Hồng y Bustillo: tại đảo Corse, Đức Phanxicô sẽ cổ động một chủ nghĩa thế tục tích cực
Hồng y François Bustillo trong áo nâu Dòng Phanxicô ở Corsica tháng 10 năm 2023. © Alvaro Canovas / Paris Match
parismatch.com, Arthur Herlin, 2024-11-28
Hồng y François Bustillo, Tổng Giám mục Ajaccio, đảo Corse trả lời phỏng vấn về chuyến tông du của Đức Phanxicô ngày 15 tháng 12 đến đảo.
Đảo Corse viết trang lịch sử chưa từng có trong lịch sử của mình: Giáo hoàng Phanxicô đến thăm đảo ngày 15 tháng 12. Giữa những cuộc vận động quần chúng và những vấn đề tâm linh quan trọng, Hồng y Bustillo đưa độc giả vào hậu trường của cuộc gặp lịch sử giữa lòng mộ đạo bình dân, ký ức tập thể và các thách thức của Giáo hội hoàn vũ. Ngài nói đến lòng mộ đạo bình dân đã có một vị trí quan trọng, một động lực chính cho chủ nghĩa thế tục trong thời buổi này.
Chúng ta đang chứng kiến tinh thần năng động của người dân đảo Corse, họ nhiệt tình vui vẻ đón Đức Phanxicô. Mọi người muốn giúp nhau, muốn dự những khoảnh khắc hạnh phúc, muốn quảng đại, muốn dành thì giờ cho sự kiện. Xã hội không xấu, xã hội luôn có những người tốt.
Chuyến đi của Giáo hoàng là cuộc đối thoại giữa ngài và người dân, ngài sẽ có thông điệp nào và Hồng y muốn ngài để lại dấu ấn gì sau khi ngài ra về?
Hồng y François Bustillo: Đó là cuộc gặp giữa mục tử của Giáo hội và người dân địa phương với những đặc thù của mình. Qua Hội nghị về Lòng mộ đạo bình dân, điểm nổi bật là thúc đẩy tinh thần đơn giản, vị trí của thiêng liêng trên đường phố, nơi công cộng… Ngài sẽ thấy những gì chúng tôi làm và kinh nghiệm của chúng tôi. Ngài sẽ thấy vùng ngoại vi này với những điểm mạnh, điểm yếu và những ước mơ của chúng tôi. Chúng tôi mong chờ được chào đón nhiều người, nên sẽ có tác động mạnh trên ngài, trước hết là ngài sẽ thấy sự gắn bó của người dân với Giám mục Rôma. Người dân đảo Corse là người của ký ức, họ muốn bằng mọi giá họ và con cái họ có mặt để trong tương lai họ sẽ nói: “Khi Giáo hoàng đến đảo Corse, tôi và gia đình tôi đã ở đó. Người dân ở đây muốn giữ ký ức của sự kiện lịch sử này.”
Hồng y François Bustillo và Đức Phanxicô tại Vatican ngày 22 tháng 11 năm 2023. Grzegorz Galazka/SIPA / © Grzegorz Galazka/SIPA
Chúng ta có nên chờ ngài có một thông điệp chính trị hoặc thiêng liêng mạnh mẽ nào không?
Đó sẽ là logic của lòng đạo đức bình dân, sự hiện diện của Giáo hội, sự biểu hiện của Giáo hội nơi công cộng. Ở đảo Corse cũng như ở tất cả các đảo Địa Trung Hải, những biểu hiện công khai về tôn giáo và đức tin không tạo một trở ngại nào cho các cơ quan công quyền, vì thế khía cạnh này sẽ nổi bật và khuyến khích các nhà lãnh đạo dân sự, thị trưởng và giới chính trị cũng làm như vậy. Ở đảo Corse, chúng tôi có các nhà trẻ trong các công ty, ở mọi nơi… Đó sẽ là lý do để Đức Phanxicô khuyến khích mối liên kết bình dị, có trách nhiệm, hòa bình giữa chính quyền dân sự và chính quyền tôn giáo, không loại trừ ai nhân danh chủ nghĩa thế tục. Chủ nghĩa thế tục là cần thiết, nhưng ngài sẽ biện hộ cho một tính thế tục năng động, không cố định.
Trong Thông điệp Người đã yêu thương chúng ta Dilexit Nos, Đức Phanxicô nêu lên một hình thức mộ đạo bình dân liên quan đến việc tôn kính Trái tim Thiên Chúa và việc dùng hình ảnh này. Trong triều của ngài, ngài ít nói đến lòng mộ đạo bình dân của người dân đảo Corse. Có phải đây là một chủ đề mới của ngài không?
Ngài cho rằng trên hết chúng ta cần đơn giản, cử chỉ và hành vi của chúng ta phải được thể hiện và mang tinh thần của một đời sống thiêng liêng và nội tâm. Khi chúng ta đi kiệu, chỉ đi bộ thôi thì chưa đủ, ngoài đôi chân, chúng ta phải có quả tim biết biết chuyển động. Chỉ bằng cách này chúng ta mới có thể có được kinh nghiệm tâm linh tràn đầy sức mạnh và niềm vui. Ngài rao giảng tính xác thực để không rơi vào kiểu hài kịch tâm linh.
Nhiều quan sát viên thấy ngài đến gặp hồng y, như thể ngài muốn giới thiệu hồng y sẽ là ứng viên tương lai của mật nghị. Hồng y nghĩ gì về việc này?
Tôi là tân hồng y. Tôi còn rất nhiều điều để học hỏi và trưởng thành ở chức vụ này. Nhiều hồng y có nhiều kinh nghiệm hơn tôi về mặt trí tuệ và mục vụ. Tôi mới được bổ nhiệm làm giám mục ba năm. Điều quan trọng là chúng ta cần mục tử cao cả, người có kinh nghiệm. Không có chuyện chúng ta tìm người được mến chuộng ở phe này phe kia, phe phái này thắng phe phái kia, ở hiện đại thắng truyền thống, ở người Mỹ thắng người Âu châu hay châu Phi. Chúng ta chỉ nhắm đến lợi ích của Giáo hội. Đó là một trách nhiệm nặng nề.
Thông điệp nào khi Đức Phanxicô không đi dự lễ khánh thành Nhà thờ Đức Bà Paris nhưng vài ngày sau ngài lại đi đảo Corse?
Một số người xem đây là xung đột giữa Tổng thống Pháp và Giáo hoàng, nhưng khai trương Nhà thờ Đức Bà là sự kiện có tác động lớn của thủ đô Paris, của người dân Paris, của nước Pháp và của thế giới. Còn theo Giáo hoàng, đảo Corse là vùng ngoại vi. Vì thế có hai sự kiện. Tình hình chính trị và xã hội Pháp có nhiều căng thẳng, chia rẽ và bất ổn, tôi vui mừng vì tuy đảo Corse nghèo nàn và mong manh nhưng hai sự kiện này ở gần nhau đã làm xoa dịu tâm hồn. Chúng ta thiếu tự do và đơn giản để vui mừng với những gì đơn giản. Chúng ta không ở thiên đàng và chắc chắn chúng ta phải đương đầu với những khó khăn, nhưng thống khổ là chuyện không nên.
Gần đây Đức Phanxicô gởi đến chính quyền Pháp một thông điệp nói họ có nguy cơ mất quyền lực nếu không để ý đến số phận của những người dễ bị tổn thương nhất. Hồng y suy nghĩ gì về việc này?
Quyền lực gắn liền với sự gần gũi. Không có gần gũi sẽ không có quyền lực. Và khi gần gũi, mọi người chú ý đến nhau, đến sự tồn tại của người kia. Nếu có người dễ bị tổn thương, thì người có thẩm quyền không thể thờ ơ, vô cảm trước thực tế này. Đó là chuyển từ quan sát sang hành động. Có sự nghèo đói trong xã hội chúng ta, cả về kinh tế, tình cảm và tinh thần, và theo tôi, Giáo hội phải chú ý đến loại nghèo này để có thể lên tiếng khi cần. Chúng ta cần thái độ Phục Sinh theo nghĩa từ nguyên, nâng chúng ta lên, giúp chúng ta đứng vững trở lại. Đó là sứ mệnh của chúng tôi.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Chương trình chuyến tông du của Đức Phanxicô đến đảo Corse ngày 15 tháng 12-2024
Đức Phanxicô đến đảo Corse: 2.000 quân nhân tăng cường để bảo đảm an ninh cho chuyến đi
