Một quyết định của Đức Phanxicô tác động đến mật nghị mở ra những đồn đoán về người kế nhiệm ngài
lanacion.com.ar, Elisabetta Piqué, 2025-02-07
Không đưa ra lời giải thích nào, ngài quyết định gia hạn nhiệm kỳ của Hồng y niên trưởng Hồng y đoàn Giovanni Battista Re, 91 tuổi, và Hồng y niên phó Leonardo Sandri, 81 tuổi.
Đức Phanxicô thổi bánh sinh nhật trong buổi tiếp kiến chung tại Vatican. (Alberto PIZZOLI / AFP)ALBERTO PIZZOLI
Ngày thứ năm 6 tháng 1, Vatican thông báo vì mùa đông trời lạnh và Đức Phanxicô bị sưng phổi nên các buổi tiếp kiến ngày thứ sáu và thứ bảy sẽ được tổ chức tại Nhà Thánh Marta.
Ngoài bệnh sưng phổi ngài thường mắc phải trong những năm gần đây, trong buổi tiếp kiến chung ngày thứ tư vừa qua, ngài xin lỗi vì bị cảm lạnh nên ngài không đọc được bài giáo lý hàng tuần như thường lệ.
Đức Phanxicô bị cảm trong buổi tiếp kiến chung ngày thứ tư 5 tháng 2-2025. (Alberto PIZZOLI / AFP)
Trong một động thái được các quan sát viên Vatican cho rằng Đức Phanxicô nghĩ đến mật nghị và người sẽ kế vị ngài: ngài gia hạn nhiệm kỳ của Hồng y Giovanni Battista Re, niên trưởng Hồng y đoàn, 91 tuổi, và Hồng y phó Leonardo Sandri, 81 tuổi. Hai Hồng y được bầu vào các vị trí quan trọng trong trường hợp có mật nghị được bầu cách đây năm năm và có khả năng gia hạn.
Đức Phanxicô không đưa ra lời giải thích nào dù quyết định kéo dài nhiệm kỳ của ngài đã được quy định, một quyết định do chính ngài phê duyệt. Nhưng đúng như dự đoán và vào thời điểm sức khỏe của ngài yếu, tất nhiên việc này đã tạo nhiều suy đoán. Vì sao ngài lại làm như vậy?
Hồng y Giovanni Battista Re trước quan tài Đức Bênêđíctô XVI trong tang lễ ngày 5 tháng 1 năm 2023. (Alberto PIZZOLI / AFP)
Mặc dù Hồng y Re và Hồng y Sandri đều đã ngoài 80 tuổi không thể tham dự mật nghị bầu giáo hoàng mới, nhưng hai Hồng y đều có vai trò quan trọng trong mọi việc diễn ra trước sự kiện này. Với tư cách là “primus inter pares” (người đầu tiên trong số những người ngang hàng) của Hồng y đoàn, Hồng y niên trưởng là người triệu tập tất cả các Hồng y về Rôma để chuẩn bị mật nghị, chủ trì các cuộc họp trước đó, được gọi là Đại hội đồng, và dự mật nghị nếu các Hồng y dưới 80 tuổi, điều này không đúng trong trường hợp của Hồng y Re. Ngoài ra, ngài phải chủ trì Thánh lễ ‘Pro Eligendo Pontifice’ bắt đầu mật nghị.
Giovanni Battista Re và Hồng y Sandri làm việc suốt đời tại Giáo triều Rôma đã chủ trì với tư cách là phó niên trưởng tại mật nghị cuối cùng được tổ chức trong bí mật nghiêm ngặt “cum clave” vì Hồng y niên trưởng khi đó là Hồng y Angelo Sodano đã ngoài 80 tuổi. Ngày 13 tháng 3 năm 2013, sau làn khói trắng bốc lên ở Nhà nguyện Sixtine, Hồng y Re đã hỏi Hồng y Jorge Bergoglio, Tổng giám mục 76 tuổi của Buenos Aires rằng ngài có chấp nhận cuộc bầu cử theo giáo luật bầu ngài làm Giáo hoàng không. Và cũng theo nghi thức, Hồng y Re hỏi Hồng y Bergoglio chọn tên gọi là gì. Tân Giáo hoàng trả lời: “Phanxicô.”
Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến chung ngày thứ tư 5 tháng 1-2025. (AP/Andrew Medichini)
Hồng y Re được bầu làm Niên trưởng Hồng y đoàn trong cuộc bỏ phiếu diễn ra vào ngày 18 tháng 1 năm 2020, được Đức Giáo hoàng Phanxicô chấp thuận, và sau đó được Hồng y Sandri chấp thuận ngày 25 tháng 1 năm 2020. Hồng y Re kế nhiệm Hồng y Angelo Sodano đã giữ chức Trưởng Hồng y đoàn trong 15 năm.
Hồng y Argentina Leonardo Sandri
Nhiều người suy đoán nếu Đức Phanxicô không quyết định gia hạn nhiệm kỳ, 12 hồng y-giám mục hiện tại có thể bầu Hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin, 70 tuổi, nhân vật trọng yếu thứ hai sau Đức Phanxicô làm tân niên trưởng Hồng y đoàn. Ở vị trí này, trong trường hợp có mật nghị và đồng thời là Hồng y cử tri, Hồng y Parolin sẽ có tầm nhìn rất lớn, giống trường hợp của Hồng y Joseph Ratzinger năm 2005, ngài là niên trưởng Hồng y đoàn và sau đó được bầu làm Giáo hoàng, kế vị Đức Gioan-Phaolô II.
Có lẽ vì lý do này, một số người nghĩ rằng Đức Phanxicô muốn một người trung lập hơn như Hồng y Re, người ở tuổi 91, không thể dự mật nghị, như thế ngài sẽ mang tính biểu tượng.
Nhà nguyện Sistine
Đức Phanxicô đến Nhà nguyện Sistine ngày 23 tháng 6 năm 2023. Simone Risoluti – Vatican Media
Giữa những suy đoán, thực tế Đức Phanxicô quyết định bổ sung vào nhóm các hồng y-giám mục – chỉ có ba Hồng y dưới 80 tuổi (Hồng y Parolin, Hồng y Phi Luật Tân Antonio Tagle và Hồng y Ý Ferdinando Filoni) – thêm Hồng y người Mỹ Robert Prevost, Bộ trưởng bộ Giám mục, 69 tuổi. Đây có phải là một dấu hiệu không?
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
