ngài tập trung vào Năm Thánh, một sự kiện quan trọng của Giáo Hội. Vatican dự đoán sẽ có khoảng 32 triệu giáo dân về Rôma năm nay.

Ngoài ra, ngài mong thực hiện ít nhất một chuyến tông du quốc tế, ngài dự định đến Thổ Nhĩ Kỳ để dự lễ kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicée ở thành phố Iznik. Các giám chức Vatican nghĩ rằng ngài sẽ đi chuyến đi này.

“Ngài chính là người thế giới đang cần”

Giáo dân hy vọng ngài sẽ tiếp tục lên tiếng về các vấn đề thời sự quan trọng như quyền lợi của người di cư hay các cuộc xung đột trên thế giới. Ba ngày trước khi nhập viện, ngài đã mạnh mẽ chỉ trích chính sách nhập cư của Tổng Thống Mỹ Donald Trump trong một thư ngài gởi cho các Giám mục Hoa Kỳ.

Bà Marie Denis, cố vấn Vatican và cựu giám đốc một Tổ chức Công giáo quốc tế về hòa bình, nhận định: “Đức Phanxicô mang đến cho thế giới một tầm nhìn, một hướng dẫn. Ngài chính là điều mà thế giới đầy thương tổn, bạo lực và hoang mang của chúng ta bây giờ đang cần.”

Têrêxa Trần Tuyết Hiền dịch

Đức Phanxicô: “Tôi đang đối diện với giai đoạn thử thách”

“Hy vọng”: quyển sách di chúc thiêng liêng xúc động của Đức Phanxicô